VU Magazine 1988 - pagina 374

Lexicografie in tijden van electronica. De directeur van de 'Dikke Van Dale', prof.dr. B.P.F. Al, over het nieuwe uitgeven en de opkomst van electronische taalverwerking. Adopteert de computer onze taalofkrijgenweeen computervertaalbare spraak? MARK MIERAS EN BRAM VERMEER

De Van Dale wordt nog di De Dikke Van Dale straks nog (likker? Foto AVC/VU

Woordenboeken worden niet geschreven. Ze worden herschreven. De kunst van het woordenboekschrijven is het verwerken van wat de voorganger al heeft gedaan. Van Dale borduurde voort op de woordenschat van Calisch (1864) die uitging van het werk van Van Moock (1846). Plagiaat in alfabetische volgorde, ontlening als vak. 'De heren in driedelig grijs', de meest recente Dikke Van Dale, weegt ruim vijf kilo en bevat 230.000 ingangen. Het is de voorlopige kroon op een lange woordenboekhistorie. Maar woordenboeken zijn al verouderd vóór hun inkt is opgedroogd; taal is een levend ding. Niets is blijvend in de lexicografie. De opmars van de computer heeft niet alleen invloed op de woordenschat maar ook op het beheer daar-

van. De woordenboekuitgeverij maakt zich op voor een nieuwe episode. Deze maand lanceert Van Dale zijn eerste compact disc-rom. Op het schijfje vindt men een zeer uitgebreide versie van het Groot Woordenboek van Hedendaags Nederlands. In combinatie met een tekstverwerker verschaft het informatie over gebruik, betekenis en spelling van Nederlandse woorden, de namen van landen, planten en dieren. De volgende stap is Van Dale's vertaal cd-rom. Het is meer dan een noviteit; de electronica rukt op in het uitgeversvak. Kennis blijkt niet langer gebonden aan papier en drukinkt.

H

er en der liggen opengeslagen boeken en stapels kranteknipsels; onoverzichtelijk

veel tekst vol strepen en pijlen. Rond de typemachine losse papiertjes met aantekeningen en bruikbare invallen. Of het nu gaat om een wetenschappelijke studie, of het samenstellen van een woordenboek of encyclopedie, als het produkt uiteindelijk gereed is, wordt de berg papier terzijde geschoven. Het getypte manuscript gaat naar de uitgever. "Een moderne uitgever kan daar nog maar weinig mee", aldus prof.dr. B.P.F. Al, directeur van Van Dale Woordenboeken en hoogleraar Franse taalkunde aan de Vrije Universiteit. Volgens hem zal er daarom heel wat gaan veranderen bij het vervaardigen van woordenboeken. Als illustratie wijst hij op zijn woordenboek Frans-Nederlands, het eerste in een reeks vertaalwoordenboeken: "Alle auteurs leverden hun VU-MAGAZINE—OKTOBER 19

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen