VU Magazine 1989 - pagina 378

Toe aan een volgende stap. Feministisch theologe prof.dr. Catharina J.M. Halkes bindt de strijd aan tegen de eenzijdige vereenzelving van vrouwen met de natuur en mannen met de cultuur.

Catharina J.M. Halkes ^ ^ Ik voel een sterke ^ ^ behoefte om weer X eens een volgende stap te zetten. We hebben in het feminisme een fase gehad van onbehagen en bewustwording. Daarna zijn vrouwen in de jaren tachtig een eigen creativiteit gaan ontwikkelen. Die heeft zich ontladen in de academische vrouwenstudies in de theologie en de vrouw-engeloofbeweging. Daarin wordt uitgegaan van de eigen religieuze ervaring van vrouwen, om van daaruit opnieuw de bijbel te lezen en de liturgie vorm te geven. Maar de vrouw-en-geloofbeweging en de vrouwenstudies zijn tot nog toe vooral iets van en voor vrouwen gebleven. Die ontwikkehng is ook nog niet afgelopen. Alleen; het milieu, de nucleaire bewapening en de derde-wereldproblemen kunnen intussen niet even wachten tot wij onze eigen bijdrage leveren. Feministische wetenschapsters moeten doorgaan met hun onderzoek, maar er moet nog meer gebeuren. We moeten dringend met elkaar aan de praat gaan: de vertegenwoordigers van de dominante cultuur ~ veelal mannen ~ en de vrouwen die vanuit een nieuwe ervaring aan de cultuur gestalte willen geven. Voor mij was het conci24

liair proces de aanleiding om weer een boek te gaan schrijven. Bij de opstelling van het eerste programma moesten vrouwen zelf zeggen: hoor eens, die machtsongelijkheid tussen mannen en vrouwen - dat moet er wel in staan. Nou, dan is het opene deel van kerkelijk Nederland momenteel best royaal genoeg om het erin te zetten, maar het gebeurt altijd op instigatie van ons. Zo blijven we dan toch apart van elkaar. Je kunt niet zomaar een paragraaf opnemen, waarin je zegt: er is machtsongelijkheid tussen man en vrouw en hoe kunnen we dat een beetje bijlappen? Want die machtsongelijkheid raakt alle thema's waarover binnen het conciliair proces wordt gesproken. De wortel ervan is dat bijna over de hele wereld vrouwen worden geïdentificeerd met de natuur en mannen met de cultuur. Je schrikt als je westerse filosofen, dichters en schrijvers - ook moderne spontaan ziet schrijven over vrouwen als andere wezens, die als het ware de passieve natuur vertegenwoordigen. Terwijl mannen bij uitstek degenen zijn die kunnen ingrijpen in de natuur, veranderingen teweeg brengen en de natuur gebruiken om er cultuur van te maken.

D

at is een verkeerd beeld. Als het zou blijven bestaan, is dat desastreus. Ik begrijp wel waar het vandaan komt. Uit biologische verschillen is altijd de conclusie getrokken dat omdat vrouwen nieuw leven in zich kunnen dragen, ze dus meer bij de natuur horen. Mannen leveren natuurlijk wel het zaad, maar daarna kunnen ze weer vrolijk met hun cultuur bezig zijn. Daarmee laatje een enorm grote kloof bestaan. Niet alleen tussen mannen en vrouwen, maar ook tussen natuur en cultuur. In het

westerse denken is natuur minder interessant dan cultuur. En daarmee zijn vrouwen minder interessant dan mannen. Je krijgt een hiërarchische dichotomie, een dualisme in ons denken, waarin natuur wordt gezien als een mogelijke bedreiging, die door de cultuur getemd moet worden. Die opdeling is niet meer te handhaven. Ik ben daar vooral opgekomen doordat we nu ineens allemaal ons best doen om wat zorgvuldiger met de natuur om te gaan. Dat doen we natuurlijk om een heel VU-MAGAZlNE—OKTOBER 19

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen