VU Magazine 1979 - pagina 446

1 ^ magaTJate 4 kan zich sociaal opstellen". Het feit dat hij zondaar is, berooft hem niet van deze keuzemogelijkheid. Ter dege achtte prof. Roscam Abbing ook de hantering van een mensbeschouwing mogelijk, waarin niet-christenen zich kunnen vinden en die christenen op hun eigen wijze kunnen invullen en interpreteren. ,,Als u op een verjaarspartijtje een taart moet verdelen tussen acht kinderen, dan heeft U daar de Bijhei niet bij nodig. Dan weet u precies hoe dat moet: ieder een achtste deel. Je kunt wel complicaties invoeren; de een heeft wat meer honger, de ander vindt het nog lekkerder, een derde heeft de taart uit de winkel gehaald. Maar dat zijn complicaties met een eenvoudig uitgangspunt: ieder een achtste deel. . . Zo is het in principe ook in de sociale ethiek." En dan dacht prof. Roscam Abbing aan de distributie van alles wat schaars is: inkomen, vrijheid, en ook verantwoordelijkheid. ,,Dat mag je niemand ontnemen." Onder ,,verantwoordelijkheid" verstond de Groninger ethicus ook ,,werkgelegenheid", ,,omdat je op die manier je eigen inbreng hebt op het geheel van wat moet gebeuren. Het behoort tot het essentiële van de mens dat je mee-mondig bent, mee mag tillen aan de last die gezamenlijk verzet moet worden via beroepsarbeid". Moet iedereen evenveel verdienen? Als uitgangspunt wel, dacht prof. Roscam Abbing. ,,Maar er zijn variabelen, die ethisch acceptabel zijn." Hij kon er evenwel slechts drie vinden, die de toets van de kritiek konden doorstaan. De eerste is: meer inspanning. ,,Als iemand overuren maakt in een fabriek of kantoor, waarom zou dat niet meer beloond mogen worden?" Bezwarende werkomstandigheden als rotwerk, stank, lawaai, slijtende spanningen enz. leken prof. Roscam Abbing ook een acceptabele variabele. En ten derde noemde hij bepaalde behoefte-elementen. Groot gezin. Ziekte. Bepaalde beroepsbehoeften. Ethisch niet uit de voeten kon de Groninger hoogleraar met invloeden als traditie (b.v. het idee dat hoofdwerk beter moet worden betaald dan handwerk), groepsmacht (wie heeft de grootste stakingskassen over en weer, werkgevers of werknemers), en markt. Dat laatste is de wet van de jungle. Talent is ook geen reden om iemand hoger te belonen. ,,Waarom zou zo'n kwestie van genen ook nog zo beloond moeten worden, datje daar-

Prof. dr. A. J. Vermaat

door lucratiever kunt leven? Toch is dit onrecht nog altijd ingebakken in onze maatschappij." Bij het idee om andere salarisschalen aan de Universiteiten (of alleen aan de VU) in te voeren, zoals geopperd in VU-Magazine van oktober 1979 zette prof. Roscam aanvankelijk een stel vraagtekens, maar die wilde hij bij nadere beschouwing toch alle doorstrepen en in uitroeptekens omzetten. Natuurlijk is een verhouding van 1:3 of 1:2V2 vrij willekeurig, ook is in de becijferingen geen rekening gehouden met de accomodatie-kosten van nieuwe arbeidsplaatsen. Kritisch bekeken had hij ook de gedachte dat de vrijkomende ruimte het ,,eigen bedrijf' ten goede zou mogen komen. Maar ook door dit vraagteken was een streep gehaald. ,,Wie zelf begint, mag ook heginnen met zelf het doel te bepalen. Psychologisch werkt dat het beste en je hoopt dat andere instellingen en bedrijven volgen en dat de overheid er op gaat inspelen. Het kan zelfs een nationaal doel worden." De kreet van de vakbonden dat je je niet als eerste moet laten pakken, legde prof. Roscam Abbing naast zich neer. Vrijwillig vooroplopen moet

toegejuicht worden. Zoiets kon wel eens als een sneeuwbal gaan werken want anderen kunnen dan toch niet blijven doen alsof hun neus bloedt. Zo'n initiatief aan de VU zou dan algemeen moeten worden. De huidige regering is veel te defaitistisch. Zo van ,,ach, dat lukt toch niet". Ze zullen wel niet op de nullijn willen blijven, laat staan op de minlijn. Willen hun vingers niet branden. Maar als blijkt dat men vanuit de bevolking zelf wèl wil, wordt de situatie heel anders. Op den duur zou de over-

heid zoiets als aan de VU wordt geopperd tot vaste regels moeten maken en zelfs moeten afdwingen. Dat laatste is geen lelijk woord, want het gebeurt in naam van de rechtvaardigheid. De goeden vinden het fijn en voor de minder socialen is het een goede les.

Economisch VU-hoogleraar dr. A. J. Vermaat (oud- AR-kamerlid) sprak als econoom. Hij sloeg niets over van de mogelijke effecten, die een inkomensnivellering zou kunnen hebben. Alle bezwaren, die geopperd zouden kunnen worden tegen invoering aan de VU van een der tabellen der rechtvaardigen, als gepubliceerd in VU-Magazine van oktober, werden nagelopen. Dat er daardoor meer werkgelegeheid zou kunnen worden geschapen, was duidelijk. Maar niet bij voorbaat staat vast dat de geregistreerde werkloosheid daardoor navenant zou dalen. Het kan best zijn dat de liefhebbers voor de geschapen arbeidsplaatsen nog niet geregistreerd staan. Evenals prof. Roscam Abbing leken hem de uitkomsten van de rekensommen te mooi. Er is geen rekening gehouden

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen