VU Magazine 1986 - pagina 157

dat jarenlang van een zinkfabriek over de Brabantse Kempen woei. Een ander onderzoek liet echter zien dat de sterfte aan longkanker in Los Angeles (een stad die in de VS de ergste luchtvervuiling heeft omdat de stad omringd is door heuvels waardoor de uitlaatgassen niet verwaaien) niet hoger is dan in andere Amerikaanse steden. Wel blijkt dat de zevendedagadventisten, die niet roken en een streng dieet volgen, beduidend minder longkanker en darmkanker hebben dan andere inwoners van Los Angeles. at roken slecht is en de kans op longkanker aanzienlijk vergroot, is zo langzamerhand genoegzaam bekend. Toch zijn er maar weinig mensen die om deze reden het roken willen of kunnen opgeven. Enkele cijfers; wie vanaf jeugdige leeftijd twee pakjes per dag rookt, leeft gemiddeld 8 a 9 jaar korter dan iemand die niet rookt. Zelfs bij mensen die zich beperken tot de sigaretten met een zogenaamd laag teer- en nicotinegehalte, is de sterfte aan longkanker vijftig procent hoger dan bij mensen die niet roken. Ook het passief roken moet niet worden onderschat, want de rook die een roker uitblaast, is nog behoorlijk giftig. Twee Engelse onderzoekers hebben voorgesteld om met een getallenvoorbeeld duidelijk te maken hoe gevaarlijk roken is. Ze stellen voor op elk pakje sigaretten de volgende tekst te vermelden: "Roken is de grootste moordenaar van dit land. Van elke LOOO jonge volwassenen die regelmatig sigaretten rookt, zal/zullen er: — ongeveer een worden vermoord — ongeveer zes omkomen in het verkeer — ongeveer 250 sterven door tabak". Het is voor wie met deze cijfers wordt geconfronteerd, uiterst merkwaardig dat de Nederlandse overheid slechts een miljoen uitgeeft aan het anti-rookbeleid. Er wordt jaarlijks 130 miljoen uitgegeven aan tabaksreklame. Dat werpt blijkbaar vruchten af want de staat incasseert jaarlijks 3 miljard aan accijns en belasting. De verpleging en verzorging van longkanker patiënten tenslotte kost een miljard per jaar. Hoewel de anti-rookbeweging zich steeds sterker manifesteert, zijn de belangen van de tabaksindustrie zo groot dat deze zich niet zomaar opzij zal laten schuiven. Het valt dan ook niet te verwachten dat het aantal mensen dat aan longkanker overlijdt binnen de komende jaren zal afnemen.

D

De Vlaardingse arts dr. C. Moerman (ANP)

e ziekte AIDS wordt direkt veroorzaakt door seksueel kontakt. De laatste jaren is gebleken dat kanker wel vaker samenhangt met seksualiteit en voortplanting. Een bekend voorbeeld hiervan is het hormoon diethylstilbestrol (DES), dat in de jaren '45 tot 75 werd verstrekt aan zwangere vrouwen ter voorkoming van een miskraam. Het was een synthetisch hormoon dat veel goedkoper, gemakkelijker te produceren en eenvoudiger toe te dienen was dan natuurlijke oestrogenen, zo schrijft drs. Hetty Zalmstra in haar rapport DES-dochters in aktie. Er werd geen onderzoek verricht naar eventueel schadelijke bijwerkingen en tevens werd verzuimd na te gaan of het middel wel werkelijk effectief was. Dat laatste bleek niet het geval te zijn, maar wat erger was: na een aantal jaren bleken de dochters die uit de zwangerschap werden geboren, een verhoogde kans te hebben op een aantal afwijkingen. Tussen de 50 en 75 procent heeft last van adenosis aan de vaginawand of op de baarmoedermond, een goedaardige afwijking die evenwel overmatige afscheiding kan veroorzaken. Bij 0,14 tot 1,4 van elke 1.000 DES-dochters ontwikkelt zich vaginakanker, een vorm die bij niet-DES-dochters uiterst zeldzaam is. Dan zijn er vormafwijkingen in de baarmoeder waarvan men vermoedt dat deze vruchtbaarheidsproblemen tot gevolg hebben. Die variëren van een verhoogde kans op een miskraam, een verhoogde kans om niet zwan-

ger te kunnen worden en een verhoogde kans op een vroeggeboorte. mdat er weinig onderzoek is gedaan naar mogelijke schadelijke bijwerkingen van de anti-conceptiepil leefde bij velen de angst dat de pil kanker zou veroorzaken. Daarvan is nog niets gebleken. Wel wordt vrouwen ouder dan 35 die roken afgeraden de pil te gebruiken omdat de kans op een verhoogde bloeddruk te groot zou zijn. Er verschijnen de laatste tijd zelfs berichten over de mogelijk remmende werking van de pil op kanker. Dat hangt samen met de invloed van hormonen op kanker. Al twee eeuwen geleden ontdekte een Italiaanse arts dat nonnen opvallend veel borstkanker hadden in vergelijking met andere vrouwen. Eerst dacht men dat dit lag aan het ontbreken van seksuele omgang, maar later werd duidelijk dat het te maken had met het niet krijgen van kinderen. Ook in geval van kanker aan de eierstokken en baarmoederkanker bleek een verhoogde kans bij kinderloze vrouwen. Men vermoedt dat dit te maken heeft met de hormonen die een rol spelen bij menstruatie en zwangerschap. Zwangerschap zou beschermend werken tegen kanker, en wie veel kinderen op jonge leeftijd krijgt zou minder kans op kanker hebben dan andere vrouwen. Het vruchtbaarheidshormoon (oestrogeen) zou kanker bevorderen en het zwangerschapshormoon (progesteron) zou het juist tegengaan. Een anti-conceptiepil die relatief meer progesteron bevat zou dan remmend werken. Zelfs als deze gegevens kloppen, dan gaat het waarschijnlijk om zo'n klein, puur statistisch, percentage dat het nauwelijks te beïnvloeden is. Bovendien, stel dat het waar is, wat moeten we dan? Zo veel mogelijk kinderen krijgen om de kans op kanker te verkleinen? Veel seksuele aktiviteit schijnt overigens ook niet goed te zijn, want dan loop je het risico op baarmoederhalskanker. Deze vorm komt vooral voor bij vrouwen die veel wisselende seksuele kontakten hebben. Bij nonnen komt de ziekte juist helemaal niet voor. Men vermoedt dat de ziekte wordt veroorzaakt door een virusinfectie (mede) veroorzaakt door onvoldoende hygiëne bij de man.

O

D

VU-MAGAZINE — APRIL 1986

De afdeling radiotherapie van het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis in Amsterdam (Hans van den Bogaard)

143

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen