VU Magazine 1982 - pagina 384

voor los te krijgen! Ik ben wel langs tien verschillende instanties geweest, maar niemand vond het binnen zijn doelstellingen passen. Uiteindelijk is het gefinancierd uit een nieuwe pot van Orvtwikkelingssamenwerking, die toen net ingesteld werd, de zogenaamde research-kategorie. Inmiddels is de film in Vietnam geëvalueerd en heeft hij een behoorlijk succes. Hij wordt ook gebruikt in Nicaragua en is in Oslo vertoond op een bijeenkomst van revalidatiedeskundigen uit dertig landen, waarbij bleek dat zestien landen op een dergelijke manier kursussen wilden gaan geven. Marcel Meijer: Bovendien is die film totaal nieuw voor Vietnam omdat er een keer op een rij wordt gezet wat er allemaal bij revalidatie komt kijken. Huis-, woonaanpassingen, werken, het gezin en alles wat daar tussen zit. Alle relevante diskussies zitten erin. Beauty van een rolstoel Het volgende projekt is een rolstoel geweest. Al bij het eerste bezoek had ik voorgesteld om een technologisch aangepaste rolstoel te maken. Dat wil zeggen: het ontwerp hier maken en de fabrikage daar. Wat zij nodig hadden was niet zozeer een gewone rolstoel maar een ding waarmee zwaar gehandikapte mensen afstanden konden overbruggen om aan het arbeidsproces deel te nemen, woonwerkverkeer dus. De vakgroep aangepaste technologie van de TH Eindhoven heeft drie verschillende types voortbeweging gemaakt op een zelfde soort frame. Het geheel moest gemaakt kunnen worden met dezelfde technologie die in Vietnam voor het maken van fietsen gebruikt wordt, ze zouden lokaal gerepareerd moeten kunnen worden en de materiaalkeuze zou op Vietnam toegesneden moeten zijn. De Vietnamezen hebben het programma van eisen gemaakt: medische faktoren, technische faktoren, ekonomische faktoren, kulturele faktoren. Zij hebben de keuzes gemaakt, tot de kleur toe, knalblauw, het is een beauty om te zien. We hebben een Vietnamese pop gebouwd voor de maten. Het was een kompleet ontwerp. We hebben laten zien dat aangepaste technologie wetenschappelijk kan zijn, geen tweede hands rotzooi maar opnieuw ontwerp op basis van andere omstandigheden. — Was daar dan weerstand tegen, tegen aangepaste technologie? Ik dacht dat de Vietnamezen juist meesters waren in het bedenken van handige oplossingen. In de oorlog maakten ze

350

Detaallozefilm over revalidatie toch bij voorbeeld gebruiksvoorwerpen uit Amerikaanse bommen, hadden ze blote voetendokters, enzovoorts. Wilbert Nieuwstraten: Dat is allemaal prima. Maar dat is guerillastrijd en voor zolang de oorlog duurt. Daarna moet het afgelopen zijn. Artsen hebben een standaard van hoogwaardige medische technologie in hun achterhoofd. Nauwelijks is de oorlog voorbij of het aantal blote voetendokters wordt verminderd en wordt de medische fakulteit uitgebreid. Ze vinden de blote voetendokters voor hun bevolking niet goed genoeg. Die hoge standaard is steeds het probleem. Dat heeft ook te maken met het ontwikkelingsmodel van Vietnam. Socialisme — en dan kijken ze al snel naar Rusland en de Oosteuropese landen — betekent voor hen niet alleen industrialisatie maar ook enorm vertrouwen in technologie, als voorwaarde tot ontwikkeling. En technologie betekent dan al snel hoogwaardige technologie. Als ze aan wetenschap denken, denken ze aan mooie dingen. Marcel Meijer: De fascinatie die van hoogwaardige technologie uitgaat is enorm. Je ziet het bij voorbeeld op het gebied van protheses. Er bestaat een katalogus van een Westduitse fabriek, Otto Bock. Daar staan fantastische platen in, prachtige scharnieren en wat niet allemaal. Hoog technologisch. Niet te betalen, niet te onderhouden of te repareren in zo'n land. Maar zij zeggen: „Waarom zouden wij met minder moeten?" Je ziet het ook met onze stagiaires. Ik heb echt de meest waanzinnige kleuren-tv's het land uit zien gaan van geld dat ze hier op hun levensonderhoud gespaard hadden. Terwijl er daar volgens mij helemaal geen kleuren-tv is. Hoogwaardige stereo-installaties, terwijl je daar alleen maar monomuziek hebt. Er zit iets in van opkijken naar de levensstandaard, van „wij zijn niet minder". Om dat los te laten en terug te gaan: we willen het bereikbaar hebben voor zoveel mogelijk mensen en dan kan je het niet op zo'n hoog technologisch niveau, dat geeft een ontzettende weerstand. Terug naar potkacheltje Wilbert Nieuwstraten: Maar het is wel een diskussie waarbij je je terughou-

dend moet opstellen. Want je kunt moeilijk, lekker luisterend naar je eigen stereo-installatie tegen hen zeggen dat het belachelijk is een stereoinstallatie mee naar huis te nemen. Het enige wat je kunt doen is die stagiares te stimuleren een landelijk plan te maken wat er voor, zeg, dwarslaesiepatiënten allemaal moet gebeuren en uit te rekenen wat dat allemaal moet gaan kosten. Dat is tenminste een zakelijke diskussie. Bijna weer naar de oorlogssituatie toe. We moeten het voorlopig maar met potkacheltjes doen, later wordt het wel beter. In die sfeer. En uiteindelijk kom je er dan op uit dat aangepaste technologie iets is wat je nog heel lang zal moeten volhouden. Want het maakt je onafhankelijk en dan kan je er Ho Chi Minh bijhalen: „Niets is belangrijker dan onafhankelijkheid en vrijheid." Onze counterpart, de man die in Vietnam de verantwoordelijkheid voor de revalidatie heeft, is van huis uit inspan-

De knalblauwe rolstoel, 'n beauty om te zien ningsfysioloog, iemand die met apparaten heeft leren werken, een superspecialist eigenlijk. Toen hij de verantwoordelijkheid voor de revalidatie kreeg stond hij opeens voor het probleem van 5 miljoen gehandikapten — want dat is het aantal gehandikapten als je uitgaat van de norm die de Wereldgezondheidsorganisatie als gemiddelde voor ieder land hanteert — zonder geld, zonder hoogwaardige technici, want die worden voor andere doeleinden gebruikt, zonder apparaten. Dus wat moet je dan? Dan is aangepaste technologie, ook op lange duur en zeker om een basis te leggen, de oplossing. Maar het was voor hem in het begin een totaal onbekende diskussie. Het is een grote stap voor hen om te zeggen: zoals zij het in Nederland doen is het niet beter dan wij het doen. Het beste is zoals wij het kunnen realiseren. Dat is een inzichtsniveau dat op centraal niveau na zoveel jaar gegroeid is. En het zijn vooral hun eigen ervaringen met de dingen die mis gingen die hen daartoe gebracht hebben. Marcel Meijer: Even terug naar die rolstoelen. Met die technologisch aangepaste rolstoelen, introduceer je principes. Er zijn uit het Westen heel wat driewielers door charitatieve orga-

VU-Magazine11 (1982)10oktober

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen