VU Magazine 1978 - pagina 453

i ^ magazine 11

De Vrije Universiteit en de natuurwetenschap voor 1930 door prof. dr. G. J. Sizoo De Vrije Universiteit bereidt zich reeds voor op de viering van haar eerste eeuwfeest. In het kader daarvan zal de faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen haar vijftigjarig bestaan mogen herdenken. Deze twee feitelijke gegevens kunnen aanleiding geven tot de vraag of de Vrije Universiteit zich gedurende de eerste halve eeuw van haar bestaan dan in het geheel niet met de natuurwetenschappen heeft beziggehouden. Voor deze vraag is des te meer reden, omdat in de ,,wereld van geleerden", waartegen, zoals Kuyper in zijn Openingsrede op 20 October 188() zei, de Vrije Universiteit zou moeten ,,ingaun en oproeien" het wetenschappelijk, wijsgerig en wereldbeschouwend denken in sterke mate de invloed had ondergaan van de verrassende ontwikkeling der natuurwetenschappen in de negentiende eeuw. Eén der gevolgen daarvan was, dat, met name in de populair-wetenschappelijke litteratuur, de uitkomsten van het natuurwetenschappelijk onderzoek werden aangevoerd als argumenten voor een materialistische wereldbeschouwing en niet zelden werden gebruikt tot bestrijding van het christelijk geloof. Tegen deze achtergrond gezien moet in de gestelde vraag het begrip ,,wetenschap", en dus ook het begrip ,,natuurwetenschap" worden verstaan in de brede betekenis, die daaraan binnen de Vrije Universiteit werd gehecht. Want, terwijl in de ,,wereld van geleerden", waarop Kuyper doelde, de positivistische wetenschapsleer dominant was en de vóór-oordeelsvrije wetenschapsbeoefening werd voorgestaan, gold binnen de Vrije Universiteit juist de overtuiging, dat pas dan van ware en volwaardige wetenschap mocht worden gesproken, wanneer deze zich niet beperkt tot het empirisch onderzoek der waarneembare verschijnselen, maar zich ook rekenschap geeft van haar wijsgerige en levensbeschouwelijke grondslagen, beginselen en waarde-oordelen en wan-

neer zij ook doordringt tot de vragen naar de oorsprong, de bestaansgrond en het wezen der dingen.

Buytendijk Wanneer wij, vanuit dit gezichtspunt nagaan welke bijdragen de Vrije Universiteit in de periode I88() - 1930 tot de natuurwetenschap heeft geleverd, dan kan, voor wat betreft het eigen empirisch onderzoek alleen gewezen worden op het werk van Buytendijk op het gebied van de dierphysiologie en der dierpsychologie. Buytendijk werd in 1912, op vijf en twintigjarige leeftijd, aan de Vrije Universiteit verbonden als assistent van Prof. L. Bouman. hoogleraar in de psychiatrie en directeur van de Valeriuskliniek. Daarvóór had hij reeds, na voltooiing van zijn medische studie

Prof. Dr. F. J. J. Buytendijk

Op 28 oktober vorig jaar was er een oud leerlingendag van de subfaculteit .Natuurkunde en Sterrekunde, gewijd aan verleden, heden en toekomst van de Natuurkunde aan de VU. Prof. Dr. G. J. Sizoo sprak bij die gelegenheid over de Natuurweten.schap en de VU, vóórdat de faculteit der wisr en natuurwetenschappen een halve eeuw geleden startte. De tekst van zijn lezing treft U op deze en volgende pagina's.

aan de Universiteit van Amsterdam, in verschillende laboratoria in Engeland, Frankrijk, Duitsland en Italië dierphysiologische onderzoekingen verricht, waaruit verscheidene publikaties waren voortgekomen. In 1914 werd hij benoemd tot lector voor de Algemene Biologie in de Medische Faculteit, welke functie hij aanvaardde met een openbare les over ,,De energetische beschouwing der levensverschijnselen ''. Naast de physiologic verkreeg nu de psychologie der dieren steeds meer zijn belangstelling. Zijn proeven over de gewoontevorming bij dieren vormden het onderwerp van zijn proefschrift, waarop hij in 1918 aan de Rijksuniversiteit te Utrecht promoveerde. Spoedig daarna werd hij aan

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen