VU Magazine 1976 - pagina 67

magazine 21

HUMUUJ: WAT Een WMKsUots fRoemi^Mfl fJiliS. AtisfetuKe zuit- /M6BVT onsKIT TC MotUM voaxierren ^'•'

' Pt Tl«.os-, PA'.

Her 1?^ 6Ü6P ueicHoywo.ittST /fi<«.p)G

op DB- TKos- Vflft jov/ flLT^p ,'"

Peter van Straaten in Het Parool

winst betere kwaliteit waarborgt en dat de getalsmatige verkoopbaarheid van het journalistiek produkt een indicatie vormt voor de kwaliteit ervan. (Wiegel: „Een krant is net als iedere onderneming een instantie die 'n produkt maakt. Als het een goed produkt is, zal het worden verkocht, indien dat niet het geval is....." Interview in de Telegraaf van 15 september 1971.) De onjuistheid van een dergelijke opvatting ten aanzien van de pers valt met voldoende voorbeelden te staven. Een van die voorbeelden is de berichtgeving van sommige media tijdens de treinkaping van Zuid-Molukse jongeren, december jongstleden. Alle normen van journalistieke ethiek werden daarbij opzij gezet om de eigen concurrentie-positie te versterken. Hetzelfde ochtendblad waarin Wiegel zijn uitspraak deed, meende sterk uitvergrote foto's te moeten publiceren van de executie en 't nog niet geïdentificeerde lijk van een g ijzelaar, vergezeld van een nauwkeurige omschrijving van de kleding van het slachtoffer. (De Telegraaf, 5 december 1975.) Het lijdt geen twijfel, dat met name in de losse verkoop, deze editie grif van de hand ging. De stelling dat deze verkoopcijfers de indicator zijn voor de goede kwaliteit, lijkt nogal dubieus. Er is wel een samenhang. Maar dan een samenhang tussen dit soort — door minister Gruijters meermalen als „cowboy-journalistiek" omschreven publicitair geweld en de feitelijke positie van de krant als commercieel produkt.

Omroep Ondanks het feit dat in de omroepwereld het streven naar winst taboe is, kunnen daar soortgelijke tendenzen gevonden worden. Het Nederlands Gesprek Centrum constateert, „dat de krantenwereld in toenemende mate door harde commerciële wetten wordt beheerst, terwijl van de omroeporganisaties blijkens artikel 13 lid 5 van de Omroepwet juist wordt verlangd, datzijtengenoege van de minister aantonen geen winstoogmerk te hebben. Het gevolg van dit principiële verschil is — zonder de situatie in de Omroepwet te willen idealiseren — dat door de Om-

/^^^ een kr^nt ^^^^

roepwet de verscheidenheid van meningsuiting wordt bevorderd, terwijl anderzijds de uitingsmogelijkheid door middel van de pers wordt bedreigd." Ondanks de juistheid van deze constatering over de pers, roept deze visie op de Omroep vragen op. Steeds meer oude vertrouwde omroepen dreigen in de rode cijfers te geraken. Een nieuw begrip is ontstaan: vertrossing. Daarmee wordt het verschijnsel bedoeld waarbij oudere omroepen de eigen identiteit verliezen en in navolging van de Tros (die steeds meer leden trekt) veel publiektrekkend vermaak in hun zendtijd doen. Ze bewerkstelligen daarmee een steeds grote mate van gelijkschakeling; zezetten de eigen positie daarmee op het spel en ze doen de verscheidenheid in de ether afnemen. Ook hier zijn het de getalscriteria die een soortgelijk effect sorteren. Het ledental als verdeelsleutel voor de zendtijd en de kijken waarderingscijfers als richtsnoer voor de programmering. Het uiteindelijke verschil tussen de media, voor wat betreft hun invloed op de verscheidenheid van meningsuiting, blijkt geringer, dan men op grond van dit citaat geneigd zou zijn te geloven. In beide gevallen is een tendens te constateren. Een tendens die wijst op een voortdurende afname van de verscheidenheid.

Prikkel Van de maatregelen, die Van Doorn voor de omroep in petto heeft, is al eerder genoemd het plan om het lidmaatschap van een omroeporganisatie en het abonnement op een programmablad te ontkoppelen. Daarnaast w i l de minister een ontkoppeling van het lidmaatschap en het betalen van de omroepbijdrage. De eerste ontkoppeling is noodzakelijk omdat gebleken is, dat niet de identiteit en de uitzendingen van de betrokken omroeporganisatie bepalend zijn voor de keuze, maar omvang, uitvoering en prijs van het programmablad. Dit heeft geleid tot een situatie waarbij niet de verstrekking van een programmablad bij de prijs van het lidmaatschap is inbegrepen maar omgekeerd, het lidmaatschap gratis is voor abonnees van 't programmablad. Bovendien spelen in sommige gevallen, de speciale aanbiedingen van, en de korting op allerhande goederen, waarmee men abonnees lokt, een oneigenlijke rol. De omroeporganisaties reageerden verontwaardigd op dit voornemen. Een flinke daling van het ledenbestand zou, volgens hen, het gevolg zijn. En dat zou weer van invloed kunnen zijn op de verdeling van de zendtijd. Het feit dat bijna alle omroeporganisaties deze mening delen, maakt deze angst vooralsnog ongegrond. De te verdelen zendtijd blijft immers gelijk. Bovendien zou de tweede ontkoppeling — die tussen lidmaatschap en het betalen van de omroepbijdrage — tegemoet moeten komen aan de bezorgdheid van de omroeporganisaties; het potentieel aan leden neemt er door toe. De laatste ontkoppeling is namelijk gericht op het liquideren van het „huismanskiesrecht". Tot dusver w e r d de omroepbijdrage doorgaans betaald door het gezinshoofd. Slechts zijn lidmaatschap van de omroeporganisatie telde in dat geval mee voor de ver-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen