VU Magazine 1973 - pagina 249

Het 'zwarte' in zwarte theologie moet vooral worden verstaan als betuiging van solidariteit met de onderdrukten. 'Cone nodigt bijna iedereen uit om zwart te worden. Iedereen die wil kan betrokken zijn bij onderdrukte mensen en daar iets aan doen onder bevel van Christus, want hij (Cone) noemt het een bevel om daar iets aan te gaan doen.'

Sociologie In voornamelijk blanke kringen in de VS, maar ook onder de zwarten, beziet men zwarte theologie met ergernis. Er wordt aan getwijfeld of hier wel theologie-puur wordt bedreven. Zwarte theologen worden ervan verdacht eigenlijk bezig te zijn met sociologie, onder theologische dekmantel. De vooraanstaande baptistische kerkleider Joseph Jackson, zelf zwart, noemde Cone een racist. Dr. Cruz: 'Dat was een nogal oneerlijke uitspraak. Het is overigens interessant te zien dat zwarte theologie betrekkelijk weinig ingang heeft gevonden bij de zwarte kerkmensen. Ik heb daarover al eens eerder m'n verbazing uitgesproken. Er zijn mensen die vinden dat er tot dusver te weinig over verzoening is gesproken. Ik kan goed begrijpen dat mensen als Cone tot dusver meer aandacht hebben geschonken aan politieke en economische rechtvaardigheid dan aan verzoening. Die keus heeft te maken met de noodtoestanden waarin we ons bevinden.' Cone zelf schreef niet te verwachten dat zwarte theologie met enthousiasme zou worden begroet in kringen van blanke theologen. 'Sommigen zullen het links laten liggen, terwtjl anderen nog altyd zullen reageren met het gezegde: theologie is kleurloos. Dergelijke reacties zijn typerend voor degenen die nooit aan den lyve hebben ondervonden welk een menselijk lijden er verbonden is aan huidskleur'. 'Te doen alsof er geen zwarte theologie bestaat is het gemakkelijkst. Het is dezelfde reactie als die van blanken die naar de buitenwijken van een stad verhuizen, omdat ze niet in staat zijn het hoofd te bieden aan de werkelijkheid in de zwarte ghetto's in de stad. Maar interessanter, hoewel niet verbazingwekkend, is het antwoord van blanken, dat huidskleur er niets mee te maken heeft. Zü die huidskleur gemaakt hebben tot een instrument van ontmenselijking komen ons nu vertellen dat theologie ras-loos, dat wil zeggen: 'universeel' is. Wel een beetje laat na 400 jaar stilte over dit onderwerp. Zwarte theologen vragen zich dan af waarom we hetzelfde woord niet hoorden toen mensen in de naam van God en democratie tot slavernij werden gebracht, uitgerekend op basis van hun huidskleur.'

Herleving De vraag aan dr. Cruz moet luiden wat de oorzaken zijn geweest dat de militante houding van zwarte theologen, die in Amerika vanaf het begin aanwezig was en die rond 1965 herleefde, in de tussenliggende, pak

magazine

weg, honderd jaar deed verminderen. Over het antwoord op dergelijke vragen blijkt nog altijd te worden gediscussieerd. Dr. Cruz wijst erop dat de zwarte kerken in veel gevallen hun geboorte te danken hadden aan het feit, dat zwarte kerkleden er voor bedankten zich langer het blanke vooroordeel tot in de kerk te laten aanleunen. Toen deze afgescheiden zwarte kerken eenmaal waren uitgegroeid tot 'denominaties', kregen ze te maken met hun voortbestaan. Om te kunnen bestaan, moesten ze op de een of andere maniet tot een compromis zien te komen met de blanke samenleving. Vanaf het begin waren de voorwaarden daarvoor al aanwezig. De zwarte denominaties waren bijvoorbeeld financieel afhankelijk van de blanke kerken. 'Maar nogmaals, de eerste bisschoppen van de zwarte kerken waren militant. Ze zeiden precies hetzelfde wat Cone nu zegt, alleen is dit soort zaken achtergehouden, volgens mij ook door psychologische oorzaken van de zijde van de zwarte bevolking.'

0 politieke partijen, democratisering, nieuwe bestuursvormen, sociaaleconomisch beleid, woningbouw . REGEREN - REAGEREN een cursus burgerschapskunde 40 schriftelijke lessen voor f 25,-

Oorzaken Voor het herleven van zwarte theologie, of breder: voor het groeiend zelfbewustzijn zijn talrijke oorzaken. In het gesprek noemt dr. Cruz: • de zwarte soldaten die na in de beide, maar met name in de tweede, wereldoorlogen hun leven hadden gewaagd, moesten zich thuis weer alle vernederingen laten welgevallen; • volgens sommigen heeft het existentialisme er alles mee te maken gehad. De negers zouden er onder meer door deze wijsgerige stroming toe zijn gebracht de blanke definitie over hen als minderwaardige mensen te verwerpen. Dr. Cruz: 'Ik geloof dat dit voor een beperkte groep en in beperkte mate een verklaring kan zijn geweest'; • van buitengewoon grote betekenis is de opkomst van de Black Muslim-beweging geweest. 'Die beweging had te maken met het herstel van het gevoel van eigenwaarde. Ik vind dat wat toen plaatsvond in een afgeleide zin bijbels was: de zwarte bevolking nieuwe levensfase hadden een nieuwe naam gekregen, zoals in de bijbel staat. Toen ik jong was, was het een belediging om iemand "zwart" te noemen. "Gekleurd" was heel beleefd en "neger" was formeel. Het was zeer goed dat het negatieve begrip "zwart" werd omgevormd tot een erenaam;' • de zwarte bevolking in Amerika kwam onder de indruk van het feit van de dekolonisatie in Afrika en Azië. Gekleurde volken slaagden erin de blanke heersers hun land uit te krijgen. Die was dus niet onoverwiimelijk.

partijen en partijstelsels, volksvertegenwoordigers, recht en rechtspraak, gemeente en provincie, milieubeheer . . . POLITIEK BEKEKEN een oriënteringscursus 12 schriftelijke lessen + documentatie voor f 9,50 ontwikkelingshulp, kolonialisme, bewapeningswedloop, bevolkingsexplosie, internationale samenwerking . . . WERELD OP HANDEN een cursus over ontw/ikkelingssamenwerking 10 schriftelijke lessen -(- documentatie voor f 10,- (i.s.m. NOVIB) het raadlidmaatschap, de begroting, ruimtelijke ordening, subsidieregelingen, gewestvorming . . . DE GEMEENTERAAD een cursus gemeentepolitiek 23 schriftelijke lessen voor f 20,Wet op de ondernemingsraden, vergadertechniek, bedrijfseconomie, de vakbeweging, sociale verzekeringen, personeelsbeleid . . . DE ONDERNEMINGSRAAD een cursus voor ondernemingsraadleden 34 schriftelijke lessen voor f 27,50 Vraag nog heden een folder voor nadere inlichtingen onder vermelding van de letters VU bij STICHTING BURGERSCHAPSKUNDE, Postbus 349, Leiden, tel. (01710) 46803

37

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen