VU Magazine 1993 - pagina 327

T B O E K

H

STEVEN WEINBERG DROMEN OVER EEN ALOMVATTENDE

, /

THEORIE

'•-v^.

lify

Alomvattend Steven Weinberg is natuurkundige en optimist. Verwijten dat de natuurwetenschappen te veel pretenties hebben, zijn aan hem niet besteed. Hij verwacht dat de natuurkunde in staat zal zijn om alle natuurverschijnselen samen te ballen in een alomvattende theorie; het universum in een simpele formule gevangen. Geef de natuurkundigen de tijd en het geld, en ze zullen het klaarspelen. Argumenten dat wetenschappers altijd al gezocht hebben naar zo'n grote theorie, maar haar nooit hebben kunnen vinden, laten Weinberg koud. Er zijn in de negentiende eeuw immers ook talloze ontdekkingsreizigers geweest die expedities naar de noordpool hebben opgezet; er leek nooit een einde aan te komen, altijd was er nog meer ijs, het noordelijkste punt bleek altijd weer een stukje verder weg te zijn. Maar daarom zei toch niemand dat er geen noordpool bestond? Sommige zoektochten komen op een zeker moment tot een einde. En zo zal het ook zijn met de natuurkundige zoektocht naar een alomvattende theorie. Eens zullen we klaar zijn. De ontdekking van de alomvattende theorie zal het voordeel hebben dat de pseudowetenschap de

grond onder de voeten ontnomen zal worden. Nu kan de astrologie nog profiteren van het feit dat de gevestigde wetenschap ook nog in het onzekere leeft over hoe het universum functioneert. Maar als de alomvattende theorie geformuleerd is, kan het bijgeloof knockout geslagen worden. Kritiek op de wetenschap vindt Weinberg maar onzin. In wetenschapskritiek bespeurt hij een antiwesters sentiment. Kunst en literatuur komen in alle continenten voor, maar natuurwetenschap is een vrijwel exclusief westerse aangelegenheid. Derhalve is de natuurwetenschap een ideaal doelwit voor de vijandigheid jegens de westerse beschaving. Volkomen ten onrechte, vindt Weinberg. Natuurwetenschap heeft een bevrijdende werking op de geest. De huidige natuurwetenschap is naast de democratie en contrapuntische muziek, een geschenk van het westen aan de rest van de wereld; iets om trots op te zijn. De vrije ontplooiing van de natuurwetenschap wordt alleen belemmerd door financiële benepenheid. Er zijn politici die twijfelen aan het nut van het fundamentele onderzoek, die de vele miljarden welke een nog te bouwen deeltjesversnel-

ler in Texas moet kosten, aan andere zaken willen besteden. Het onderzoek naar de elementaire deeltjes dreigt geblokkeerd te worden en daarmee zal de formulering van de alomvattende theorie onnodig opgehouden worden. Maar Weinberg hoopt dat dit tegensputteren niet van lange duur zal zijn. Op een zekere dag zal ook bij politici het rationele inzicht doorbreken en zal de geldbuidel opengetrokken worden. Steven Weinberg gelooft in de vooruitgang. Hij is begeesterd over de mogelijkheden van zijn vak. En het moet gezegd, zijn ongecompliceerde optimisme is buitengewoon aanstekelijk, (KN) Steven Weinberg, 'Dromen van een alomvattende theorie'. Contact, f 45,-

Op de plank Adriaan H. Bredero, 'Bernardus van Clairvaux, tussen cultus en histon'e', Kok Ago ra, DNBIuitgeverij Pelckmans, f 59,90. Bernardus van Clairveaux is een omstreden figuur; enerzijds bejubeld als charismatische persoonlijkheid, als heilige en wonderdoener, anderzijds geanalyseerd als gespleten, zowel vredesstichter als querulant. De mediëvist Bredero probeert achter de beeldvorming de werkelijkheid te laten zien. Jacqueline Bel, 'Nederlandse literatuur in liet fin de siècle', Amsterdam University Press, f 59,50. Veel auteurs in dit werk zijn al lang in de vergetelheid geraakt. Jacqueline Bel beschrijft in haar historische studie hoe auteurs en critici aan het eind van de vorige eeuw in hogere sferen terechtkwamen: theosofie, spiritisme en satanisme kwamen in de mode. Ger van Roon, 'Europa en de Derde Wereld', Aula, f39,90. Een studie waarin de geschiedenis van de Derde Wereld en de betrekkingen met Europa vanaf het begin van de negentiende eeuw beschreven worden. Bijzondere aandacht krijgen daarbij de effecten van lange stagnatieperioden in de internationale economie.

17 v u MAGAZINE SEPTEMBER 1993

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen