VU Magazine 1973 - pagina 529

vrije openbare meningsuitingen, onderwijs, werkgelegenheid en volksgezondheid, om enkele te noemen, werden naar latere 5jarenfasen verschoven. De plannenmakers dachten van meet af aan in 5 x 5 = 25 jaren voor het gehele ontwikkelingsproces, waarbij men heel eerlijk zei dat de sociale gerechtigheid, één van de vijf grondprincipes van de officiële staatsfilosofie, voor de laatste periode van vijfjaar is gereserveerd. Dat zou dan betekenen dat bijna niemand van de huidige leiding daar rekening mee behoeft te houden. Deze plannen zijn in 1968 door een niet verkozen 'volksvertegenwoordiging' besproken en aanvaard en vormen de grote lijnen van het beleid.

hoorde. Hierbij raken we een zeer belangrijk cultureel element waarvan de betekenis ook voor het huidige Indonesië van essentieel belang lijkt te zijn. Het verschijnsel dat men 'cultural lag' noemt, de kloof tussen de verschillende, vaak botsende levens- en mensbeschouwingen: het traditionele syncretistische harmoniemodel, volgens welke de ordening vastligt, bepaalde regels gelden en wat ervan afwijkt afgewezen wordt, als zijnde onbetamelijk en daartegenover de moderne levenswijze, waarin doctrine en ideologie

binnen die gemeenschap wezen. Ook onder het koloniale bewind is hier wezenlijk niet veel aan veranderd. De Indonesische, Javaanse samenleving was voldoende gescheiden van de blanke koloniale bovenlaag - o.a. ook via de buffergroeperingen van de Chinezen en Indo-europeanen - om indringend veranderd te kunnen worden. Voor de Javaanse cultuur geldt dan, dat via het medium van de taal een ieders plaats in verticale lijn ogenblikkelijk kenbaar was. Een lager geplaatste moest met bepaald taal-

Kanttekeningen Hieronder zal getracht worden om vanuit de sociaal-culturele invalshoek enkele kanttekeningen te maken bij deze doelstellingen en vooral om te zien hoe de uitwerking ervan is voor de bevolking, waarbij de nadruk valt op Java. Eerst zal het politieke doel bekeken worden om dan vast te stellen dat 'orde en rust'wQl ogenschijnlijk bereikt is, maar waarbij de vraag rijst of daarmee niet de noodzakelijke participatie van de bevolking voor de ontwikkeling op brede basis is verspeeld. Voor elke beoordeling van het huidige Indonesië is het noodzakelijk om de ontwikkelingen van vóór 1965 in de beschouwing op te nemen. Heel veel van het huidige beleid is een reactie op het verleden en met name de Soekarnoperiode die voor wat de laatste jaren betreft - na de wettelijke invoering van de landhervormingen en de eenzijdige toepassing ervan door communistische boerenorganisaties veelal de 'zaman P.K.I.', communistische tijd, wordt genoemd. Oudere Indonesiërs gebruiken vaak voor de aanduiding van het verleden de volgende indeling: 'zaman normal', de normale tijd, hiermee wordt de Nederlandse koloniale tijd bedoeld; 'zaman Jepang', de Japanse bezettingsperiode; 'zaman revolusi', waarmee de periode van onafhankelijkheid wordt aangeduid. De huidige periode wordt officieel aangeduid als 'orde Baru', nieuwe orde, of ook wel 'zaman pembangunan', ontwikkelingstijdperk, maar door het volk in het algemeen ervaren als 'zaman A.B.R.I.', ofwel de absoluter gelden en waar oppositie en conperiode waarin het leger het voor het zeggen flict een rol in spelen. heeft. Voor het verstaan van de regeringspolitiek nu, en de reactie van de oppositionele groeperingen onder het volk, en met name de 'Zaman normal' T.a.v. determ 'zaman normal' motten de Ne- studenten, is een dieper inzicht in dit proderlanders niet direct een verkeerde con- bleem noodzakelijk. clusie trekken. Er wordt niet zozeer een goedkeuring van die koloniale periode mee Ordeningsprincipes bedoeld; het is meer kenmerkend voor een Voor betrekkeliik gesloten, kleinere gemeenalgemener verschijnsel. Voor de ouderen schappen, zoals in het algemeen de Indone- zoals ook elders in de wereld - is het heden sische beschavingen gekenmerkt konden verwarrend, de orde is verstoord, in het worden, geldt o.a. dat er vaste ordeningsverleden stond nog alles vast zoals het be- principes bestonden die een ieder zijn plaats

gebruik een hogere persoon aanspreken en omgekeerd. Er bestond orde. Het je houden aan deze ordening werd gezien als harmonie, 1 één van de hoogste Javaanse culturele waar- ' den. In de Nederlandse tijd stond deze ordening nog vast verankerd, vandaar het 'zaman normal'.

Japanse tijd Toen kwam de Japanse overwinning over de blanke heersers. Aanvankelijk toegejuicht, zal die periode later voortleven als de zwartste periode die men zich kan herinneren. Kenmerkend voor de huidige situatie op het Javaanse platteland is dat men in deze tijd parallellen trekt met die periode, zoals begin dit jaar tijdens de verplichte rijstleveranties door de boeren aan de overheid via een systeem dat erg veel lijkt op dat wat de Japanners hanteerden. Hoe zwart die periode ook geweest moge zijn, zij heeft de vaste ordening omvergeworpen: de heersers zaten in de concentratiekampen. Daarna kwam de revolutie. Nog meer dan de vorige tijd heeft deze ertoe bijgedragen om de ordening, de harmonie te ondermijnen. De nieuwe leiders waren jongeren, pemuda, die vroeger zich bescheiden moesten opstellen 5

I | \ ' \ *

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen