VU Magazine 1978 - pagina 365

UQ magaTJme 11 de Sowjet-Unie was bedoeld) schadelijk zal uitwerken voor emigranten. Omdat Medvedev hoop gevestigd had op een artikel over emigratie in de nieuwe Sowjet-grondwet (een hoop die intussen ijdel is gebleken) vond hij het beroep dat Sacharov deed op Amerikaanse Congresleden om het amendement Jackson te steunen .zowel tactisch als inhoudelijk een misstap ''. Sacharov heeft gezegd dat de portemonnee de ene en prestige de andere Achillespees is van het Sowjet-systeem. Met betrekking tot het prestige heeft Roy Medvedev vooral de nadruk gelegd op het belang van de publieke opinie: ,J.enin zei in zijn tijd dat prestige-overwegingen geen rol spelen in de Sowjet-staat. Wanneer het gaat overprestige-onderwerpen ,,staan we daar onverschillig tegenover en zijn we geneigd er om te lachen". Deze voorspelling is echter niet uitgekomen en net als de meeste andere staten is ook de USSR zeer gevoelig voor haar prestige. Daarom hebben het Amerikaanse Congres en alle andere Westerse staatsinstellingen veel minder invloed dan de publieke opinie in het Westen".

Beroeps-organisaties Niet alleen de internationale organisaties, zoals Amnesty International, maar ook de verschillende beroepsorganisaties kunnen hun bijdragen leveren bij het mobiliseren en tot uitdrukking brengen van de publieke opinie, voor wat betreft het respecteren van de fundamentele rechten en vrijheden. Ze kunnen schendingen daarvan vaststellen. Ze kunnen ook helpen bij het opstellen van speciale spelregels, als dat in hun samenwerking met de verschillende organisaties op regeringsniveau gewenst wordt geacht. Er bestaat een duidelijk verband tussen de Conventie over de werkomstandigheden van buitenlandse journalisten, zoals voorgesteld op de conferentie voor veiligheid en samenwerking in Europa en de Code Ethiek voor Communicatoren of de Code over de geheimhouding van staatsstukken zoals voorgesteld door de Sowjet dissident Joeri Orlow. Daarin staat aangegeven welke soort informatie als staatsgeheim kan worden beschouwd en welke soort niet. Sidney Bloch en Peter Reddaway hebben gepleit voor een Universele Code Ethiek voor Psychiaters, die gelijk is aan de Verklaring van Hawaii. Deze verklaring werd aangenomen op het zesde wereld-congres van de

World Psychiatrie Association in augustus/september 1977. Op dit congres werd een Britse resolutie waarin het misbruik van de psychiatrie werd veroordeeld en waarin de Sowjet-Unie met name werd genoemd, aangenomen met 90 tegen 88 stemmen. Daarbij hebben Bloch en Reddaway een ontwerp gemaakt voor een universele code van de rechten van geesteszieken. Tegelijkertijd werken ze aan een permanente internationale commissie van deskundigen. In deze commissie moeten naast psychiaters ook juristen en deskundigen op het gebied van mensenrechten zitting hebben. Klachten over misbruik zouden bij deze commissie gedeponeerd kunnen worden, die ze dan zou kunnen onderzoeken. Het opstellen van gedragscodes is op zichzelf al van belang omdat er algemene normen in worden vastgelegd. Het spreekt vanzelf dat het belang er van toeneemt, wanneer men erin slaagt om naast het opstellen van regels, ook een forum te creëren - in welke vorm dan ook - waar schendingen kunnen worden gerapporteerd, besproken en kunnen worden veroordeeld. Het belang wordt het grootst wanneer er juridische procedures mogelijk zijn, waarmee schendingen van de gedrag codes kunnen worden gecorrigeerd . Gegeven de bestaande opvattingen over de souvereiniteit van de staten zal het nog lang duren (als het ooit kan worden bereikt) voordat zo een slotfase zal worden bereikt met betrekking tot bewegingsvrijheid en de vrijheid van informatie. Veelomvattende steun vanuit de internationale gemeenschap zal nodig zijn om een dergelijke ontwikkeling te doen voortgaan.

Initiatief van boven Roy Medvedev heeft over de steun aan democratische hervormingen in de Sowjet-politiek opgemerkt, dat die ,,op het ogenblik in de USSR alleen mogelijk zijn dankzij bepaalde initiatieven van ,,bovenaf'. die van ,.onderop" worden ondersteund, maar niet dankzij druk die uitsluitend van ,,onderop" wordt uitgeoefend". Volgens hem ,,helpt de invloed van de Westerse publieke opinie, ook die van links, maar ze is niet van beslissende betekenis". Daarvoor is nodig dat in de Sowjet-Unie zelf een publieke opinie ontstaat, ,É^«V nu eigenlijk nog niet bestaat of nog maar juist aan het ontwaken is". Er kunnen twee factoren worden genoemd die kunnen bijdragen aan het ontstaan van een publieke

opinie in de Sowjet-Unie, zoals Medvedev bedoelt: de samizdat-publicaties (publicaties die buiten de officiële kanalen om tot stand komen dankzij de dissidenten-bewegingen) zijn op zichzelf al belangrijk, maar er komt nog bij dat de Westerse massa-media er feitelijke informatie en meningen over geven, die in de Sowjet-Unie als ongewenste boodschappen worden beschouwd. Ook bevatten deze berichten nieuws over de dissidenten

1 t 1 1 t l i i ji i 1 ||

Dissidenten-radio

1

zelf.

In dit verband kan worden gedacht aan de positie van de door Amerika betaalde en door de Sowjet-Unie gestoorde radio zender Radio Liberty/ Radio Free Europe. Zolang er in de Sowjet-Unie geen vrijheid van informatie in de Westerse zin wordt toegestaan, bestaan er gegronde redenen om met de uitzendingen door te gaan, ondanks de protesten van de Oostelijke regeringen. Wanneer men van mening is, dat mensen ,,niet bij brood alleen" leven, dan kunnen deze radiozenders worden beschouwd als een immateriële hulpverlening van West naar Oost. in aanvulling op de meer materiële hulp van Noord aan Zuid. Men moet zich daarbij voor ogen blijven houden, dat deze vorm van hulpverlening een delicaat karakter draagt. Men kan zich in dit verband afvragen of het niet de moeite waard zou zijn te onderzoeken of een andere organisatorische structuur niet wenselijk zou zijn, ook al vond er al een reorganisatie plaats nadat een Amerikaanse presidentiële commissie onder voorzitterschap van Milton Eisenhower zulks had aanbevolen. Deze commissie pleitte voor een ,,professionele onafhankelijkheid, met als enige beperking, dat de zenders niet in strijd zouden handelen met algemene beleidspunten in de Amerikaanse buitenlandse politiek". Men kan zich afvragen of deze enige beperking er niet reeds één teveel is. ook al zijn de beleidspunten nauwkeurig omschreven als ,,de nationale doelstelling een vrije, verantwoordelijke communicatie te bevorderen, niet alleen op regerings-niveau, maar op alle niveaus", zoals president Nixon het in een communiqué uitdrukte. Wanneer men ook maar de geringste schijn wil vermijden dat de zenders instrumenten zijn in de buitenlandse politiek van Amerika en wanneer men er voorts de nadruk op wil leggen, dat het alleen gaat om mensenrechten, dan lijkt het aantrekkelijk, te gaan

I

1 i i 1 i jl i i i | | i ir

; ^, ! ^'

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen