VU Magazine 1991 - pagina 477

De opmars van de chip is in geen geval te stuiten. Dat vindt ook de computerdeskundige prof.dr. J.M. van Oorschot: "De computers zijn reeds zodanig gemeengoed, dat uitroeiing als een illusie moet worden beschouwd." Pogingen om de opmars tegen te houden doen van Oorschot denken aan het verzet tegen de komst van de stoomtrein. Dat verzet is volgens hem onvervan prof.dr. J. van Oorschot, hoog- standig en vruchteloos. Van Oorleraar bestuurlijke informatica en, schot ziet vooral als probleem dat als directeur van het Directoraat de technische mogelijkheden moAutomatisering van de PTT èn di- menteel al ver vooruit zijn op de berecteur van de Rijks Kantoormachi- staande sociale en organisatorische ne Centrale, een man van de prak- kaders, waarbinnen met computers gewerkt moet gaan worden. Volgens tijk. hem is bijvoorbeeld het onderwijs Zijn al die klachten en angsten ei- nog lang niet ingesteld op de snelle genlijk wel terecht?, vraagt informa- komst van de automatisering, en is ticus prof.dr. A.B. Frielink zich af: het lesmateriaal en het vakkenpak"Een gemeenschap die enkele eeu- ket daar nog niet op afgestemd.(.) wen lang het 'meer en beter met dezelfde of minder inspanning' in het De Tilburgse arbeidssocioloog vaandel voert, heeft geen recht van prof.dr. L.U. de Sitter gaat het verst klagen als dat zó goed lukt dat er in zijn kritiek op automatisering: voor veel mensen geen werk meer "Het programma regeert en de menis." Frielink vindt van niet. sen moeten zich daar maar bij aan"De invoering van de micro-elektro- passen. Ziekmakend en vervreemnica levert op zichzelf nauwelijks ne- dend werk is het gevolg." Dat komt gatieve gevolgen, nauwelijks on- volgens hem niet door de chip als gemakken op. Het ontwerpen en zodanig, maar omdat de wijze waarproduceren van chips vereisen wei- op momenteel de arbeid georganinig energie en weinig schaarse seerd is, zich niet leent voor autogrondstoffen, er ontstaan geen ge- matisering. Automatisering veronvaarlijke afvalstoffen; het is een mi- derstel een stabiele produktiestruclieuvriendelijke activiteit. De geva- tuur. ren die in de toepassingen ervan Voor een computerprogramma worden gezien, hebben dan ook geldt, dat wat gisteren juist bleek, meer betrekking op de aantasting morgen ook nog juist is. De compuvan maatschappelijke waarden en ter gaat uit van een toekomst die structuren die wordt gevreesd, dan voorspelbaar is, volgens De Sitter. op de dingetjes zelf. Deze vrees is te- En dat is niet het geval. De omrecht indien we de ontwikkehng geving, de vraag naar produkten, maar over ons heen laten komen, of verandert voortdurend. De Sitter: erger nog, de ontwikkehng zouden "De ervaring leert dat toepassing willen afremmen, stilzetten of be- van de computer geleid heeft tot een moeilijken. Zij is niet terecht indien toenemend centralisme, tot toenewe erin slagen adequaat op de ont- mende arbeidsdeling en hiërarchisewikkeling te reageren." ring en een bestendige verlaging van De besparing op arbeidskracht is de kwaliteit van de arbeid. De beeen logisch gevolg van de westerse drijven groeien uit tot ietwat logge, geschiedenis. "Wat is er daarom te- rigide bureaucratieën en zij gaan gen als onze welvaart in stand ge- meer en meer gebukt onder de last houden zou kunnen worden met een van papieren rompslomp.(.) fractie van de arbeid die tot voor Maar ook prof.dr.ir. E. Schuurman, kort daarvoor nodig was? Er is niets onder meer hoogleraar in de refortegen indien we bereid zijn ons ge- matorische wijsbegeerte aan de techvoel van eigenwaarde niet meer te nische hogescholen in Delft en Eindkoppelen aan het cultureel bepaalde hoven, laat zich niet onbetuigd. Hij criterium van het verrichten van ge- wijst erop dat de kwalijke gevolgen honoreerde arbeid", aldus Frielink. veroorzaakt worden door een cenVU-MAGAZINE—DECEMBER 1991

trale drijvende kracht die op de achtergrond van techniek en wetenschap werkzaam is. "Dat is het machtsmotief, dat zich verbonden heeft met de idee van de materialistische welvaartsstaat. Door middel van wetenschap en techniek tracht men met behulp van economische en politieke machten een technische wereld te scheppen, waarin iedereen gelukkig zou zijn." "Dit motief van technische heilsverwachting", aldus Schuurman, "heeft ons in een ongebreidelde technische ontwikkeling doen belanden, waarin gemaakt wordt wat gemaakt kan worden. Deze overschatting van de techniek heeft er voor gezorgd dat naar de woorden van de cultuurfilosoof Ortega Y Gasset - onze tijd de meest intens technische tijd is, die er ooit geweest is, maar ook de tijd die we als de meest lege ervaren. Een ongelimiteerde computertechniek zal daarom ook de werkloosheid en de leegheid doen toenemen, en daarmee de cultuurproblemen eerder doen toe- dan afnemen." D

27

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen