VU Magazine 1986 - pagina 37

^^tlPfRAP DES'^O Ü D £ R DOM S

stukje vrijheid hebben gewonnen dat zij daarvoor niet hadden, blijft er een behoefte bestaan aan andere varianten dan het huwelijk en gezin. Men hoeft maar te denken aan de homofielen om in te zien dat voor hen het gezin geen alternatief is, maar dat ook hun emancipatie niet meer uit te wissen is. Ook degenen die er wel voor kiezen te trouwen en kinderen te krijgen, leven in een ander gezin dan dat van de jaren vijftig. Van de wetgever mag men verwachten dat hij een dergelijke ontwikkeling niet over het hoofd ziet. Prof. van Praag trok daarom fel van leer tegen de regering die zijns inziens een kortzichtig beleid voert, dat mede wordt ingegeven door partij-politieke belangen.

D

ü£SMENSCHEN

OP EN N E D E R G A N G H

.„•,r/^/ ,s « /L.ir .j,,rk l,«Jl-Jlirf tf^irtlir

P, !^.r,l

: .L-^Al Mu ,fyf« Try_

P/ JfrJ^ Ut«i

•"'

•'.-•-'

••"'•/%•

:.,„„.k ..,..-, .i'^r.''r

K.« / . , . , „ / „

JW.^,W^JUt

VALT V ENE S O £ T E N D A N D E R BANG H

//.../ ','--.

.... ^«^.-rtfi.dl

."' ,.,.rJ, rt^r'-.A ,.u Bu ^..i ... y„„.., . -.J,/^,. t.,^

jjr^

Jf.-r.,

i,j,cit-

-,^ k-^cr/!,.•!,<

J..-.//.•/. ,-

B, /.^ ,:4,

U h.fi

.„.,..,

kUfl

De trap des ouderdoms

wenste ontwikkelingen te sturen, veel weg had van wishfull thinking en dat nu van de overheid een meer afstandelijke houding wordt verwacht. Toch blijven voor bepaalde ontwikkelingen wettelijke kaders nodig en zal de overheid steeds weer opdrachten aan het Centraal Bureau voor de Statistiek geven om lange termijn prognoses op te stellen ten einde ook met het oog op de toekomst een verantwoord regeringsbeleid mogelijk te maken. Wetgeving kan dan een zeer directe invloed hebben op het leven van individuen en gezinnen. De bijstandwet die het voor vrouwen mogelijk maakte ook wanneer zij geen eigen inkomsten hadden een echtscheiding door te zetten is een voorbeeld van een wet die de levens van zeer veel mensen heeft beïnvloed. Tegelijkertijd is het ook een voorbeeld van wetgeving die bepaald niet op de ontwikkelingen vooruitliep. Onder grote delen van de bevolking werd ten tijde van het aannemen van deze wet al heel anders tegen echtscheiding aangekeken dan in de jaren voor, of net na de oorlog. De overheid loopt volgens sommigen nog al eens achter de feiten aan. Soms werd, zoals in het geval van de abortuswetgeving pas actie ondernomen toen de ontwikkelingen onstuitbaar waren. Rechters die met de spanning tussen wetgeving en maatschappelijke ontwikkeling geconfron-

VU-MAGAZINE — JANUARI 1986

teerd werden, moesten vaak het voortouw nemen door gerechtelijke uitspraken te doen, daar waar de wetgever tekort schoot.

D

e laatste jaren voert de overheid bij voorbeeld een beleid waarin andere samenlevingsvormen dan het gezin een plaats krijgen in de wetgeving. Formeel wordt dit inderdaad gedaan. Maar, zo toonde prof. Ph. van Praag zijn lezers in de bundel die het congres van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen begeleidde, in de praktijk wordt dit beleid vaak weer teruggedraaid doordat bij voorbeeld tweeverdieners in het nauw gedreven worden en gehuwden worden bevoorrecht. Een dergelijk beleid kan op het moment voordelig zijn voor de schatkist, maar op den duur wordt het land geconfronteerd met een wetgeving die geen gelijke tred heeft gehouden met de maatschappelijke ontwikkelingen. Die ontwikkelingen gaan namelijk toch wel door. De alternatieve samenlevingsvormen zijn niet meer weg te denken. Het gezin zal misschien wel weer wat aan populariteit winnen. Volgens bij voorbeeld de Tilburgse gezinssocioloog prof. dr. P. A. Stalpers zijn er momenteel restauratieve krachten op dit gebied aan het werk. Voor velen die door de alternatieve samenlevingsvormen een

e overheid wenst een beleid te voeren dat gericht is op een op den duur stationaire bevolking. Voor de huidige omvang van de bevolking lijkt dat niet te lukken, maar men moet daarbij niet vergeten dat de bevolking op dit moment nog groeit. Het percentage huwelijken neemt in relatieve en absolute zin nog af, maar vast staat wel dat de bevolking tot boven de vijftien miljoen zal groeien. Vergrijzing opvangen met het stimuleren van het aantal geboortes zal in de komende jaren het beleid van de overheid worden. Ook hier zal de wetgever zich geplaatst zien voor de veranderingen die de tijd over de gezinnen heeft gebracht. Zo zal het aantal vrouwen dat na het krijgen van een kind weer aan het arbeidsproces wil deelnemen groot blijven en mogelijk nog groeien. De recente uitspraken van de directeur van het Centraal Bureau voor de Statistiek dat de vrouwen weer terug gaan naar het aanrecht, worden door velen in twijfel getrokken. Het feit dat de overheid graag wil dat er kinderen geboren worden en de omstandigheden dat vrouwen graag willen blijven werken zal er waarschijnlijk toe leiden dat de overheid in de komende jaren betere kinderopvang zal gaan verzorgen of stimuleren. Ook CDA-ministers zullen daaraan medewerking verlenen. Meer nog dan geld in de vorm van kinderbijslag zien mensen op dit moment gunstige opvang en scholing als een voorwaarde om kinderen te krijgen. Of de overheid daarmee de mensen ook kan overhalen om meer dan twee kinderen te krijgen is de vraag. Bevolkingsgroei is toch een vraagstuk dat niet door de wetgever alleen geregeld kan worden. Het is, zoals hierboven betoogd, echter ook de vraag of dat wel de juiste wijze is om de vergrijzing op te vangen. D Karin van Lierop is liistoricus en freelance journalist.

35

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen