VU Magazine 1986 - pagina 370

worden. Doch wel hebben zij voor het eerst de werktuigen in handen gekregen waarmede zij zonder twijfel hun eigen uitroeiing teweeg kunnen brengen. Dat is nu dus het stadium in het mensenbestaan waarin alle inspanningen en overwinningen ons ten slotte gebracht hebben. Wij zouden er goed aan doen eens even stil te zijn en na te denken over onze nieuwe verantwoordelijkheid. De dood staat aangetreden. Gehoorzaam. In afwachting. Dienstbereid en gereed om de volken en masse weg te maaien. Gereed om — zo men wil — de resten der beschaving zonder hoop op herstel te vermorzelen. Hij wacht slechts op het bevel.Dit bevel verwacht hij van een zwak, verdwaasd wezen, dat lange tijd zijn slachtoffer was, maar dat thans voor eenmaal zijn heer en meester zijn zal: de mens."

Oud-ambassadeur mr. E. Korthals Altes (rechts) krijgt het derde VU-jaarboek Vrede en Veiligheid aangeboden door prof dr. E. Boeker (links), voorzitter van het Interfacultair Samenwerkingsverband Vredesvraagstukken van de VU. Hij bepleitte zich te concentreren op de toekomst om te voorkomen dat we over twee jaar weer zullen moeten spreken over gemiste kansen. Hij noemde in dit verband het Strategisch Defensie Initiatief (SDI) van Reagan. Voor hem persoonlijk was dit de druppel geweest die de emmer deed overlopen. "Ik ben indertijd tot de conclusie gekomen dat met het Strategische Defensie Initiatief wij aan de vooravond staan van een nieuwe zeer krachtige impuls voor de wapenwedloop, die een vergaande destabilisatie in de verhoudingen tussen Oost en West tot gevolg zal hebben". En daarom had hij in zijn Trouw-artikel een zeer krachtige waarschuwing geformuleerd, voordat de Nederlandse regering zich over deze materie had uitgesproken.

Derde jaarboek Het Jaarboek dat aan mr. Korthals Altes werd uitgereikt was het derde dat door de Vrije Universiteit is uitgebracht om een wetenschappelijke bijdrage te leveren aan het terugdringen van kernwapens. In 1984 werd de eerste aflevering uitgereikt aan premier Lubbers. In de jaarboeken wordt telkenjare het Nederlandse veiligheidsbeleid en de activiteiten van de vredesbeweging beschreven en geanalyseerd tegen de achtergrond van de internationale ontwikkelingen. Mr. Korthals Altes was zeer te spreken over dit VU-initiatief: "Het jaarboek maakt op mij een voortreffelijke indruk. Als er een terrein is waarop veel meer inzicht nodig is, dan is het het gebied wat u probeert te bestrijken in dit jaarboek", zei hij tot prof. Boeker. "Het gaat ook over onderwerpen waarover de discussie niet altijd wordt gestimuleerd, zelfs niet in onze vrije maatschappij. Het is soms moeilijk wanneer mensen, die een beetje aan de binnenkant gekeken hebben van wat er gaande is, daarover hun mening uiten. En het voordeel ook hier aan de Vrije Universiteit is dat u deze vrijheid heeft genomen en dat u hier een fraai produkt heeft neergelegd waarvan ik van harte hoop dat het zijn weg zal vinden niet alleen naar onze mensen, buiten op de posten, op de ministeries, in de ambtelijke wereld, maar ook ver daarbuiten. Ik hoop ook dat er veel discussie uit voortkomt."

Pro NAVO Van het instandhouden van de atlantische alliantie toonde hij zich in dit tijdsgewricht een groot voorstander, maar niet aantrekkelijk leek hem het beeld dat een Amerikaanse ambassadeur eens had opgeroepen van de Amerikaans-Europese verhouding: het grote Amerikaanse strijdros, gevolgd door veertien huppelende konijntjes. Waardering had hij voor de Nederlandse inspanningen op het gebied van wapenbeheersing, maar te weinig wordt ingezien dat de fase waarin we nu verkeren, een van de kritiekste is, waarin we leven. Een krachtige druk vanuit de publieke opinie in Europa leek hem noodzakelijk om tot een kernproevenstop te komen.

Toekomst De kruisrakettenkwestie duidde de oudambassadeur als een van de gemiste kansen van het Nederlandse buitenlandse beleid. Men kan dit betreuren en zeggen: Europa is onveiliger geworden, maar voor ons is belangrijk dat we aanvaarden dat deze boot vertrokken is en ons baseren op de werkelijkheid. Alleen in de kontekst van een globaal akkoord tussen de supermachten kan een wijziging optreden op het terrein van de kruisraketten.

Absurd De werkelijkheid waarin we leven, noemde mr. Korthals Altes volstrekt absurd. "Absurd, uitgaande van dat we met normale mensen te doen hebben. Op dit moment werken in de wereld ongeveer een kwart tot een vijfde van alle onderzoekers in de wetenschap aan de zogenaamde defensie, wapenindustrie, vernietiging. Een kleine 500.000 mensen. Stelt u zich voor; mensen zoals u en ik, die hun talent en beste tijd inzetten bij het uitdenken van nog efficiënte-

324

re, nog goedkopere en nog effektievere instrumenten tot vernietiging." Peace research "Wat ligt meer voor de hand, dan om meer intellect en meer financiële middelen te mobiliseren voor "peace research"? Een geconcentreerde aanpak van de beste mensen, die we hebben, die gemobiliseerd kunnen worden voor de aanpak van het allergrootste vraagstuk waar wij in deze tijd mee geconfronteerd zijn. Als wij als mensen in staat zijn, dankzij de wetenschap, tot spektaculaire prestaties, ik denk aan de ruimtevaart — tot het oplossen van de meest complexe vragen, zouden wij dan niet in staat zijn om eindelijk boven het stadium uit te komen van de varkens en om eens constructief met elkaar na te denken hoe wij een leefbare samenleving kunnen krijgen, zonder elkaar ieder ogenblik te bedreigen met de vernietiging?" Een pro mille "Het minste wat de de Nederlandse regering zou kunnen doen, is het ter beschikking stellen voor peace research van slechts een pro mille van de Nederlandse defensiebegroting," zei mr. Korthals Altes. Daarbij dacht hij vooral aan de universiteiten die ermee bezig zijn maar ook aan andere instellingen. "Het gaat mij om het beginsel dat de Nederlandse regering heel duidelijk stelt: één op de 1.000 gulden stellen wij ter beschikking van die instellingen, die zich het hoofd breken over de vraag: hoe kunnen wij een grotere vrede en veiligheid bevorderen?" De 13 a 14 miljoen gulden, waarom het hier gaat, is maar heel weinig vergeleken bij de uitgaven voor een bommenwerper of welk ander instrument ook, zei de oud-ambassadeur. Het is slechts een kwestie van prioriteiten. Mr. Korthals Altes eindigde zijn toespraak met de woorden; "Voor ieder van ons geldt een scherp bewustzijn van de situatie waarin wij nu verkeren. En direct daaraan gekoppeld: de wil om daar iets aan te doen, ieder in zijn eigen omgeving."

VU-MAGAZINE - OKTOBER 1986

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen