VU Magazine 1975 - pagina 122

een uitgewerkt begrippenstelsel, laat zij op haar aal-economische, gezondheidskundige en reeigen terrein een ideologie tot ontwikkeling creatieve waarde van vrije tijd (ik denk hierbij komen, dat wil zeggen een onbewuste vervor- niet alleen aan de dagelijkse tijd buiten het ming (...) van de werkelijkheid die zij tot taak werk, maar ook aan een rustpauze tijdens de heeft te verklaren.' Etn belangrijk onderdeel arbeid, de weekends en de vakanties), afzien van haar kritiek is dat de sociologie van de van een indeling van de 24 uren en vrije tijd vrije tijd - hetzij als tijd buiten het werk, anderzijds. hetzij als vrij-zijn na het werk - te weinig oog Nuttiger lijkt me een korte bezinning op de heeft voor het determinisme dat ook in de betekenis die tijd, antropologisch gezien, sfeer van de vrije tijd een belangrijke rol voor de mens heeft. Reeds een oppervlakkige speelt. Vergelijk ook het oordeel van Dippel waarneming leert ons hoe belangrijk voor de (1962) over de moderne vrije tijd: 'Men doet meeste mensen hun levensduur is, de kwanvoorkomen alsof de arbeider in de bedrijven titeit van hun bestaan. Verreweg de meeste een nummer wordt. Ik wil beweren dat hij veel mensen hechten aan hun leven en als dat in meer in de vrijetijd als een nummer wordt be- gevaar komt, zijn ze bereid tot grote offers handeld door de krachten, die hem de essenti- om het te redden en te verlengen. Mensen ële zedelijke potenties van de cultuur afnemen.' hebben tijd nodig om hun levensdoelen te Lanfant vraagt zich af of het wel geoorloofd kunnen bereiken, kortweg gezegd: om auis om in het dagelijkse leven een scheiding thentieke mens te kunnen worden. Nog an3. De derde soort arbeid komt voort uit de aan te brengen tussen vrije tijd en tijd die ders gezegd: mensen hebben tijd nodig om wetenschap dat de mens op deze planeet leeft onmisbaar is voor zogenaamde noodzakelij- hun eigen onvervreemde levensgeschiedenis zonder enige aanwijsbare, directe relatie met ke behoeften. Haar kritiek loopt - zeer kort te kunnen 'schrijven'. God en Eeuwigheid. Afgezien van de interesse, geformuleerd - uit op de volgende stellingen: Menselijke tijd in enerzijds tijdsduur, toegewaarmee enkelingen en bepaalde instituten meten tijd (kwantiteit van het bestaan) anzich bezighouden met het zoeken en dienen 1. Vrije tijd wordt van werktijd gescheiden derzijds continuïteit historiciteit (kwaliteit van God, kunnen we gernst stellen dat onze door een operationele fictie. van het bestaan). In onze door het bedrijfssamenleving in haar geheel nauwelijks beleven 'geheiligde' cultuur zijn wij er aan gelangstelling heeft voor deze derde soort arbeid. 2. Vrije tijd en produktiviteitzijn alleen maar wend geraakt te denken dat tijd geld is. De Voor de velen die God hebben doodverklaard, met elkaar verbonden via bepaalde econoihi- overwaarde, die wij hechten aan alles wat met bestaat deze soort arbeid in het geheel niet. sche en politieke factoren die men bij de geld te koop is, belet ons in te zien dat tijd Vele anderen denken God in hun zak te heb- analyse laat gelden. veel belangrijker is dan geld. Tijd is leven. ben en vestigen de indruk dat alle geheimen 3. De sfeer van de vrije tijd ontwikkelt zich De erkenning van de eindigheid van ons bevan God en Eeuwigheid reeds zyn opgelost. in verband met de economische conjunctuur. staan moet ons doen beseffen dat van de Voor hen is de arbeid van de derde soort volvele schaarse goederen onze tijd waarschijntooid. 4. Vrije-tijdsbezigheden ontwikkelen zich in lijk wel de belangrijkste is. Tijd die geen beIk zelf denk dat de mensheid nog een lange verband met de vrijetijdsindustrie, de pro- tekenis heeft voor het maken van onze eigen, onze authentieke levensgeschiedenis is verweg heeft te gaan, voor zij deze soort arbeid duktieapparaten en culturele organen. knoeide tijd. Op zichzelf is het niet belangmisschien wel als de belangrijkste voor haar ontwikkeling leert zien. Ik spreek hier uit- 5. De stelling, volgens welke de waarden die rijk met welke zaken we onze tijd vullen: drukkelijk over de mensheid en niet over de aan vrije tijd worden toegeschreven de over- Met slapen, reizen, eten, bankwerken, weven, vele enkelingen die ook thans reeds het zoeken hand krijgen op die van de arbeid, berust op vrijen of inkopen doen. Alleen van belang is de vraag of de gebruikte tijd ons zelf, dat wil naar God de hoogste prioriteit in hun leven een subjectieve voorstelling. zeggen onze persoonlijke menswording ten verlenen. goede komt of niet. Wij kunnen onze eigen 6. De vrijheid van het individu met betrektijd verknoeien, maar dikwijls verknoeien wij king tot zijn vrijetijdsbesteding is een begrip Geen vrije tijd maar menselijke tijd ook de tijd van anderen of wordt onze tijd dat impliciet gevormd wordt uit het denkBinnen het enge kader, waarin veelal de disdoor anderen verknoeid. cussies over de relatie tussen de mens en zijn beeld van een 'indifferente vrijheid'. arbeid plaatsvinden, wordt nogal eens tegenover de frusterende arbeid de bevrijdende Op grond van het voorgaande wil ik, hoewel vrije tijd gesteld. Binnen de oppervlakkige erkennende de arbeidsorganisatorische, socifilosofie van het heilbrengende bedrijfsleven wordt de arbeid als onaangenaam erkend, maar op deze ellende van de arbeid volgt de door datzelfde bedrijfsleven mogelijk geVoor praktijkfina ncieringen maakte verlossing door de vrije tijd. Het is te praktijk overname-adviezen begrijpen dat het weldoende bedrijfsleven wel een beetje dankbaarheid verlangt van hypotheken etc. allen die in de ruimte van de vrije tijd zijn geplaatst. Die dankbaarheid kan worden ge- ^ toond door de ondankbare taak van de damakelaars-en assurantiekantoor gelijkse arbeid zo blijmoedig mogelijk te aanvaarden. Bij haar bespreking van de sociologie van de vrije tijd oefent Lanfant ('Sociologie van de vrije tijd', 1974) scherpe kritiek uit op wat zij burg. j.c. van de bergplein 9 wierden tel. 05496-1272 noemt de ideologische besmetting van deze j.k. plaggemars makelaar in onroerende goederen-taxateur tak van wetenschap. Zij zegt: 'Bij gebrek aan Rome is voor een belangrijk deel gericht op het vermeende ontbreken van aandacht voor deze vorm van arbeid ter overwinning van de wereldproblemen. Deze tweede soort van arbeid volgens Dippel komt slechts ten dele overeen met wat Polak in zijn boek 'De nieuwe wereld der automatie' de vierde vorm van arbeid noemt, de culturele arbeid. De door hem genoemde klassieke sectoren: de agrarische en industriële arbeid behoren tot de eerste soort arbeid van Dippel. De derde klassieke sector, die van de dienstverlenende arbeid, behoort ten dele tot de eerste, ten dele tot de tweede soort van arbeid volgens Dippel. Vele activiteiten die voortvloeien uit een welzijnsbeleid - met als kernfuncties zorg, educatie en recreatie - kunnen tot de tweede soort arbeid worden gerekend.

r

plaggemars

32

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen