VU Magazine 1977 - pagina 57

1^ magazme 11

Migratie in Tunesië: niet alleen kwestie van werk en inkomen ,,Iedereen meent te weten waarom Surinamers naar Nederland, buitenlandse werknemers uit het Middellandse Zeegebied naar noordwest-Europa en Tunesiërs van het platteland naar de stad komen: in de plaats van herkomst hadden deze migranten geen werk of een laag inkomen, in de plaats van aankomst is werk en zijn de lonen (of de uitkeringen) hoog. Er is dus geen onderzoek nodig om dat vast te stellen, of anders gezegd:,, We behoeven het de migranten zelf niet te vragen, want we weten het al". Al op de eerste bladzij van zijn proefschrift („ Thala of Tunis, een anthropologisch onderzoek naar een interne migratiestroom in Tunesië," het werd door ZWO en de Wereldraad van Kerken gefinancierd), keerde dr. Yap Kioe Sheng zich met deze enigszins ironische opmerking tegen al te gemakkelijke verklaringen van het verschijnsel dat mensen hun geboorteland of-streek verlaten om elders opnieuw te beginnen. Om iemand tot zo'n besluit te brengen is meer nodig dan alleen het afwegen van werkgelegenheid en inkomensniveau (al zijn die wel belangrijk); migratie is een ingewikkelder proces dan het stromen van water van hoog naar laag. Als met „ werk en inkomen" de migratie wél volledig zou kunnen worden verklaard, hoe komt het dan, dat vaak de allerarmsten en de werklozen niet wegtrekken? Hoe is dan te verklaren dat in landen van de Derde Wereld, waar overheden trachten door het creëren van werk en het verhogen van lonen, de migratie tot staan te brengen, daarvan maar nauwelijks resultaat zien? Dr. Yap was het „aan de migranten zelf gaan vragen", er van uitgaande dat een migrant geen speelbal is van allerlei omstandigheden die hem van buitenaf overkomen, maar een rationeel handelend wezen, die zijn beslissingen neemt op basis van eigen normen, waarden en doeleinden. Dat was een ander soort benadering dan bij voorbeeld een vraagstelling als: hoe lopen in een land de migratiestroom en hoeveel mensen zijn daarbij betrokken? In Tunesië, waar dr. Yap zijn onderzoek verrichtte, was trouwens al veel van dergelijk statistisch materiaal voor handen. Aan normen, waarden en doeleinden of — anders uitgedrukt — aan de culturele context waarbinnen migranten hun beslissingen nemen, was daarentegen meestal slechts oppervlakkig aandacht besteed.

Kwalitatief Wie als westers onderzoeker in een nietwesters land wil onderzoeken welke factoren mensen ertoe hebben gebracht te migreren en daarbij dieper wil graven dan „werk en

inkomen", kan niet de methode volgen van het op grote schaal verspreiden van enquêteformulieren. Hij zal het eerder in kwaliteit dan in kwantiteit moeten zoeken, hetgeen betekent, dat ,,door langdurige, diepgaande en herhaalde gesprekken (moet worden) getracht een beeld te krijgen van de factoren, die bij de migratie-beslissing een rol hebben gespeeld". Dr. Yap concentreerde zich op één migrantenstroom binnen Tunesië: die vanuit het in West-Tunesië gelegen stadje Thala (9000 inwoners) naar de hoofdstad Tunis. Uit een volkstelling die in 1966 was gehouden, bleek dat 8761 migranten Thala (zowel de stad, als de gelijknamige „delegation", zegmaar: district) opgaf als plaats van herkomst. Statistisch gezien mocht Thala worden gerekend tot een „gemiddeld" migratie-district. Zowel migranten die ooit van Thala naar Tunis waren vertrokken werden ondervraagd als de achterblijvers (en de teruggekeerden) in Thala. Hoe het de migrant is vergaan, kan alleen bestudeerd worden in de plaats waar hij verblijft, zo schreef dr. Yap, ,,maar de cultuur moet in de samenleving van herkomst worden onderzocht. Het is voor de onderzoeker van belang om gegevens te verzamelen over de waarden en normen in deze samenleving, die een rol hebben gespeeld bij de beslissing van de migrant te vertrekken, zoals bij voorbeeld de waarde die wordt gehecht aan de eenheid van de verwan tengroep en de band met het land van de voorouders en de wijze waarop migratie, een tijdelijk of definitief vertrek uit de samenleving wordt gewaardeerd".

Dr. Yap Kioe Sheng

>„^__^ aizoïTC

< ^

^ , /TUN6S-' \ •'t.y^^T^(

/1 / c.., yiatxiMiA

.'

«j. V

? 1 ^ - _ ^c'Xjr^^'rl ^ ^ 1

/

LEKEF

/

1

J THALA j^ ^B • • \^~\ V

/

KAWFmNC

/ x<—1

^^-^

Het onderzoek begon in Thala. Vijf maanden lang voerde dr. Yap er zijn gesprekken met niet-migranten, familieleden, kennissen, buren van migranten en met naar Thala teruggekeerde migranten. Getracht werd, een beeld te vormen van het beslissingsproces dat aan de migratie was vooraf gegaan en inzicht te krijgen in de situatie waarin de migranten, voor hun vertrek uit Thala had-

c/

•

A /

«X

^

^^

s

.^1^'^^

--Vv^

/^df^ y^

BES

\

-^

(

'^S<:T^ V

^

> ^ j

A. A ly^

fXXi^-f^Zr Xx^

^^

\ _

^ ^

•T-

>wP

j^\j\ •—^

jj

\

\ (

Beslissingsproces

)

\

-L^ 1

\

NW

M»oo«

/

/ ^

( -1 ^ •*

1 MEOEWHE

•

\ _/^ \\

TUNISIE

\ \\ \ \ » \1 \

\

^^ •

,' /• / 1/ 1 1 1

/

/

.-'

/

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen