VU Magazine 1985 - pagina 278

keld. Wie moest er lachen om de Centrale Bank van Guatemala? Het gerucht gaat dat De Nederlandsche Bankbezlg is een analoge simulatorte maken op basis van haar eigen MORKMON-model. Een boze heer Fase van de onderzoeksafdeling van DNB bevestigde dit, al was het niet van harte. En aangezien DNB het voor 's lands welvaart het meest dienstig acht alles wat iedereen al weet of irrelevant is geheim te houden, wenste hij geen verdere informatie te verstrekken. Goudvissen De Ekonomische Fakulteit van de VU is in 1948 op poten gezet door professor Sneller, hoogleraar ekonomische geschiedenis aan de Nederlandse Ekonomische Hogeschool (nu onderdeel van de Erasmus Universiteit Rotterdam). Zijlstra was toen de enige hoogleraar algemene ekonomie; na een jaar kwam De Roos erbij. Samen verzorgden ze al het algemeen ekonomische onderwijs. Het artikel van Phillips in Economica trok de aandacht van De Roos; hij wilde op de VU ook wel zo'n apparaat hebben. Eerst heeft hij toen kontakt opgenomen met professor Coops van het scheikundelaboratorium van de VU, met de vraag of men op de instrumentenmakerij in staat zou zijn ook een dergelijk model te maken. Toen dat het geval was, en de VU bereid bleek de kosten te dragen, is De Roos samen met de heer Mooy, chef van de glasblazerij, op uitnodiging van Phillips naar Londen gegaan om het origineel te bestuderen. Er werd toen besloten het model min of meer exakt te kopiëren. Eenmaal teruggekeerd werd op de instrumentenmakerij de bouw ter hand genomen, in de uren die beschikbaar waren door het tekortschieten van de vraag naar scheikundig instrumentarium. Eens in de twee weken kwam De Roos kijken hoe het er mee stond en liet hij zich uitleggen welke vorderingen gemaakt waren. Juli 1953 was de Ekocirk, zoals het apparaat gedoopt werd, klaar. De bouw had twee jaar geduurd, de materiaalkosten bedroegen ƒ 3.200. Een heel bedrag voor de VU, die toen nog maar gedeeltelijk gesubsidieerd werd. Maar het resultaat mocht er dan ook zijn. De Ekocirk was het gesprek van de dag, en haalde, mét foto, de kranten. Onder de kop 'Kringloop van tiet geld in de volkshuishouding, visuele voorstelling voor studenten aan de Vrije L/n/Vers/fe/f'sprak Trouw van een 'unicum op Europa's vasteland'. De krant was zeer enthousiast over de moge-

232

Door de instrumentenmakerij van de VU werd deze ekocirk in 1953 gebouwd. De trotse makers zijn v.l.n.r. de heren Kok, Mooij (zittend) en Dekker

lijkheden van het 'ingenieuze apparaat', maar twijfelde aan de geschiktheid ervan voor voorspellingen en beleidsevaluatie; "Het is immers niet mogelijk om de psychologische reacties van het publiek door het apparaat te doen weergeven. Maar daar is het dan ook een machine voor, terwijl de volkshuishouding wordt gevormd door de levende mens." De Nieuwe Rotterdamse Courant vergeleek in een artikel onder de kop 'De ekonomische kringloop in het laboratorium'óeEWocirW, 'vernuftig hulpmiddel bij het onderwijs', met het Tableau Economique van Quesnay, waarvan men de waarde nog eens bevestigd zag. De krant was er niet erg over te spreken dat het apparaat geheel gebaseerd was op de nieuwlichterij van Keynes en zijn aanhangers. Net als Trouw twijfelde de NRC aan het nut van de Ekocirk buiten het onderwijs: "Slechts de hoofdlijnen van het zeer ingewikkelde spel van krachten zal men in beeld kunnen brengen (). Dit is overigens niet zozeer een tekortkoming van de Ekocirk, maar van welhaast iedere ekonomische theorie, en dus ook van de theorie waarop dit zeer

belangwekkende toestel is gebaseerd." Van der Hoeven, een toenmalige medewerker van De Roos, publiceerde in 1959 een artikel in Rostra Economica over de Ekocirk. Zo nu en dan duikt de naam nog ergens op in verhandelingen over wiskundige ekonomie. Maar verder is het na deze uitbarsting met de publiciteit gedaan. Phillips heeft nooit kans gezien de Ekocirk van de VU met eigen ogen te bekijken. Hij kreeg wel een foto toegestuurd en was naar het schijnt zo te spreken over de benaming, dat hij deze voor zijn eigen apparaten overgenomen heeft. De Roos was zeer ingenomen met zijn Ekocirk, getuige een interview met de heer Bouma, eertijds portier van het ekonomiegebouw aan de Koningslaan, in het Ekonomies Bulletin uit 1974: "De professor was zó wijs met z'n Ekocirk, z'n tweede liefde, dat er nog een speciale glazen kast omheen gemaakt werd, die op slot kon. Bij dag en ontij, als hij hier was, was z'n eerste loop naar de Ekocirk. Hij nodigde mensen uit van hogescholen, onder

vu-Magazine 14(1984)6 junil985

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen