VU Magazine 1985 - pagina 515

Open stenenhoop met gas- en stofnevels in het sterrenbeeld Eenhoorn, de zogenaamde kegelnevel (David F. Malin, Anglo-Australian Telescope Board)

Gezien van buiten de grenzen van het heelal zouden wij sommige sterrenstelsels naar ons toe zien bewegen (de blauwe) en andere van ons af (de rode). Binnen de grenzen van het universum zullen we vrijwel uitsluitend rode stelsels waarnemen. Bijna alle sterrenstelsels bewegen zich namelijk van elkaar af in het voortdurend uitdijend heelal. Uit: Storm Dunlop: Astronomie

wetenschap heeft dit-of-dat bewezen...' is, niet alleen bij ongeletterden, maar ook in de rangen van de geleerden, aan het wegkwijnen. () De mens zal 'op eigen vleugels' nooit tot absolute waarheid komen." En Van der Kamp besluit zijn verzoekschrift aan de paus met: "Tot op heden is dat keiharde en logisch onberispelijk sluitende bewijs (dat de aarde om de zon draait — gjp) niet geleverd — en volgens de heersende theorie zal het ook onmogelijk geleverd kunnen worden. Waarom zou dan de Bijbel moeten zuchten onder het juk van een hypothese omtrent een beweging die niet als beweging kan worden aangetoond?" Een op z'n minst aanvechtbare opvatting, sinds door de ruimtevaart die beweging wel degelijk werd aangetoond! Het aardige — zo u wilt: tragische — is nochtans, dat dergelijke, vanuit een gelovig standpunt geformuleerde kritiek op de moderne kosmologische inzichVU-MAGAZINE — DECEMBER '85

^<ÏM

ten, gebruik maakt van de natuurwetenschappelijke argumentatietechniek. Een koekje van eigen deeg, in die zin dat de achilleshiel van de kosmologie als 'exacte' wetenschap — namelijk het ontbreken van een sluitend empirisch bewijs voor alle verkondigde theorieën en principes — keer op keer als mikpunt wordt benut. Ook vanuit de theologie wordt deze discussietechniek wel gehanteerd — wel begrijpelijk overigens, omdat de moderne kosmologische inzichten de spanning tussen wetenschappelijke kennis en dat wat men 'geloofskennis' noemt, aanzienlijk vergroten. 'Branchevervaging', zo zou men echter het verwijt kunnen samenvatten dat de theoloog drs. H. R. Plomp de kosmologie tijdens de themadag van de VU maakte. Pratend over de oerknal en de oorzaak daarvan, en speculerend over wat daarvóór moet zijn geweest ~ waar kwam

die samengebalde materie eigenlijk vandaan? — begeeft deze natuurwetenschap zich buiten de strikte grenzen van de fysica en belandt hiermee op het terrein van de meta-fysica zo betoogde Plomp. Het is in dit verband niet zo verwonderlijk dat, in de ogen van sommigen, de natuurwetenschappen in het algemeen en de kosmologie in het bijzonder, zoekend en vragend naar zin en samenhang, steeds meer de mystiek gaan benaderen. De oneindigheid van een eindig heelal wordt dan bij voorbeeld gezien als een God die ook terugwijkt naarmate de mens 'dichterbij' komt. Op die manier wordt godsdienst een metafoor, een allegorische verbeelding van de natuurwetenschappen. Een positie waarmee veel theologen en andere gelovigen om begrijpelijke redenen grote moeite hebben. D

427

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen