VU Magazine 1975 - pagina 448

yiï magazine 6

Kontrakt: geen spelregel die altijd geldig is

drs. (i. J. Ir. Leeiie

Augustus 1972 ging een onderzoeksteam van de vakgroep Sociologie van de Hulpverlening aan de VU in de Brabantse gemeente Helmond aan het werk. Er liep daar toen al een paar jaar een ontwikkelingsproject, dat van meet af aan werd gekenmerkt door een paar experimentele trekken. In de tijd dat het onderzoek begon was de „ontwikkelingsgroep", één van de peilers waarop het project rustte, eeh beetje doodgelopen. Er was behoefte aan een instantie die de zaken op een rijtje zou zetten. Bovendien was het verrichten van onderzoek een van de voorwaarden geweest waarop het ministerie van CRM het projekt had gesteund. De dagelijkse leiding van het onderzoek berustte bij drs. G. J. F. Leene. Hij schreef een studie over „Helmond". Die heette: „Werken aan de samenleving per kontrakf'. Wat wordt met „kontrakt" bedoeld? De professionele opbouwwerker komt in

zijn werk bijna onvermijdelijk in een netelige positie te verkeren. Hij heeft daarin namelijk zowel met de machthebber (bij voorbeeld de overheid of een instelling van particulier initiatief) te maken, als met de personen of groepen die zijn hulp hebben ingeroepen. Hij heeft er voor te zorgen dat hij niet ieders loopjongen wordt, maar ook niet ieders baas. Hij kan geen blanco helper zijn zonder eigen opvattingen; hij mag evenmin een manipulator zijn, die mensen een vooraf opgezette fuik binnendrijft. Door „kontrakten" (zeg maar: afspraken waarin de opbouwwerker aan alle betrokkenen vooraf duidelijk maakt wat hij wel/niet kan/wil doen) af te sluiten, heeft hij de mogelijkheid te ontsnappen aan de „verlamming" die zijn positie op het kruispunt van macht en hulp al gauw kan veroorzaken. Zo'n kontrakt moet niet worden gezien als een spelregel die, als een soort beroepskode voor opbouwwerkers, voor altijd en overal geldig is. Steeds zullen nieuwe kontrakten moeten worden gemaakt. Het ligt er maar aan, met welke partijen de opbouwwerker te maken heeft, waar hij werkt, wat men daar wil en wat hij zelf wil. Kontrakten moeten, om met drs. Leene te spreken, „een episodisch karakter" dragen, „probleemgericht" zijn en rusten op een „publieke diagnose". „De hulp aan de samenleving of aan een onderdeel daarvan, moet niet in allerlei raden worden geïnstitutionaliseerd, maar moet voortdurend in beweging blijven". Het verhaal dat volgt, werd op basis van de studie en na een gesprek met drs. Leene geschreven. Het schetst de gebeurtenissen in Helmond in zeer globale vogelvlucht.

een jaar eerder in de brochure „Helmond '68" aan maatschappelijke problemen was gesignaleerd, wordt in die kringen niet alleen te hard, maar ook onjuist gevonden. Iemand commentarieert; „Wanneer de KVP een meerderheid had gehad, was het rapport er niet doorgekomen". Ook de PvdA en Gemeentebelangen vinden de diagnose die Kuypers stelt hard. maar men waardeert dat een uitweg wordt gewezen. D'66 is erg positief; de CPN vindt het rapport „revisionistisch". In het college van- B, en W.. ook daarbuiten trouwens, wordt het rapport vooral geassocieerd met het beleid van de wethouder voor maatschappelijk welzijn (PvdA) en — iets minder — van de burgemeester (vanaf '66 in Helmond werkzaam, een betrekkelijke nieuwkomer derhalve). „Er zaten goeie dingen in"; „voor het regentendom en voor de Helmonder was het pijnlijk", „overtrokken en eenzijdig", aldus enige reacties.

Scherpe diagnose Het opbouworgaan PON, dat na wat aarzeling en na— vermoedelijke — aandrang van B. en W. „ja" zegt op de vraag of het iets in Helmond kan uitrichten moet een storm van verontwaardiging over zich heen laten gaan na publicatie van het rapport. Daar staat tegenover, dat het door burgemeester en wethouder wordt gesteund. Deze willen, met hulp van het PON, steun van CRM naar Helmond trekken. Ze moeten dan wel op hun beurt akkoord gaan met de scherpe diagnose die door het PON is gesteld. Ze zijn daartoe bereid. De raad aanvaardt het rapport, zij het op het nippertje. De keus voor het door het PON geformuleerde scherpe uitgangspunt heeft volgens een waarnemer ook te maken met het vertrouwen dat tussen burgemeester, wethouder en PON-directeur was gegroeid. De heren kennen elkaar al sinds de brochure van '68.

Oploeven en afvallen In een gesprek met VU-magazine kenschetste drs. G. J. F. Leene de burgemeester en de wethouder van maatschappelijk welzijn als twee bestuurders die in het traditionele, volgzame en wat versleten industriestadje Helmond bereid waren uit de pas te gaan lopen, daarin bijgevallen en ge-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen