VU Magazine 1983 - pagina 387

schapsopvatting als ,,der rote Muller" bekend staande hoogleraar vecht met een aantal jongeren voor het behoud van het gebouw. Om het te maken tot ,,Freie Steinwache, Haus des Widerstandes gegen Verfolgung und Unterdrückung". De afloop van dit gevecht om een maatschappelijk symbool is nog onbekend.

duidelijk. De staat holt de private en autonome sociale groepen en stelsels uit. De staat schakelt gaandeweg zijn tegenspelers uit. Voor de burger zijn er geen echte vrijplaatsen meer van de statelijke bemoeienis. De therapie zag Pfaff in zelfhulp. Organiseer het niet te snel en te stevig, want je wordt opnieuw ,,eingeordnet". Laat zelfhulp werken als een langzaam uitdijende vloeistof, expanderend maar tegelijkertijd ongrijpbaar voor wie er vat op zou willen krijgen. Krakers Het programma voerde ons vervolgens langs exemplaren van de tegenbeweging: een alternatief buurtcentrum, een actiegroep tegen de aanleg van een spoorbaan door een volkstuincomplex, het vrouwenarchief aan de Universiteit van Dortmund. We spraken met de kraakbeweging en met een vertegenwoordiger van de actiegroep ,,Burger beobachten die Polizei". Wat we aantroffen was deskundigheid, ,,Überlegenheit" maar ook gedeprimeerdheid. De actiegroep die het gedrag van de politie kritisch volgt, vindt niet alleen vanzelfsprekend die politie tegenover zich, maar stuit ook op een muur van onwil bij de pers. De krakers van Heidehof, voormalig vormingscentrum van de grote metaalvakbond IG Metal doen terneergeslagen en geëmotioneerd hun relaas over de verloren slag tegen vakbonden gemeentebestuurders om van het in goede staat verkerende complex een alternatief cultuurcentrum te maken. De beweging telt nog maar een kern van 35 jongeren en voelt zich geïntimideerd. Ook op de universiteit lijkt men aangeslagen zodra het woord ,,Heidehof'vaW. Pfaff lijkt gelijk te krijgen. Er is een goed geordend, gemengd model van welzijnsvoorzieningen onder staatspaternalistische regie. Dat laat, zo lijkt het, minder ruimte dan bij ons voor alternatieve of kritische manifestaties. Men krijgt geen geld en geen goodwill. Over de mensen die we aan de universiteit te spreken krijgen ligt een kritische en inspirerende ernst maar tegelijk moedeloosheid. Steenmassa Illustratief voor de spanning tussen dominant systeem en kritische tegenstroom lijkt de rondtoer die we maken door Dortmund onder leiding van prof. Muller. Terwijl de folders de stad aanprijzen als wereldstad in wording (TVtoren, Westphalen-Halle, stadion enz. enz.) voert deze hoogleraar in de filosofie en geschiedenis ons langs aller-

vu-Magazine 12 (1983) 9 oktober 1983

Dr. Uwe Sielert (Ben van Bergen)

lei plaatsen waar door groepen verzet is geboden tegen of geleden is onder de Duitse maatschappij. Zo voerde hij de groep langs verdwenen synagogen en joodse winkels, langs nog bestaande gestapokantoren en executieplaatsen en langs neergehaalde kraakpanden. Hij toonde de straten en pleinen waar Dortmundse arbeiders in gevecht waren geraakt met Hitlers benden. Ter plekke bracht hij het verleden tot leven door voor te lezen uit kranteverslagen van destijds, uit boeken, biografieën of uit interviews met nog levende getuigen. Het indrukwekkendst symbool van het nabije verleden was ontegenzeggelijk ,,Die Steinwache", voormalig politiekantoor en gevangenis waarbinnen de Gestapo heeft huisgehouden. Een hoog, zwart gebouw, tralies voor de ramen en een adelaar boven de poort. De onheilspeilende uitstraling van de steenmassa wordt nog versterkt door de ligging van de Steinwache midden in een kaalgeslagen vlakte in het centrum van het moderne Dortmund. Er bestaan sloopplannen. De vanwege gelaatskleur en weten-

Gedegen Een conclusie trekken uit een dergelijke studiereis, die overigens werd mogelijk gemaakt door een uitwisselingsverdrag van het Duitse en het Nederlandse ministerie van Onderwijs, is een riskante zaak. Natuurlijk zijn vijf dagen te kort en is één stad te weinig voor een oordeel. Maar hoe staat het met ons vooroordeel? Het Duitse systeem van welzijnszorg lijkt zo goed geordend, maar tegelijkertijd zo massief en ,,einheitlich" opgezet, dat voor varianten en tegensymbolen vrijwel geen duurzame plek is ingeruimd. Wij menen dat ons vooroordeel ten minste wat is genuanceerd. Onze gastheren ontbrak het in elk geval niet aan de lust tot kritische reflectie op hun eigen welzijnssituatie. Thuisgekomen treffen we een Duitse student op het spreekuur. Hij zou in Nederland graag de behandeling van drugsverslaafden willen bestuderen. Het schijnt, zegt hij, dat de behandeling hier toleranter is dan in de Bondsrepubliek. De kring van het vooroordeel is weer rond. Misschien moeten we hem en onszelf nu maar eens zetten aan een gedegen vergelijkende studie, c Gert Leene en Theo Schuyt zijn als wetenschappelijk medewerker verbonden aan de vakgroep Sociologie van de hulpverlening

Steinwache: zij-aanzicht van politiekantoor en gevangenis (Ben van Bergen)

329

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen