VU Magazine 1971 - pagina 134

Nieuwe afdeling van de Theologische Faculteit

Hij ziet ze dan zitten. En als hij het dan over zoiets heeft als vakantie, ziet hij die en die voor zich van wie hij weten kan dat ze écht niet in staat zijn om met vakantie te gaan. Prof. Firet: 'We kunnen gaan zoeken naar preektechnieken, die een grotere mogelijkheid bieden om tot een directe relatie tot de hoorders te komen dan met een tevoren uitgeschreven preek.'

Moeilijke woorden Het Instituut voor Praktische Theologie van de Vrije Universiteit, dat het onderzoek heeft uitgevoerd, waarvan op voorgaande bladzijden verslag is gedaan, is een jonge afdeling op de vijftiende etage van het hoofdgebouw van de VU. Op 1 februari van vorig jaar startte het Instituut met de benoeming van dr. G. Dekker, die voordien verbonden was aan het Gereformeerd Evangelisatiecentrum in Baarn. Hij is tot nu toe de enige geweest, die 'dagwerk' had aan het Instituut. Halve krachten assisteerden hem tot dusver. Aan versterking van de staf wordt gewerkt, want er staat héél wat op het program. Directeur van het Instituut is prof. dr. J. Firet, hoogleraar aan de Theologische Faculteit in de ambtelijke vakken.

Wat is en wil het Instituut voor Praktische Theologie? Bestudeerd wordt er de 'theologie van de praxis', van het 'handelen', vandaar de naam. Een sociologisch instituut is het niet. De probleemstellingen voor het onderzoekswerk worden gesteld vanuit de theologie. De kerk handelt, maar wat gebeurt er wanneer ze zus of zó optreedt? Met die vragen houdt het Instituut voor Praktische Theologie zich bezig. Vroeger gebeurde dit soort werk door een succesrijke dominee. Men zei dan van hem: 'hij kan het'. En verwacht werd dat de betrokkene dan ook anderen wegwijs kon maken. Thans gebeurt dit werk op basis van wetenschappelijke theorievorming. In Nederland is het Instituut voor Praktische Theologie het enige in zijn soort.

Onderzoeken Onderzoeken zijn tot dusver gedaan naar de kerkgang (het teruglopend bezoek). Jaarlijks worden de ontwikkelingen voortaan bijgehouden. Een onderzoek werd ook ingesteld naar de motieven van theologische studenten om theologie te gaan studeren. Wat verwachten ze? Hoe kijken ze tegen het ambt van predikant aan? Een reeks vervolgonderzoeken staat op het program. Men wil nagaan hoe eerstejaars van kort 28

Is bij het onderzoek niet teveel waarde gehecht aan de betekenis van het gebruik van moeilijke taal? Abraham Kuyper, prof. Schilder en prof. Miskotte bijvoorbeeld wisten hun publiek bijzonder te boeien, maar hun toespraken wemelen van vreemde woorden.Prof. Firet meent dat bijzonder begaafde sprekers een stuk bezieling in

Prof. dr. J. Firet Dr. G. Dekker

geleden over al deze dingen denken aan het eind van hun studie. Een onderzoek werd ook uitgevoerd naar de structuur van de plaatselijke gemeente Haarlem-Noord. Een werkgroep theologische studenten hielp bij dit doorlichten van een gemeente. De toekomstige predikanten traden zélf als enquêteur op. Dit (niet gepubliceerde) onderzoek leidde tot enkele beleidsadviezen aan de kerkeraad.

Randkerketijkheid Het belangrijkste wat op het program staat is de hele problematiek van de randkerkelijkheid. Wat is er eigenlijk aan de hand? Wat houdt een band met de kerk hebben eigenlijk'in? Voor moeilijke opgaven komt het Instituut te staan. Is het mogelijk b.v. geloofsbeleving te meten? Wat is het effect van de preek? Dat soort zaken wil men nagaan. Het verschijnsel van de randkerkelijkheid zal een hele serie onderzoeken opleveren. Het onderzoek naar de sociaalculturele vooronderstellingen in de preek was er één van. Het onderzoekje wees uit, dat de predikant wanneer hij zich tot de gemeente richt, niet zozeer de handarbeider op het oog heeft. Men heeft meer zichzelf op het oog.

hun toespraak kunnen leggen, waarvan het overkomen maar ten dele gebonden is aan woorden. 'Maar wie dit charisma niet heeft - en dat is de doorsnee predikant - kan zich dat niet permitteren.' Dr. Dekker vraagt zich overigens af of het effect van wat genoemde predikanten zeiden, niet nóg groter geweest zou zijn, wanneer zij uitsluitend eenvoudige woorden hadden gebruikt.

Publiek 'zien'

RAPPORT BESCHIKBAAR

Kan dat anders? Prof. Firet meent van wel. Een onderzoek in Duitsland leerde, dat dit anders wordt wanneer de predikant zijn preek niet geheel uitschrijft of haar uit het hoofd leert, maar wanneer hij zijn gedachten formuleert wanneer hij tegenover de mensen staat te preken.

De tekst van het door het Instituut voor Praktische Theologie van de VU uitgebrachte rapport over het onderzoek naar sociaal-culturele vooronderstellingen in de preek is verkrijgbaar door storting van f2,- op postgiro 6327 ten name van de Vrije Universiteit (vermelding: preekrapport).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen