VU Magazine 1981 - pagina 289

Omroephistorisch gezien staan globaal tegenover elkaar, stromingen die eigenlijk liever alle politiek in de ether zouden willen verbieden en richtingen, die een verbod van handelsreclame in de ether gerechtvaardigd achten. Gelijk heeft waarschijnlijk die Nederlander, die de volgende kennelijk als betichting bedoelde bewering inzond: standpunt. Reclame versiert het leven. Er moeten waarborgen zijn dat de versiering niet verblindt maar verlicht, niet ontsiert maar de feestvreugde verhoogt. Jan Terlouw Maar de STER moet toch maar afgeschaft worden, bepleit een vroegere AR-stem Reclame staat in onze samenleving vooral in dienst van het aan de man brengen van een maximale hoeveelheid produkten. Hierdoor komen de eigenlijke waarden, namelijk de informatieve en de kunstzinnige, onvoldoende tot hun recht. Misleidende en agressieve reclame dient de overheid tegen te gaan. De etherreclame moet, vanwege het indringende karakter ervan, worden afgeschaft. W. de Kwaadsteniet Dit soort standpunten doet liberalen in blinde drift ontsteken;

De felste pleidooien voor opheffing van de STER-uitstrooiingen, om de consumenten te t>eschermen tegen de reclame, komen uit hoeken waar men alle Nederlanders boven achttien jaar voldoende onafhankelijk in hun denken acht om ze het actief kiesrecht te geven en waar men briesend voorsteilen zou verwerpen om ze te beschermen tegen politieke propaganda, bij voorbeeld door de uitzending van Tweede-Kamerdebatten te verbieden. A. van der Pol, econoom En nog zo een: In elke overreding schuilt misleiding. Dus ook bij politiek, wetenschap, religie, commercie enz. Degene die vooral de commercie als misleider aanwijst, noem ik een hypocriet, die ons misleidt. Dominique Claessens, product-consultant

Het woord komt opvallend vaak opduiken bij reclamemensen als hun arbeid aan beperkende bepalingen De meeste (zogenaamdprogressieve) tegenstanders dreigt te worden onderworpen: hypocriet. Het heeft van commerciële reclame schijnen er als vanzelf- waarschijnlijk te maken met irritatie dat het maar niet sprekend vanuit te gaan, dat de reclameboodschap lukt om voor het bedrijven van handelsreclame dedie zij te brengen hebben zoveel belangrijker is. zelfde vrijheid te verwerven als voor het bedrijven van Pol de Beer politieke en religieuze propaganda. In de grondwetswijziging die thans loopt is in eerste instantie al een Ook Neelie Smit-Kroes werd „persoonlijk": wijziging van artikel 7 aanvaard, waarbij handelsreclame uitdrukkelijk uitgezonderd wordt van de vrijMen kan wel stellen dat zelfs degenen die contra heid van meningsuiting, tot ergernis van velen in de reclame in het algemeen gereageerd hebben door reclamewereld en verscheidene liberalen hun reactie op uw verzoek er blijk van geven de I n feite bestaat die situatie echter al voor de STER. waarde van persoonlijke reclame niet te onderschat- Toen in 1965 besloten werd tv-reclame in Nederland ten. toe te laten, werd meteen van overheidswege een N. Smit-Kroes Raad ingesteld om de inhoud te controleren, de huidige Reclameraad, die een pakket Voorschriften Kosto ten slotte bedacht iets diepzinnigs: van 46 artikelen opstelde waaraan radio- en tv-reclame moet voldoen. De ,,Voorschriften" vormen het Reclamemensen houden een spiegel voor je op. Niet meest (en ook het saaist) geadverteerde boekje ooit met de glaskant voor, maar met de fraai versierde in de Nederlandse taal verschenen. Het is ook nog achterkant. Soms draaien ze hem om. Dan noemen gratis, maar de afgelopen vijf jaar waren er in totaal ze hun produkten hun handelen ideëel. slechts 11.254 bestellingen (vorig jaar 2.254). OnbeAad Kosto grijpelijk. Want wie de moeite neemt het aan te vragen

krijgt een cultuurhistorisch fascinerend werkje in huis omdat men er bijv. uit kan vernemen wat, althans naar het oordeel van de Raad, al dan niet in strijd is met ,,de goede zeden" of ,,algemeen aanvaarde fatsoensnormen''. Afgekeurd is zo: „Een film waarin een jongetje een belegde beschuit met zijn vingers letterlijk naar binnen propt, daarbij die vingers hoe langer hoe verder in de mond brengend, terwijl hij ten slotte met volle mond zegt hoe lekker hij die beschuit wel vindt." Dat gaf geen pas. En ook niet: ,,Reclamefilm voor toiletpapier waarvan de eerste beelden duidelijk de indruk wekken dat een menselijk zitvlak wordt getoond, ofschoon vervolgens blijkt dat het een perzik betreft, waarvan ook in de tekst gesproken wordt." En ook geen genade kon vinden: „Film, waarin een vrouwehand op verschillende wijzen en in verschillende grepen een handboormachine streelt, welke niet functionele manipulaties een dubbelzinnige sfeer scheppen." Daarentegen werd n i e t in strijd met algemeen aanvaarde fatsoensnormen geacht: „Een film voor een afwasmiddel waarvan gesteld wordt dat het vriendelijk is voor de handen en waarin de hand van de vrouw die de afwas heeft gedaan een ogenblik wordt gestreeld door een andere hand, is niet in strijd met enig voorschrift. De klacht dat wordt gesuggereerd dat de vrouw uitsluitend tot taak heeft de afwas te doen en „door mannen bemind te worden '' mist feitelijke grondslag. En ook door de beugel kon: » „Reclamefilm voor bitterkoekjes, waarmee de aanprijzende acteur zijn mond dermate volpropt dat zijn tekst onverstaanbaar wordt; zo onmiskenbaar parodistisch dat noch het spreken met voile mond noch de gespeelde snoeplust aanleiding vermag te geven tot bezwaren uit hoofde van de goede smaak." ÊO-directeur Dorenbos was zo opgetogen over de keurende arbeid van de Reclameraad, dat hij eens iets dergelijks bepleitte ook voor de programma's. Geen schijn van kans echter dat een dergelijke censuur wordt ingevoerd. Bij de lopende grondwetswijziging wordt de vrijheid van meningsuiting in radio en televisie juist op één lijn gesteld met de drukpersvrijheid.

Zeven uur Niet alle politici zijn even goed gei" neer het onderwerp tv-reclame ter tafeM^ht. Bij velen lijkt hun kijk op dit verschijnsel zicfHpBwetijks verder te hebben ontwikkeld nadat men in de studententijd heeft lopen leuren om goodwill-advertenties voor studentenblaadjes of -almanak. Zowel D '66 als de door de VPRO ingestelde commissie Van Doorn kwamen met plannen voor een derde televisienet, dat geheel uit reclame-inkomsten zou moeten worden gefinancierd. STER-directeur Smeekes moet daar om lachen. Hij taxeert dat er nog wel enkele honderden miljoenen aan ether-reclame meer zijn binnen te halen, maar volstrekt niet genoeg om een geheel televisienet van te betalen. Onuitputtelijk is de reclamebron bepaald niet. Een signaal voor hem was dat — als gevolg van de stagnerende economie — de vraag van reclamezendtijd voor 1981 zowel voor televisie als radio iets terugliep vergeleken bij vorige jaren. Wel was de vraag naar ruimte op de televisie nog tweemaal zo groot als waaraan hij kon voldoen, en voor radio 3,3 keer zoveel, maar dat er een grens ligt aan de behoefte is duidelijk. Een derde, geheel commercieel net, kan dan ook niet, volgens de STER-directeur. Onvoldoende op de hoogte bleken veel politici ook toen de Tweede Kamer begin februari opeens een motie van de VVD-er Keja aanvaardde, waarin herstel van de STER-reclame om zeven uur werd bepleit. Dankzij een ommezwaai van de PvdA-fractie, die eerder de afschaffingsmotie-Scholten had gesteund, werd de motie aangenomen. Alle voorstemmers bedoelden daarmee de STER op de een of andere manier te dienen, maar Smeekes bleek allerminst gelukkig met deze hulp van Keja en Kosto. Minister Gardeniers piekert er dan ook niet over om de motie meteen uit te voeren, want dat zou de omroep ongeveertien miljoen aan inkomsten schelen. Want wat is het geval?

^^^^^:i

^ ^ • » « ^ ! ^

%>f K':.^:^y&i' " ^ ^

262

VU-Maciazlne1O(1981)70uli5 VU-MaqazlnelOC1981)7riuli)

263

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen