Studentenalmanak 1928 - pagina 113

EN DE IDEE VAN DEN KULTUURSTAAT 105

kultuurstaat en daartoe moest de universaliteit des rechts

noodwendig worden aanvaard.

Met de oplossing van het probleem, dat de universaliteit

des rechts aan het rechtswijsgeerig denken stelt, stond en

viel voortaan ook de idee van den rechtsstaat.

En merkwaardig verschijnsel! Terwijl eenerzij ds de

moderne staat zijn taak over alle kultuurgebieden uitzette

en de rechtsstaatstheorie schier in een onontkoombare

impasse werd gedreven, begon anderzijds steeds sterker

de moderne leer der rechtssouvereiniteit vat op de gemoe-

deren te krijgen, Léon Duguit in Frankrijk, Krabbe in

Nederland en Kelsen in Oostenrijk, ze predikten, hoezeer

ook onderling verschillend in uitgangspunt en 'bedoelen,

steeds luider den ondergang der oude staatsidee met haar

geantiqueerde ,,overheidsgedachte" en de zege van de

moderne staatsidee, waarin de rechtssouvereiniteit de oude

leuzen van staatssouvereiniteit en overheidssouvereiniteit

zou he'bben vervangen. Dit eigenaardig samentreffen van

schijnbaar zoo tegenstrijdige verschijnselen in de moderne

kuituur mag ons wel tot dieper nadenken stemmen.

Het Calvinisme, hoezeer het zich van de moderne leuze

der rechtssouvereiniteit en van de kultuurstaatsgedachte

in haar absolutistischen zin, afkeerig heeft betoond, heeft

er nochtans onmiddellijk belang bij, de diepere tendenzen

in de moderne rechts- en Staatsphilosophie te verstaan.

Want zoo ergens, dan geldt het hier: Tua res agitur!

Voor ons toch gaat het hier om het kostbare leerstuk

der souvereiniteit in eigen kring, dat in de uiterst ingewik-

kelde verhoudingen der moderne kuituur zijn vuurproef

moet ondergaan. Het is m. i. in onze kringen veelszins

nog niet voldoende doorgedrongen, welk een rijkdom en

diepte van gedachten in dit leerstuk is vervat. De „sou-

vereiniteit in eigen kring" is van een universeele, wereld-

omvattende gedachte allengs tot een politiek slagwoord

verwaterd, dat tegenover den steeds machtiger wordenden

druk der kultuurstaatsgedachte allen zinvollen inhoud

dreigt baar te worden. Gaat het ons niet meer aan,

dat wij op weg zijn een van de heerlijkste stukken onzer

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen