VU Magazine 1975 - pagina 280

Boeddha in de plaats zou moeten moderne econoom is iemand, stellen. Overigens zou ook de die meer consumeert, beter af leer van het Christendom, de dan iemand die minder conIslam, de Joodse leer of enige sumeert. andere grote oosterse traditie als 'Een boeddhistische econoom zou meta-economische basis dienst deze benadering uiterst irrationeel kunnen doen. (Voor vrienden van vinden: daar consumptie slechts de VU geen onbekend geluid, zij een middel is om tot menselijk het ook dat aldaar de christelijke welzijn te komen, zou het doel eenvoud toch wel als kenmerk moeten zijn een maximum aan van het ware wordt beschouwd.) welzijn te bereiken met een Tot welke verschillen dat kan minimum aan consumptie.' leiden, wordt geïllustreerd aan 'Bijvoorbeeld, als het doel van het begrip 'arbeid'. In de visie de kleding is een zekere mate van de moderne econoom, aldus van gemak wat betreft de de schrijver, is arbeid eigenlijk temperatuur, en een aantrekkelijk 'weinig meer dan een noodzakelijk uiterlijk, dan is de taak om dit kwaad'. Voor de werkgever is er doel met zo weinig mogelijk sprake van 'kosten, die tot een inspanning te bereiken, dat is minimum moeten worden terugmet een zo gering mogelijke gebracht als ze (al) niet jaarlijkse vernietiging van helemaal kunnen worden stoffen en met behulp van uitgeschakeld, bijvoorbeeld door modellen die zo weinig mogelijk automatisering. zware arbeid vragen. Hoe Voor de werknemer betekent het minder arbeid er nodig is, des te meer tijd en kracht blijft er veelal opofferen van vrije tijd en over voor artistieke creativiteit. gemak in ruil voor loon. Voor Het zou dan ook buitengewoon een boeddhist heeft de arbeid oneconomisch zijn zich toe te echter minstens drie functies: leggen op ingewikkeld kleer• de mens een kans geven om makerswerk, zoals in het zijn vermogens te gebruiken moderne westen, wanneer een en te ontwikkelen; veel fraaier effect kan worden • hem in staat te stellen zijn verkregen, door een bekwaam egocentrische neigingen te draperen van een bewerkt overwinnen door met anderen materiaal. Het zou het toppunt te werken aan een gemeenvan dwaasheid zijn materiaal zo schappelijke taak; te vervaardigen dat het spoedig • en de goederen en diensten versleten is en het toppunt van voortbrengen die nodig zijn barbaarsheid iets lelijks, haveloos voor een behoorlijk bestaan. of slechts te maken.' Een dergelijke opvatting van het begrip arbeid heeft natuurlijk Dit lange citaat geeft enig idee nogal wat consequenties voor van de boeddhistische denktrant de dagelijkse praktijk van de inten aanzien van economische en externe organisatie. Geestprobleemstellingen. Het zou dodende arbeid en vergaande interessant zijn om eens na te opsplitsing van taken zijn in een gaan of een dergelijke economie dergelijk arbeidsethos uit den ergens ter wereld functioneert. boze. Zo onderscheidt de Anders gezegd: of de boeddhisboeddhist ook twee soorten ten in de praktijk ook toepassen, mechanisatie: één die de wat de theorie hun voorschrijft. bekwaamheid en de macht van Zoals Schumacher al opmerkte: de mens vergroot, en één die het zo zou er natuurlijk ook een werk van de mens overgeeft aan christelijke economie te onteen mechanische slaaf, waarbij werpen zijn. Toch telt de 'de mens in de situatie geraakt moderne economie onder zijn dat hij de slaaf moet dienen' aanhangers vele christenen van (werktuig en machine). naam, terwijl we over de praktijk De boeddhistische economie er maar beter het zwijgen toe verschilt ook daarin van de kunnen doen.' moderne economie, dat het Schumachers boekje is dit wezen van de beschaving niet voorjaar ook uitvoerig besproken wordt gezien in de vermenigaan de Satya Wacana, de vuldiging van de behoeften, christelijke universiteit in maar in de zuivering van het Salatiga (midden-Java). Een menselijk karakter. Voor de 14

groep van ca. 15 stafleden en docenten voerde in april en mei zes discussiegesprekken. Enkele wetenschappers uit Bandung en Malang gaven voor deze discussie schriftelijk 'n reactie op Schumachers denkbeelden. Drs. N. G. Schulte Nordholt (socioloog), verbonden aan de Satya Wacana, zond Hans van Gerven en Henk Jan Kuypers 'n notitie over het in Indonesia besprokene om aan Schumacher voor te leggen. Helaas bereikte het schrijven de studenten pas na het interview. Het geeft een idee hoe vanuit Indonesië aangekeken wordt tegen de ideeën van Schumacher en de praktische waarde daarvan. Een direct resultaat is er al. Een van de deelnemers, nl. prof ir. Anwas Adiwiliga, heeft een plan ontworpen, overeenkomstig de ideeën van Schumacher, om de problemen in de agrarische sector aan te pakken. Op dit moment wordt er al hard aan gewerkt om het plan bij de autoriteiten ingang te doen vinden. Hieronder volgt een samenvatting van de opmerkingen uit Salatiga. HET POLITIEKE ASPECT Men vindt dat Schumacher te weinig aandacht schenkt aan het politieke machtsaspect van de veranderingen die hij beoogt. Zijn ideeën zullen ijdele hoop blijken te zijn als degenen die ze moeten verwezenlijken geen of onvoldoende macht hebben. Hij gokt te veel op de kracht van de argumenten, die hij voor zijn benadering geeft. Het kan ook zijn dat hij degenen, die hij van zijn gelijk wil overtuigen niet van tevoren wil afschrikken door de politieke consequenties aan te geven. Volgens 'Salatiga' krijgen zijn ideeën zoals o.m. aangegeven in het boekje 'Hou het Klein' hierdoor een wat vrijblijvend karakter. Daarnaast wordt erop gewezen dat de Intermediaire Technologie nooit zal kunnen opboksen tegen de technologie van de machtige multinationals, als aan de eerste geen krachtige politieke steun wordt gegeven. INTERMEDIAIRE TECHNOLOGIE Prof. Adiwiliga wijst er in zijn

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen