VU Magazine 1986 - pagina 362

Uit de Hortus de voorkeur aan de naam te herleiden van ferre, in de betekenis van opstijgen, en zinspeelt dan op de hoge groei van de plant.

Galbanum door Daan Smit "De Heer zeide tot Mozes: Neem U welriekende stoffen: druipende hars, onyx en galbanum..." (Exodus 30:34) Enkele soorten van het tot de schermbloemigen behorende geslacht Ferula leveren galbanum, ook wel moederhars genoemd. Het is een gomhars (gumma resina galbanum) dat uit de onderste stengeldelen en dikke bladvoeten van de plant wordt gewonnen. Door die aan te snijden, droogt het vrijkomende sap op tot amberkleurige harsachtige druppels, die in vroeger tijden evenveel waard waren als goud. Van de circa 135 bekende Ferula-soorten vinden de meeste hun verspreidingsgebied in landen rond de Middelandse Zee tot Centraal Azië toe. In streken waar b.v. Ferula communis (zie afbeelding) veelvuldig groeit, zoals Grieken-

land, Kreta en met name op Cyprus, valt hun aanwezigheid direct op door de enorme 3 tot 4 meter hoge, rijkvertakte bloemstengels voorzien van uit vele kleine gele bloemetjes bestaande grote schermen. Het is opmerkelijk dat deze reuzevenkel, zoals hij ook wel wordt genoemd, het ene jaar massaal bloeit terwijl er in hetzelfde gebied het jaar daarop vrijwel geen bloemstengel te vinden is. De oorzaak moet gevonden worden in het feit dat om tot bloei te komen zoveel energie van de plant wordt gevergd, dat hij enige jaren nodig heeft om op krachten te komen. Anders is dat met de in omvang bescheiden soorten; die kunnen jaarlijks bloeien. Ferula assafoetida die daartoe onder meer behoort is met name in Perzië een bekend kruid waar men door de wortels uit te persen de stof asafoetida wint dat als "go-

denvoedsel" voor het kruiden van gerechten en medicinale doeleinden (o.a. in pleisters) wordt gebruikt. De geur van al deze uit Ferula gewonnen produkten is aangenaam aromatisch; de smaak is harsachtig bitter en zeer speciaal doch niet onaangenaam. De geslachtsnaam Ferula is een al zeer oude bestaande Latijnse plantennaam die door Linnaeus werd gegeven aan een gewas met hoogopschietende, merg gevulde stengels, die wel gebruikt werden voor het spalken van gebroken ledematen. De stevige uitgebloeide bloemstengels werden in de oudheid eveneens gebruikt als ,,tuchtroede" voor weerbarstige scholieren. Volgens sommigen is de naam afgeleid van het Latijnse ferire, slaan, en zinspeelt het op het gebruik van de stengels als strafwerktuig (een "ferula" was een gesel). Anderen geven er

Cultuur Slecht een klein aantal Ferulasoorten zijn in ons klimaat winterhard. Eén ervan is de fraaie F. assa-foetida, een bij ons tot circa 2 meter hoog wordend gewas dat in volle bloei ondanks de onaangename geur van het loof, een sieraad is voor de tuin. Behorend tot de groep vaste planten, is de meest geschikte zaaitijd eind juli/augustus. Na opkomst wordt verspeend en daarna, zodra de plantjes zich flink hebben ontwikkeld op bedden of in afzonderlijke potten uitgeplant om het voorjaar definitief ergens — op een zonovergoten plaats — neergezet te worden. Voor de goede orde zij vermeld dat een winterdekking aanbeveling verdient, om zich zodoende te verzekeren dat de met zorg voortgekweekte planten niet alsnog bevriezen. Voor de samenstelling van gemengde boeketten lenen de afgesneden stengels, rijk voorzien van licht geelachtig groene schermen, zich bij uitstek.

'11 .;

320

VU-MAGAZINE - SEPTEMBER IS

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen