Studentenalmanak 1947 - pagina 189
vragen, geen opstand kent. Maar hoe dan met die veel fellere
vorm van saecularisatie, die Adwaita zijn gedicht deed schrij-
ven: Jehova's uitvaart?
Met heel andere klank dan v. d. Leeuw's omschrijving komt
Nietzsche's woord: God is dood; dat bij Heinrich Kerler en
Nicolas Hartmann een bewuste uitwerking heeft gevonden
in wat Schelen noemt „den postulatorischen Atheismus des
Ernstes und der Verantwortung".
W a t betekent dat?
In al 't vroegere atheïsme, van materialisten, positivisten enz.
gold het bestaan van God op zichzelf als gewenst, maar niet
bewijsbaar of sterker nog, 't bewijs was te leveren, dat God
niet bestond,
In dit nieuwe atheïsme echter heerst de gedachte: God mag
en behoort niet te bestaan, terwille van de vrijheid, de ver-
antwoordelijkheid en de taak van den mens, ter wille van de
zin van zijn bestaan.
Slechts in een mechanisch, niet-theologisch gebouwde wereld
heeft een vrij, zedelijk wezen bestaansmogelijkheid. In een
wereld, die een God geschapen, naar een plan geschapen
heeft, waarin een godheid buiten den mens in welke zin ook
de toekomst bepaalde, is de mens als zedelijk wezen ver-
nietigd.
Kerler drukt het in een brief aan Schelen zo uit: wat raaki
mij de wereldgrond, wanneer ik als zedelijk wezen klaar en
duidelijk weet, wat goed is en wat ik doen moet. Is er een
wereldgrond en zou hij instemmen met hetgeen ik als goed
inzie, dan wil ik hem als mijn vriend aannemen; stemt hij er
niet mee in, dan zal ik op hem spuwien, zelfs al zou hij mij en
mijn doeleinden vernielen.
Jean Paul Sartre gaat in navolging van Heidegger, zo moge-
lijk nog verder.
Atheïsme is voor hem zó vanzelfsprekend, dat 't nauwelijks
betoog behoeft. Dat brengt voor hem mee, dat de mens pas
mens is door zijn eigen besluit en wilsdaad: ,,Ainsi il n'y a pas
de nature humaine, puisqu'il n'y a pas de Dieu pour Ie con-
cevoir. L'homme n'est rien d'autre que ce qu'il se fait."
Z o alleen, wanneer de mens leeft in een wereld, die geen
173
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van woensdag 1 januari 1947
Studentenalmanak | 258 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van woensdag 1 januari 1947
Studentenalmanak | 258 Pagina's