Studentenalmanak 1948 - pagina 134

begeerte steunende beschaving; opdat wij haar weer opvoeren

tot haar eigenlijke taak: mede leiding te geven aan het hun-

kerend zoeken van individu en gemeenschap naar verdieping

en ontplooiing." i ) .

Wij vragen ons af: op welke wijsbegeerte, welke wetenschap,

welke menskunde willen deze schrijvers de beschaving doen

steunen, waarvan de universiteit het middelpunt zal zijn? En

hoe zal zij leiding kunnen schenken, wanneer zij op deze

fundamentele vragen een aantal totaal verschillende ant-

woorden tegelijkertijd moet geven? Een civitas academica, die

in dit ideaal haar bindmiddel zoekt, is een huis, dat tegen

zichzelf verdeeld is.

Dit ideaal is een anachronisme. Het grijpt terug naar een

tijd, toen inderdaad de universiteiten de aangeduide functie

in de samenleving tot op zekere hoogte konden vervullen, om-

dat zij verweven waren met een cultuur, die, m veel sterker

mate dan de onze, gemeenschappelijk aanvaarde normen en

waarden kende. De huidige openbare universiteit kan niet

anders zijn dan de weerspiegeling van een beschaving, die

noch gemeenschappelijke waarden, noch gemeenschappelijke

normen bezit.

En wordt deze onheelbare tweespalt eigenlijk niet implicite

erkend in de volgende uitspraak, die toch bedoelt, een een-

heid te stellen: „De universiteiten mogen het openlijk uit-

spreken waarop hun werk berust. Het zijn de grote gedach-

ten, die reeds Willem van Oranje en zijn tijdgenoten be-

zielden bij de stichting en de opbloei der leidse universiteit:

vrijheid, waarachtigheid, eerbied voor de persoonlijkheid, en

dat alles gedragen door de beide grote geestelijke stromingen,

die tezamen, nu eens in harmonie, dan weer fel botsend, het

Nederlandse volk hebben opgevoed: christendom en huma-

nisme." 2).

1) Prof. Dr. G. C. Heringa en Ir. J. Straub. De taak der

Universiteit. Haar uitbreiding en begrenzing ( Amsterdam,

2 j . ) , b l z . 8.

2) Prof. Dr. G. van der Leeuw. Balans van Nederland (Am-

sterdam 1945), blz. 141.

130

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen