VU Magazine 1983 - pagina 97

Ir. T. Draisma waarschuwde de ,.ontwikkelingshulp" van de medefinancieringsorganisaties niet uit te spelen tegen de universitaire als zou de eerste vorm beter ten goede van de bevolking komen dan de laatste.,, Ik denk, dat we van alle ontwikkelingshulp na de Tweede Wereldoorlog moeten zeggen, dat deze gefaald heeft." Er \s niet echt een Marshallplan voor onderontwikkelde landen van de grond gekomen, een Nieuwe Internationale Orde. Veel ,.ontwikkelingshulp" heeft eigenlijk de strukturele afhankelijkheden en onderdrukking bestendigd, zo stelde hij. Hoger onderwijs, wetenschappelijk onderzoek, alfabetisatiekursussen, beroepsonderwijs, basisonderwijs, vormingswerk, enz. kunnen alle een zekere rol spelen bij: • het verwerven van een grotere nationale autonomie (politiek, sociaalekonomisch, kultureel) • het vestigen van nieuwe externe relaties (nieuwe groepen en landen binnen de ,.derde wereld"; relaties met andere,,blokken"), en • intern, het rechtvaardiger verdelen van bezit, kennis en macht, dacht dr. Draisma, ,,mits deze onderwijsvormen daar mede op ingericht worden, en er ook buiten het onderwijs naar deze doeleinden toegewerkt wordt." Hij legde zijn gehoor een uitspraak uit 1973 voor van de Zambiaanse onderwijsminister Wesley P. Nyirenda op een Oecumenische Workshop over onderwijs en ontwikkeling in Zambia. In hoeverre gaat het volgende niet meer op voor de PUO-projecten? ,,Modern onderwijs zoals wij dat in Afrika kennen, is de vrucht van de kerken. Tegenover mijn gehoor hoef ik niet te verdoezelen dat het onderwijsverleden van de kerken in Afrika een mengeling is van heldhaftige visie en ondernemerschap, van lang onzelfzuchtig dienstbetoon, en van dogmatisch sektarisme, kulturele arrogantie en regelrechte kollaboratie met de onderdrukker."

wegingen enerzijds en de door veel westerse belangengroepen gesteunde minderheidsregering van Zuid-Afrika." In plaats van, of naast deze keuze in zuidelijk Afrika zou men binnen de VU wellicht met meer aandacht kunnen luisteren naar de meningen over ontwikkelingsvraagstukken en over eventuele mogelijkheden voor samenwerking zoals die naar voren komen uit de Frontlijnstaten en de bevrijdingsbewegingen ANC en SWAPO, dacht hij. Een gesprek met, deels, andere partners zou wel eens dieper ingrijpende konsekwenties voor hét funktioneren van de VU in Nederland kunnen hebben dan het kontakt met de huidige partners; konsekwenties voor onderwijs, onderzoek en maatschappelijke stellingname die óók te maken hebben met een voortgaande bezinning op de grondslag van de VU", dacht dr. Draisma. „Dat „anders luisteren", het „andere gesprek", het trekken van konsekwenties zijn allemaal aanwezig binnen de VU. Hoe beperkt of hoe wijd verspreid durf ik niet te zeggen. Allerlei stafleden en studenten houden zich op een geëngageerde wijze bezig met ontwikkelingsvraagstukken. In de jaarlijkse kursus ontwikkelingsproblematiek komen opvattingen vanuit de derde wereld en pleidooien voor een andere ontwikkeling, voor bevrijding, ruimschoots aan de orde. Ik heb de indruk dat de mensen die zich binnen dat „circuit" bewegen niet dezelfde zijn als degenen die zich beschikbaar stellen om als vakspecialist binnen een PUO-projekt te gaan werken. Als men na evaluatie van de PUO-pro-

jekten in zuidelijk Afrika meent tot kontinuering te moeten besluiten dan zouden kriteria en procedures voor selektie en voorbereiding waarschijnlijk herzien moeten worden." De laatste inleider, dr. P. H. Quarles van Ufford (niet-westerse sociologie) bepleitte de vragen ook te plaatsen tegen de achtergrond van nadere reflectie over deze zaken in de oecumenische beweging en Wereldraad van Kerken. De kritische reflectie die daar plaatsvindt is ook voor de keuzes die de VU moet maken van groot belang. Gezien de voorgeschiedenis en de resultaten van het congres „Concern about Science" bij het honderdjarig bestaan, is daar reden voor. Twee vergelijkbare fasen — hoe verschillend ook — lagen naar zijn mening achter ons: a. defasevande„opheffers" b. de fase van de „structureel rechtvaardigen" Het verschil tussen de twee is dat bij het eerste type de overdracht van onze kennis, onze cultuur, religie, onderwijs, positief wordt gewaardeerd en dat bij het tweede de negatieve kanten van westerse expansie de grootste aandacht krijgen. De overeenkomst is dat het primair een intern westers debat is, zoals we aan de VU de afgelopen jaren hebben gemerkt. Wij hebben een boodschap voor de wereld, hoe verschillend ook. Stemmen van overzee spelen een rol als ze passen in onze visie, constateerde hij. Welke gezichtspunten voor nadere reflectie komen er vanuit de oecumenische beweging? vroeg hij zich af. Enkele zijn: a. Hulprelaties zijn een deel van het probleem. Zij kunnen een hiërarchi-

,,lk vraag me af", zei dr. Draisma, „of de samenwerking met de universiteiten in de BOLESWA-landen wel zo'n gelukkig alternatief was na de begrijpelijke breuk met „Potchefstroom" in Zuid-Afrika. De regeringen en maatschappelijke groeperingen in deze landen hebben wegens hun afhankelijkheid van Zuid-Afrika nauwelijks of geen speelruimte voor een ontwikkelingsbeleid ten bate van brede lagen van de bevolking. Hun toekomst is in belangrijke mate afhankelijk van de uitkomst van het konflikt tussen de Frontlijnstaten en de bevrijdingsbe-

VU-Magazine 12 (1983) 3 maart 1983

87

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen