VU Magazine 1978 - pagina 107

m magazine 17 door de staat w o r d t bedreven en dat „ t e r r o r i s m e " hetzelfde gedrag is, wanneer het o p een w a t kleinere schaal door individuen w o r d t bedreven. Ik vind dat niet zo'n erg zinnig onderscheid, want ik vind de kwalitatieve overeenkomst belangrijker. In tegenstelling tot wat de heer Langemeijer zei, lijkt een goede definitie me toch wel van groot belang. Definities hebben het voordeel, dat ze maatschappelijke verschijnselen met elkaar kunnen verbinden en dat is hier geboden. Als je terrorisme zeer beperkt zou definiëren, hetgeen gesuggereerd w o r d t door de tegenstelling „terreur"„terrorisme", dan ben je bezig een foute diagnose te stellen en - z o a l s alle medici onder u weten - leidt het stellen van een foute diagnose, tot een foute therapie (behandeling). Terrorismezou ik in eerste instantiewillen omschrijven als een vorm van geweld, gebruikt voor politieke doeleinden. De nadruk ligt op het w o o r d je ,,een". Er zijn namelijkzeerveel v o r m e n . Ik formuleer het op deze manier o m de relatie te leggen met die andere v o r m e n , opnieuw: omdat ik er van uitga, dat je terrorisme niet geïsoleerd kunt bestrijden. Er is een klassieke v o r m van geweld gebruiken voor politieke doeleinden. Dat is oorlog. Deze v o r m beperkt zich tot geweld-gebruik tussen staten. Ik heb voor m'n neus een lijstje met verschillende v o r m e n , die ik in een aflopende reeks heb gerangschikt. De ergste v o r m van geweld-gebruik voor politieke doeleinden, die w i j ons kunnen voorstellen is de totale nucleaire o o r l o g ; iets minder is de zogenaamde „beperkte nucleaire o o r l o g " , die bijvoorbeeld Europa zou kunnen verwoesten; iets lager op de lijst ligt de totale conventionele oorlog, waarvan het laatste voorbeeld tussen 1940 en '45 is geleverd; weer een stap lager: beperkte conventionele oorlog (Midden Oosten, de oorlog tussen Pakistan en India); dan krijg je,,binnenlandse o o r l o g e n " , of burgero o r l o g e n ; daarna krijg je vormen van guerilla, stadsguerilla en de verbinding naar het politieke terrorisme. Het gaat mij er o m - ik zeg het nu voor de derde keer dat het politieke terrorisme niet moet worden geïsoleerd van de andere v o r m e n van geweld-gebruik. Er moet ook onderscheid worden gemaakt tussen repressief (onderdrukkend) en revolutionair terrorisme. Repressief terrorisme is een t e r m die goed past op het gebruik van geweld voor politieke doeleinden door de staat, tegen mensen die het met de politiek van de machthebbers niet eens zijn. Het is de meest voorkomende, omvangrijkste v o r m van terrorisme, die zo alledaags is g e w o r d e n , dat w e i n i g mensen zich er nog aan storen. De golven van revolutionair en crimineel terrorisme die de laatste tijd de aandacht hebben getrokken, worden daar nauwelijks mee in verband gebracht en dat lijkt me uit het o o g p u n t van preventie onjuist. Onder repressief terrorisme valt bijvoorbeeld: het opsluiten van politieke tegenstanders in concentratie-kampen of gevangenissen, een methode die in deze eeuw voor het eerst is gehanteerd door een zeer beschaafde democratie: Engeland in de boerenoorlog. Daarna is ze door een groot aantal landen, waaronder Nederland, zowel voor als na de tweede wereldoorlog, gehanteerd en dan heb ik het nog niet eens over Duits-

land. (Nederland heeft bijvoorbeeld voor de tweede wereldoorlog zeer veel politieke tegenstanders in Nederlands-lndië in Boven Digoel in concentratiekampen opgesloten, hetgeen het voor Indonesiërs waarschijnlijk w a t ongeloofwaardig maakt als Nederlanders nu gaan pleiten v o o r het vrij laten van politieke gevangenen in Indonesië). Tot repressief terrorisme hoort in ieder geval het doden van politieke tegenstanders. Het grootste voorbeeld daarvan is waarschijnlijk in deze eeuw geleverd tijdens de zuiveringen in de Sowjet-Unie onder Stalin. In tweede en laatste instantie zou ik het terrorisme het liefst willen definiëren als: „Het gebruik van geweld voor politieke doeleinden, tegen mensen die zich niet kunnen verdedigen en die in principe met het conflict dat er achter ligt, niet eens wat te maken hoeven te hebben, maar die gijzelaar/middel zijn om de tegenpartij tot een bepaald gedrag'te brengen, of van een bepaald gedrag af te houden". Ik geef de voorkeur aan deze definitie, o m d a t die zowel de vormen van politiek geweld op kleine schaal omvat, zoals dat van Palestijnse organisaties, van de RAF, van de Tupamaros-bew e g i n g , maar ook het gebruik van terroristische methoden door de staat. Ik heb er al eens op gewezen, en dat is me toen zeer kwalijk genomen, dat het voor mijn gevoel wat huichelachtig is o m zo verschrikkelijk te tillen aan het gijzelen van SOonschuldige mensen in een trein, als dat gebeurt door mensen in een staat, diezelf deel uitmaakt van een nucleair gijzelingssysteem, waarin een paar honderd miljoen mensen onder schot gehouden w o r d e n met kernwapens. Een tweede o p m e r k i n g : vaak bestaat de neiging o m terroristen bijna per definitie voor zwaar gestoord, voor gek te verklaren. In een officieel A m e r i kaans rapport uit 1970over politieke moorden staat, dat al degenen die in de loop van de geschiedenis een moordaanslag op een Amerikaanse president hebben gepleegd, bij nader onderzoek gek bleken te zijn geweest. Hier komt nog een zin waarover u kwaad kunt w o r d e n . Ze zijn misschien wel gek, maar voor mijn gevoel toch niet veel gekker dan mensen die neutron e n b o m m e n maken en daarmee politiek willen bedrijven.

Stauffenberg In de pauze blijken de heren Langemeijer en T r o m p te hebben doorgesproken over de vraag w a t nu wel en w a t nu niet als terrorisme moet w o r d e n aangemerkt. Was bijvoorbeeld de aanslag die in juni 1944 op Hitler w e r d gepleegd door generaal Von Stauffenberg wel of niet een terroristische daad. Terug in de vergadering zei de heer Langemeijer hierover onder meer: Er is, dunkt me, reden o m het geval van Stauffenberg buiten het begrip terrorisme te laten vallen, o m d a t het hier gericht was op een praktisch resultaat, namelijk de d o o d van Hitler. De redenering w a s : wanneer Hitler w e g valt, dan valt het hele nazi-regime in elkaar. Datzou ook meer dan waarschijnlijk zo geweest zijn. De ,,zuivere terrorist" speelt als het ware over de band. Deze hoopt dat door de vrees die hij teweeg brengt men er toe zal komen o m t e d o e n wat hij graag w i l . Het verschil is, in een extreme tegenstelling, te zien tussen Hitler met wie het hele regime stond of viel aan de ene kant en aan de andere kant de inzttenden van de door Molukkers gekaapte treinen, die hoegenaamd geen invloed hadden op de Nederlandse politieke ten opzichte van de RMS.

Zinvol? DELFGAAUW: Voor zo ver w e dat van hieruit kunnen bekijken, ligt het geval-Amin op één lijn met dat van Hitler, in die zin dat het bewind in Oeganda vermoedelijk ineen zal storten als hij wegvalt. Wat het uit de weg

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen