VU Magazine 1971 - pagina 202

m

magazine

a.r. fractie, waar ik toen voorzitter van was. Het ging om het woningwetbouwprogram en Van Eibergen had een motie ingediend om dat program met 5000 woningen uit te breiden. Van Eibergen had die motie als eerste ondertekend, maar hij had dat gedaan zonder de fractie en zonder mij daarin te kennen. Ik vind dat een fout van hem. Maar hij is zo aardig dat het moeilijk is hem iets kwalijk te nemen. Ik vond trouwens de motie op zichzelf goed en heb haar ook met overtuiging verdedigd. Maar als je een motie indient die rechtstreeks tegen het beleid van geestverwante ministers ingaat, is het natuurlijk beter daar eerst eens met elkaar als fractie over te praten en de eventuele politieke gevolgen ervan te overwegen. We stonden dus met die motie voor een voldongen feit. Hazenbos zei tegen mij: 'Je kunt Van Eiberg.en niet in de steek laten'. Dat wilde ik ook niet.

'Geen dakpan meer' De reactie van de a.r. ministers was uitermate fel. We hebben als fractie met hen ge-

praat en Zijlstra zei: 'Je krijgt geen dakpan meer'. Maar er was duidelijk in de Kamer een meerderheid voor de motie. En van regeringszijde werd gezegd: 'Als een meerderheid van de a.r. fractie voor de motie stemt, treden de a.r. ministers af. Ministerpresident De Quay zei: 'Als de a.r. ministers ontslag nemen, vraagt het hele kabinet ontslag'. Het was een moeilijke zaak. Tilanus sr. was het met ons eens. En ik heb dus in de stemmotivering gezegd dat wij in geweten overtuigd waren dat de motie juist was en dat we er voor zouden stemmen. Dat is gebeurd en toen had je dus de bouwcrisis. De fractievoorzitters werden bij de koningin ontboden op Huis ten Bosch. Ik ging er heen en daar het Kerstvakantie was, nam ik een van mijn jongens mee, die buiten bleef wachten. Toen ik naar buiten kwam, stond hij op de stoep en de persfotografen namen ons beiden. Wat ik daarover heb moeten horen is niet mooi meer. Sommige mensen winden zich over de meest onschuldige dingen op. Ik ben ook eens bij een kabinetsformatie op Huis ten Bosch geweest en werd daar blootshoofds gefotografeerd. Toen die foto in de krant kwam kreeg ik een woedende brief van een hoedenfabrikant die me dat hoogst kwalijk nam. Antihoedemaker. Na de bouwcrisis werd prof. De Gaay Fortman door de koningin aangewezen als infor-

mateur. Er zat toen, parlementair gezien, een kabinet van andere politieke samenstelling in. Een kabinet samen met de "P.v.d.A. Maar partijpolitiek gezien bleek het er niet in te zitten. Berghuis, toen voorzitter van de partij, viel de fractie in het openbaar zeer scherp af; het Centraal Comité hield een vergadering waarin ik, naar mijn gevoel nog altijd, schandelijk behandeld ben. Maar je had de keus tussen doorzetten en een scheuring in de partij riskeren of je er bij neerleggen. Daar ik een afschuw van scheuringen heb, hebben wij als fractie toen besloten ons erbij neer te leggen en Zijlstra's overwinning te aanvaarden. Schouten heeft achteraf tegen mij gezegd: 'De houding van de a.r. ministers was volkomen fout. Je had ze in je stemmotivering zeer fel moeten striemen over hun tyrannieke houding en daarna de motie intrekken'. Dat was misschien wel beter geweest. Het is onvoorstelbaar wat een grove en onhebbelijke telefoontjes ik toen van partijgenoten gehad heb. De meeste heb ik niet zelf aangenomen. Mijn vrouw heeft ze moeten aanhoren en verwerken en er mij in die tijd maar niet te veel van verteld. Maar de liefde van een vrouw van een politicus voor zijn partij wordt er - zacht gezegd - niet door versterkt. Ze is overigens nog altijd persoonlijk zelfstandig lid van de a.r. partij.

Lijmen Spotprent in de Volkskrant na de bouwcrisis van 1960.

INFORMATIE DE GAAY FORTMAN

„ . . . e n eentje van Zijlstr^, en eentje van Romme, en eentje van Berghuis, en eentje van de Koningin, en eentje van M I J . " 44

De Gaay Fortman kon dus begin januari 1961 de zaak weer krammen en lijmen. Het is ze dat mijn verhouding tot Zijlstra daarna goed gebleven is. Het was geen persoonlijk conflict, het was een zakelijk conflict of liever een machtsconflict van constitutionele aard en dan moet je je verlies kunnen nemen. En Zijlstra was - dat hoeft ook niet als je gewonnen hebt - geen vervelende overwinnaar. Maar het a.r. partijbestuur en de a.r. partij zijn me nogal tegengevallen. Een paar maanden later werd wat wij in de motie gevraagd hadden toch uitgevoerd en zelfs meer dan dat. Ik heb hiervoor laten merken dat ik door de houding van Berghuis in de bouwcrisis zeer teleurgesteld was. Daar hebben we ook scherp over gediscussieerd. Maar ik voeg er aan toe dat ik daarna voor Berghuis als partijvoorzitter en voor de moeite die hij zich in die kwaliteit gegeven heeft om de a.r. partij te leiden in een naar mijn smaak principieel politiek goede zin, de grootste waardering heb. Voor het overige moet ik zeggen dat deze zaak een bijzonder droevig slot had, doordat Hazenbos - die in de bouwcrisis nogal een rol gespeeld had - na de oplossing ervan, op weg naar Straatsburg in een afschuwelijke autobotsing, om het leven kwam. Hij had de oplossing moeilijk kunnen verteren en zou zich - vrees ik - in de verdere pohtiek van de a.r. partij destijds, moeilijk hebben kunnen vinden. Een begaafd politi-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen