VU Magazine 1975 - pagina 403

dfl magameS

Deskundigen mogen niet uitmaken hoeveel gevaar aanvaardbaar is' „Als u het rapport zó interpreteert, maakt u een fout", aldus dr. P.C. van Erkelens, secretaris van de Commissie Kernenergie van de Gezondheidsraad, in het leven geroepen om minister Vorrink te adviseren over mogelijke gevolgen voor de volksgezondheid van kernenergie. Dr. Van Erkelens trad eind september op in de KRO-radiorubriek Echo. Een verslaggever wilde van hem weten of de commissie met haar rapport dat toen juist was openbaar gemaakt tot de minister had willen zeggen: ga je gang maar met het bouwen van kerncentrales. Het accent in de krantekoppen die tezelfdertijd te lezen waren, lag op de veiligheid van kernreactoren,,è(j/7orwöa/vfer^^«", en meer dan eens werd gesuggereerd dat de commissie een ,,aanvaardbaar" zou hebben uitgesproken over drie nieuw te bouwen reactoren. Zo meldde de Haagsche Courant: ,, Positief advies kerncentrales". ,. Drie nieuwe kernenergie-centrales zijn geen gevaar voor de volksgezondheid" (Prov. Zeeuwse Conr-dni);,, Kerncent rales veilig" {Mgcmtcn Dagblad); ,,Bouw kerncentrales aanvaardlyaar geacht" {Volkskrant); „Bouw van drie kerncentrales aanvaardbaar"(Trouw). De commissie had zich echter in haar rapport over de veiligheid heel wat minder stellig uitgelaten — en over de bouw van nieuwe centrales helemaal niet. Van een „groen licht" was geen sprake. Dr. Van Erkelens zei in Echo dan wel dat er van een normaal functionerende kernreactor vrijwel geen gevaar voor de volksgezondheid te duchten viel, maar, zei hij, „zoals alle technische processen kunnen ook kerncentrales uit de hand lopen. De kans daarop is weliswaar buitengewoon klein, maar de gevolgen kunnen (afhankelijk van technische toestanden •en ook van de weersomstandigheden) bijzonder ernstig zijn. Het rapport is hier uitermate serieus op ingegaan en heeft z'n conclu-

Prof.dr.Joh.Blok sies neergelegd over gevolgen, van een ongeval of een serie van ongevallen. Daaruit kunt u al concluderen dat helemaal niet wordt gezegd dat de zaak ongevaarlijk is. Het gevaar wordt alleen zo goed mogetijk onder woorden gebracht en uiteindelijk ook vergeleken met andere gevaarsbronnen waar we als lid van de maatschappij — bewust of onbewust — voortdurend aan onderhevig zijn". „De beslissing of men deze gevaren wel of niet wil accepteren, ligt bij regering en parlement. Het is niet aan de gezondheidsraad om daar een uitspraak over te doen. Die heeft het gevaar alleen zo goed mogelijk gekwantificeerd".

Adviezen In de energienota van minister Lubbers (economische zaken) werd in september '74 een principebesluit ontvouwd waarbij de 500 megawatt die thans worden geleverd door de kerncentrales in Borssele en Dodewaard omstreeks 1985 zou moeten zijn'opgevoerd tot circa 3000 megawatt. Een voorwaarde, aan dit besluit verbonden, was dat eerst aan de Gezondheidsraad een advies zou worden gevraagd over de invloed van kernenergie op de volksgezondheid en het milieu.

De gezondheidsraad was niet de enige die om een advies werd gevraagd. Er ging ook een verzoek naar de commissie-reactor-veilighcid, naar een groep samengesteld door de gezamenlijke electriciteitsproducenten (de zgn. „belanghebbenden '), naar een commissie Vestigingsplaatsen en een commissieradioactief afval. Minister Vorrink van Volksgezondheid en Milieu-hygiëne verzocht de gezondheidsraad contact te houden met een paar van deze commissies, opdat dubbel werk zou kunnen worden voorkomen en er anderzijds geen lacunes zouden overblijven. De commissie zou verder, aldus het verzoek van de minister; niet alleen moeten letten op de fase van electriciteitsopwekking, maar zou de gehele splijtstofcyclus in Nederland moeten nalopen. Bovendien zou ze ook de gevolgen moeten nagaan die „nucleaire activiteiten" in andere landen binnen Nederland zouden kunnen hebben (er zou radioactief materiaal in het water of door de lucht ons land kunnen binnendrijven of -waaien). Er zou niet alleen op directe effecten van mogelijke straling in de buurt van kerncentrales moeten worden gelet, maar ook op „indirecte effecten" en op effecten voor de gehele bevolking. Er zou aandacht moeten worden gegeven aan de lichamelijke en erfelijke gevolgen van mogelijke extra-straling boven de natuurlijke doses waaraan men normaal bloot staat. Tenslotte wilde de minister weten welke stralingsdoses aanvaardbaar mochten worden geacht.

Straling Het is niet de bedoeling de antwoorden die decommissie tenslotte gaf op elk van de vragen van de minister, hier weer te geven. Het verhaal zou lang en nogal technisch worden. Daarom slechts één, min of meer willekeurig gekozen voorbeeld. De commissie probeerde zo goed mogelijk te berekenen aan welke straling de „gemiddelde Nederlander" zal komen bloot te staan, wanneer er jaarlijks in ons land 3500 megawatt zal worden geproduceerd door kerncentrales. De eenheid waarmee men radioactieve straling aanduidt heet ,,rem" of .jnillirem" (een duizendste rem). Om de gedachten te bepalen: een stra- • lingsdosis van 200 rem, die binnen korte tijd over het gehele lichaam wordt afgegeven, kan leiden tot sterfte; een dosis van meer dan

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen