VU Magazine 1976 - pagina 371

magadne 17 Het Instituut voor Praktische Theologie aan de VU (onderdeel van de vakgroep Praktische Theologie) verrichtte in de jaren 1974-'75 een onderzoek naar de kerkd lenst. De resultaten van het onderzoek werden intensief becommentarieerd door de vakgroep als geheel. Dit commentaar, verwoord door drs. J. J. van Nijen, werd als laatste hoofdstuk in het onderzoeksrapport opgenomen. Men vindt het op pagina 2 1 . Op deze en volgende pagina's staan enige uitkomsten van het onderzoek zelf weergegeven. Het rapport„£)e Kerkdienst, sociologisch onderzoek naar opvatting en oordeel over de kerkdienst" is verkrijgbaar bij het Instituut voor Praktische Theologie, De Boelelaan 1105 in Amsterdam. Telefoon: (020) 5 48 54 47. Het kost f 10,- inclusief verzendkosten. Op het rapportzijn inmiddels tientallen reacties binnengekomen. Vooral het gegeven dat politieke progressiviteit niet samenhangt met de religieuze opvattingen die men heeft, blijkt te zijn opgevallen. Het I PT is van plan om voor belangstellenden een dag te organiseren (in een vormingscentrum) waarop het onderzoek zal worden besproken.

Polarisatie in de iceri< geen iewestie van gesloten blokken „ Het is algemeen bekend", zo beg i nt een onderzoeksrapport van het Instituut voor Praktische Theologie aan de VU, „dat er minder mensen naar de kerk gaan dan bijvoorbeeld in degeneratie voor ons, eveneens dat vee/mensen die naar de kerk gaan, minder vaak gaan. Over de vraag wat daar nu achter zit en waar dit verschijnsel mee samenhangt, wordt veel gepraat en geschreven ". Tal van auteurs hebben zich gebogen over de vraag waar die teruggelopen belangstelling voorde kerkdienst in kan zitten. Maar al te vaak werden de oorzaken dan gezocht in het tegenovergestelde van wat de schrijver vond dat er moest gebeuren. Geen gebrek aan bespiegelingen; wel aan feitelijkheid, zeker wanneer men een basis zou willen hebben voor het voeren van een kerkelijk beleid.

icerkdieost

Twee jaar geleden werd aan het Instituut voor Praktische Theologie begonnen meteen onderzoek. Men wilde antwoorden op bepaalde vragen bij de gemeente gaan halen. Aldus werden 200 gereformeerden van de kerk van Haarlem-Oost uitvoerig ondervraagd. Deze groep was niet representatief, dat wilde zeggen: de cijfers die de Haarlemmers opleverden, mochten niet zo maar geldig worden verklaard voor alle gereformeerden. Wel was het onderzoek „exemplarisch", dat wil zeggen: de samenhangen die in Haarlem-Oost werden gevonden, gelden ook voor andere gereformeerde kerken. De onderzoekers, dr. J. Hendriks en mevrouw drs. A. L. Rijken-Hoevens, concentreerden zich op de vraag welke factoren er samenhangen met het oordeel over de kerkdienst. Ze gingen er vanuit, dat positieve ervaringen met de kerkdienst en een sterke betrokkenheid op de kerk, samengaan met een positief oordeel over de kerkdienst. Omgekeerd zouden dan negatieve ervaringen en een geringe betrokkenheid met een negatief oordeel samengaan. Op de achtergrond speelde daarbij de gedachte dat een positief oordeel over de kerkdienst zal maken, dat men vaker naar de kerk gaat.

Ervaring-oordeel De veronderstelling dat positieve ervaringen met een positief oordeel zouden samenhangen (en omgekeerd negatief met negatief) bleek aardig te kloppen: gemeenteleden, die in de kerkdienst ervaren wat zij daarin belangrijk vinden, waren aanmerkelijk meer dan anderen geneigd de kerkdienst positief te beoordelen. Met zo'n algemene, globale constatering waren de onderzoekers echter niet tevreden. De kerkdienst werd nader, zeg maar, onder een vergrootglas, bekeken. Beoordeelde men de onderdelen van een dienst (preek, predikant, liturgie, relatie met medekerkgangers en kerkgebouw) verschillend? En zo ja, welke uitspraken hingen er dan

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen