VU Magazine 1978 - pagina 67

1^ magazine 21 mogen spreken in en na de vredesweek 1977, een grote opkomst te zien gaven. Sommige daarvan waren regionale vergaderingen van onze vereniging voor Wetenschappelijk Onderwijs op Gereformeerde Grondslag. Bemoedigend vind ik datje op zulke bijeenkomsten niet te maken krijgt met een publiek dat het van tevoren al met je eens is, maar dat voorstanders, tegenstanders en twijfelaars tezamen bereid blijken de moeilijkheden principieel en praktisch te besprekervzonder dat er een heilloos debat ontstaat, waardoor iedereen alleen maar in zijn eigen mening wordt bevestigd. Ik wil hier graag nog iets aan toevoegen dat ik erg belangrijk vind. De vraag waar je steeds weer voor komt te staan is of het wel zinvol is dat veel mensen zich bemoeien met problemen, die zo omvangrijk zijn dat zelfs geen enkele deskundige ze in hun geheel kan overzien. Moet je die niet overlaten aan groepen van deskundigen, die ieder op hun eigen gebied een deel van de problematiek, kunnen beoordelen? Inderdaad zou dat bij het nemen van beslissingen efficiënter zijn, maar het is een efficiëntie die de mensen om wier bestaan en levensgeluk het gaat, in feite uitschakelt. En dat laatste is levensgevaarlijk voor de toekomst waarheen we op weg zijn, niet alleen voor wat betreft oorlog en vrede. In die toekomst zullen allerlei veranderingen onvermijdelijk zijn. Ons economische systeem wankelt. De werkloosheid spreekt boekdelen. En als we kans zien het systeem weer goed te laten lopen dan zijn er de waarschuwingen over mogelijke uitputting van energie en grondstoffen, over milieuvervuiling en over de groei van de wereldbevolking, die ons doen beseffen dat veranderingen nodig zullen zijn, veranderingen waarbij we er waarschijnlijk materieel op achteruitgaan. Zoiets schept onbehagen, onrust en verwarring, die de behoefte oproepen aan een strak en doelbewust beleid. En de ervaring van de geschiedenis leert dat in zo'n situatie maar al te gemakkelijk een diktatuur opkomt als er niet in de samenleving een kern aanwezig is van mensen die weten wat ze willen en die bereid zijn bewust een keuze te maken vanuit de principes waarnaar ze hun leven hebben ingericht, ook al brengt dit offers metzich mee. Zo'n kern van bewust levende mensen is voor het behoud van de demokratie essentieel.

Bewust kiezen In het geval van de kernwapens betekent dit dat de bevolking de mogelijkheid moet hebben om bewust te kiezen of zij met kernwapens„/jeve///grc/" wil worden of zij heel konkreet daarvoor de risiko's wil lopen zelf doelwit van zulke wapens te worden. Het is immers te voorzien dat de opslagplaatsen van kernwapens het eerst met de taktische kernwapens van de tegenstander bestookt zullen worden als er een nucleaire strijd zou ontbranden. Dit zullen dan geen neutronenbommen zijn, want die zijn daarvoor ongeschikt, maar zwaardere wapens met yee\„collaterale schade". In dit opzicht zijn opslagplaatsen van kernwapens veel gevaarlijker dan kerncentrales, en over deze laatste is er toch ook inspraak? Als de bevolking tegen de opslag van kernwapens kiest, zou het

wel heel huichelachtig zijn om anderen wel gevaar te laten lopen en daarmee zou dan een verdere stap gemaakt zijn in de richting van het eerste deel van het IKV-motto: „De kernwapens de wereld uit". De rol van de deskundigen in dit proces is allereerst het geven van begrijpelijke voorlichting, ontdaan van overbodige details en verhullende code-aanduidingen zoals „ER-wapen". Vervolgens zullen de deskundigen, met name de politici, naar wegen moeten zoeken om de grondbeginselen van 'de bevolking die zij vertegenwoordigen, tot praktische uitvoering te brengen. Bij alle kritiek op de manier waarop in de politiek de zaak van de kernwapens wordt behandeld, mag niet vergeten worden dat onze politici met grote internationale weerstanden te maken hebben die zij alleen dan effektief kunnen trotseren als zij vanuit hun eigen achterban duidelijk worden gesteund. In de bijeenkomsten die ik de laatste tijd heb meegemaakt, ben ik getroffen door de grote behoefte aan voorlichting. Daarom heb ik in het schrijven van dit verhaal toegestemd, hoewel ik er al eerder over in het VU-magazine heb gepubliceerd (september 1971 en oktober 1974) en hoewel er ook bij het IKVgoed leesbare brochures zijn te verkrijgen.

Waarin zijn kernwapens anders? Een kernwapen veroorzaakt een zware explosie. Dit geldt ook voor de neutronenbom. Wat dat betreft verschilt een atoombom niet van een conventionele bom. In een gewone bom js een chemische reaktie de oorzaak van de explosie. Essentieel voor een explosie is dat de reaktie warmte produceert en bovendien zeer snel verloopt, zodat zeer veel warmte tegelijk vrij komt. Hierdoor wordt het volume van het materiaal van de bom en dat van de omringende lucht plotseling vergroot wa.ardoor ineens een drukverhoging optreedt die zich als een schokgolf in de omgeving uitbredit. Bij een chemische reaktie werken alleen de buitenkanten van de atomen op elkaar in, doch bij een kernwapen treedt een reaktie op van de diep in de atomen gelegen kernen. Daardoor is de reaktie veel ingrijpender en komt er veel meer energie vrij. Per gewichtseenheid wordt er tien tot honderd miljoen maal zoveel energie geproduceerd, die evenals bij een chemische explosie voor een groot deel in warmte wordt omgezet met als gevolg een intense schokgolf. Zo levert bijvoorbeeld kernsplijting (d.w.z. een kernreaktie waarbij de atoomkernen in twee stukken uiteenvallen) van 50 gram uranium ongeveer evenveel energie op als een explosie van miljoen kilogram conventionele springstof. Eën miljoen kilogram is 1000ton of één kiloton. Vandaar dat men de sterkte van atoombommen meestal uitdrukt in kilotonnen. De bommen op Hiroshima en Nagasaki hadden een sterkte van ongeveer 15 kiloton en waren dus dui-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen