VU Magazine 1976 - pagina 72

magazine 26 Zekerheden Een vergelijking tussen TROS en EO maakte Wim Kan reeds, toen hij de EO „Gods eigen TROS" noemde. Okke Jager constateert naar aanleiding hiervan, dat het streven van de EO berust op het gevoel van geborgenheid, dat deze omroep geven wil. De EO komt, aldus Jager, „te ver tegemoet aan het verlangen van hen die uit gemakzucht hun kindergeloof willen behouden. Zij vergeet dat wij wel moeten worden als een kind, maar niet mogen blijven als een kind". Ook de TROS als omroep en De Telegraaf als dagblad, staan niet ver van dit streven af, zij het vanuit een andere invalshoek. Ook zij nemen een zekere mate van kinderlijke onmondigheid bij het media-consumerend publiek tot uitgangspunt. Zij doen dit op een zelfde manier waarop sommige ouders hun opgroeiende kinderen sexuele voorlichting onthouden en de ooievaar ervoor in de plaats stellen. En het zijn die media die daarbij succes hebben. De media namelijk die een geringe aanslag doen op de individuele verantwoordelijkheid, de hang naargeborgenheid bevredigen, bestaande vage gevoelens versterken, kant en klaar-oplossingen op een presenteerblad aanbieden, en ons verder koesteren en wiegen in vergetelheid brengende, rose dromen.

Achterstand De hang naar zekerheid en geborgenheid vindt zijn wortels ook elders. Niet alleen is er binnen de zuilen veel veranderd, ook daarbuiten is alles anders geworden. Van het overzichtelijke wereldje van vroeger en zijn oplosbare problemen isbitterweinig over. Meer en meer trekken — juist door de media — de schier onoplosbare wereldproblemen aan ons oog voorbij. De ontwikkeling van de wetenschap en techniek is te vergelijken met een „sneeuwbaleffect". De maatschappelijke ontwikkelingen houden daar op geen enkele wijze gelijke tred mee. En geen menselijk wezen kan nog ten volle alle consequenties overzien van deze expansie, laat staan de daaruit voortvloeiende problemen het hoofd bieden. Zaken als bewapeningswedloop, grondstoffen-, energie- en milieuproblematiek waarvoor met name de techniek ons gesteld heeft, groeien ons maatschappelijk gezien boven het hoofd. Bovendien krijgen wij de problemen en de ellende van anderen op ons dagelijks brood. De lawine aan informatie, die hieromtrent over ons wordt uitgestort, doet velen het hoofd afwenden en draagt ertoe bij, dat taHozen zich vermoeid overgeven aan een „gooi-het-maar-inmijn-pet-er\-na-ons-de-zondvloed-syndroom". Zei niet de Prediker reeds dat alle dingen onuitsprekelijk vermoeiend zijn? Dit verklaart mede het succes van media die amuseren en minder verontrusten. Ook verklaart het de aversie van velen, tegen de media die als brengers van deze onheilstijdingen fungeren.

de samenleving. Een mondigheid, noodzakelijk voor optimaal „gebruik" van die verworvenheden. Juist die verworvenheden boden tot deze mondigheid de potentiële mogelijkheden. Nu is het zelfs denkbaar, dat de mogelijkheden, die bij voorbeeld radio en televisie ons bieden, zich tegen ons keren en, door een verkeerd gebruik ervan, ons verder afvoeren van de individuele mondigheid, deze emancipatie. Men kan zich afvragen of er eigenlijk wel iets veranderd is. Gedurende de beginperiode van de verzuiling werd men geacht zich al naar gelang geloofsovertuiging of levensbeschouwing tot de desbetreffende leiders te wenden en zich klakkeloos te conformeren aan hun richtlijnen. Er wordt door hen gedacht voor velen. Het paradoxale is nu, dat de gevoerde strijd voor gelijkberechtiging voor de groepering als zodanig een succes heeft opgeleverd en daadwerkelijk tot emancipatie heeft geleid. Maar de persoonlijke emancipatie, de mondigheid van een groot aantal individuele burgers, is op de tocht blijven staan, juist dóór die verzuiling en de strakke hiërarchie binnen de zuilen. In dit licht is het nauwelijks verwonderlijk dat na het uitsterven van de grote leiders, het wankelen van de zuilen en het inruimen van een grotere plaats voor persoonlijke vrijheid, velen op zoek gingen naar nieuwe leiders met zekerheden die nog ongeschonden overeind stonden en waaraan het zelfstandig denken kon gedelegeerd worden. Want wat is in feite gemakkelijker, wanneer je nooit anders geleerd is, dan ingebed in zekerheden met alle problemen opgelost of heel ver van je bed, je overte geven aan probleemloos vermaak en nog maar één behoefte te kennen: brood en spelen. Want meedenken, meepraten en meebeslissen zijn allemaal zaken, die zo schrijft Jan Blokker in de Volkskrant identiek zijn met gedoe: het kost tijd en inspanning, je kaartavond gaat eraan, je mist de mooiste televisieseries, en het eindigt er mee dat je zelfs op je vrije zaterdag niet eens meer rustig naar de markt kunt, omdat je moet meebeslissen ".

Hetzalduidelijkzijn, dat hetzich afkeren van onwelkome informatie, die de gemoedsrust verstoort geen werkelijke oplossing biedt voor de hedendaagse problematiek. Met deze „struisvogel-politiek" Q&e\X men blijk de individuele Kassa verantwoordelijkheid ten opzichte van de samenleving Wanneer we de media ongemoeid zouden laten, een toeniet te willen, nee, niet te kunnen aanvaarden. En hier nemende vertrossing in de ether en het verdwijnen en ligt in feite een grote maatschappelijke achterstand. fuseren van dag- en weekbladen zouden toelaten, dan zou dit onvermijdelijk leiden tot volledige commercialiseMondigheid ring van de media. Al te gemakkelijk wordt daarmee beDe ontwikkelingen sinds het begin van deze eeuw, het al- rust in een mensbeeld, dat niet strookt met welke christelijke of humanistische visies op de mens dan ook. Visies, gemeen kiesrecht, de emancipatie van minderheidsgroedie het streven naar, en de potentiële mogelijkheid tot pen binnen de Nederlandse bevolking, maar ook uitvinmondigheid van ieder individu voorop stellen. Het princidingen als die van radio en televisie, het zijn allemaal verpe van de parlementaire democratie veronderstelt monworvenheden, die niet geleid hebben tot persoonlijke dige mensen, terwijl de media de navelstreng vormen emancipatie, individuele mondigheid met betrekking tot

J. Blokker (Volkskrant) gedoe

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen