VU Magazine 1972 - pagina 490

Halve kip en proefkonijn De moderne pluimveehouder ziet kans in een tijdsbestek van zeven weken een juist uit het ei gekropen kuiken slachtrijp te krijgen. Van deze zgn. slachtkuikens werd vorig jaar meer dan 360.000 ton geproduceerd, aldus het jaarverslag van het Produktschap voor Pluimvee en Eieren. Er is in de jaarcijfers van deze instelling, die rekenen in 'tonnen' en 'kilogrammen' weinig aandacht te bespeuren voor de individuele kip. Net zo min waarschijnlijk, als bij de consument die zijn 'halve kip', na inworp van f 2,50 van achter een van de glazen ruitjes in een automatiek trekt. Het fokken van dieren met geen ander doel dan ze op te eten zodra dat kan, is normaal. Zoals het normaal is dat enige honderdduizenden er hun plezier in vinden, te trachten vissen aan de haak van hun hengel te krijgen. Rond een andere categorie van 'verbruiksdieren' ligt het even anders: sinds het eind van de vorige eeuw worden bij tijd en wijle hooglopende discussies gevoerd over de vraag of het doen van wetenschappelijke proeven op dieren toelaatbaar is. In Engeland bijvoorbeeld mengt in 1911 de schrijver en filosoof G. B. Shaw zich zeer krachtig in de discussie met zijn toneelstuk 'The Doctor's Dilemma'. In een uitvoerig opstel dat het stuk inleidt, keert hij zich niet alleen tegen het doen van dierproeven, maar legt hij ook een groot misprijzen aan de dag voor artsen in het algemeen. 'Hef is zeer twijfelachtig,' schrijft Shaw, 'of Peter de Grote de veranderingen die hij in Rusland doorvoerde tot stand had kunnen brengen, wanneer hij zijn volk niet met monsterlijke wreedheden en groteske uitspattingen had gefascineerd en geïntimideerd.

(...) Vivisectie stelt de dokter in staat te heersen, zoals Peter over de Russen heerste. ' Shaw erkent het recht om wetenschap te beoefenen, maar, zegt hij, dat is niet het enige recht dat er bestaat. 'Het is aan niemand toegestaan zijn moeder in de kachel te stoppen omdat hij graag wil weten hoe lang een volwassen vrouw het uithoudt bij 500 graden Fahrenheit, hoe belangijk of hoe interessant deze toevoeging aan het menselijk weten ook mag zijn.' Dat in de medische wetenschap proeven worden gedaan op dieren is voor Shaw een bewijs temeer, dat er in die kring geen mensen te vinden zijn die 'slim of humaan of energiek' genoeg zijn om andere manieren te bedenken. Medische handelingen als operaties, dierproeven en vaccinaties zijn voor hem 'mode-verschijnselen'.

ook ten onzent, dat het een onomstootelijk resultaat van proefondervindelijke geneeskunst zou zijn: dat de vaccinatie een in zichzelf onschadelijk voorbehoedmiddel tegen pokziekte was. Zoover zijn we echter nog niet. Dat verreweg de meesten zich er voor, en slechts enkelen er zich tegen verklaren, doet natuurlijk niets ter zake. Onder de vele voorstanders zijn er slechts zeer enkelen, die studie van deze quaestie maakten: verreweg de meerderheid bouwt op hun gegevens voort.' Kuypers wantrouwen komt overigens niet voort uit afkeer van de dokter, maar van het 'staatsalvermogen' dat vaccinatie verplicht wil stellen: 'Ons volk zal u (de wetenschap) danken, voor wat ge het als gave Gods wil brengen. Wat u het dwingen wilt aan te nemen, al droeg het overigens slechts den schijn van tegen zijn God te strijden, slaat het onvoorwaardelijk af.'

Minder gewapend Men krijgt de indruk dat de medische wetenschap in die dagen minder zwaar gewapend was tegen dit soort aanvallen dan op het ogenblik, nu de meeste anti-vivisectieorganisaties zich richten tegen dierproeven voor commerciële doeleinden (al hoort men in die kringen ook wel zeggen, dat slechts vijf procent van de 'medische' dierproeven werkelijk noodzakelijk is). Er moet zo rond de eeuwwisseling nog menig bewijs worden geleverd.

Vaccinatie In de jaren zeventig van de vorige eeuw bijvoorbeeld is in ons land de vaccinatie tegen pokken actueel. Dr. A. Kuyper schrijft in februari 1871: 'Dusver spraken we in de onderstelling, en zoo waant men

Wetgever Enige jaren later, in 1880, schenkt in ons land de wetgever voor het eerst aandacht aan dierproeven. Er bestaat een strafwetsartikel tegen het mishandelen van dieren, maar daarin is sprake van met opzet bedrijven van wreedheid. Toepassing van het artikel op dierproeven is daardoor moeilijk. De Tweede Kamer vraagt de minister om een wetsontwerp waarin de dierproeven worden geregeld. Dat moment kan worden beschouwd als het begin van een discussie die, met lange pauzes, wordt gevoerd tot in 1970 wanneer er een ontwerp-wet op de dierproeven afkomt van staatssecretaris Kruisinga (sociale zaken en volksgezondheid). De discussie draait om twee punten: • het dier moet worden beschermd tegen

In een van de achterpoten van een konijn wordt een lymph-vat catheter (een buisje) ingebracht (foto linies) waardoor radioactieve stof wordt ingespoten, in het isotopen-laboratorium (foto rechts) wordt daarna de filterfunctie van een bepaalde lymphe-klier nagegaan. Radioactieve stof is aanzienlijk beter in het lichaam te volgen dan bijvoorbeeld een kleurstof zou zijn.

m^^

22

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen