GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

VU Magazine 1994 - pagina 17

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

VU Magazine 1994 - pagina 17

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

democratische hervormingsprojecten, bestaat niet meer. Het verschil kun je zien met de socialistische ^vethouders die een paar jaar geleden bij de gemeenteraadsverkiezingen allemaal weggestemd zijn. ZIJ hebben de steden volgezet met spraakmakende architectuur. Een sociaal motief zat daar niet achter. Men dacht: een stimulering van de architectuur helpt onze stad op de kaart te zetten, helpt om de stad op te stoten in de vaart der volkeren. Die opgave was een andere dan die van de wethouders in de jaren twintig die sociale woningbouw wilden realiseren. D e woningen in Amsterdam-Zuid werden paleizen voor de arbeiders genoemd. Wie dat sociale engagement nog eens van stal wil halen, kan nu zeggen: we bouwen die paleizen voor de immigranten. Dan krijg je een vergelijkbaar sentiment." H

Staat schoonheid in dienst van het streven naar prestige en macht? "Dat is inderdaad de meest hedendaagse h o u ding."

I

Terwijl schoonheid vroeger als decoratie, als iets nutteloos werd gezien. "Vroeger v/erd schoonheid niet als nutteloos gezien; integendeel, in het begin van deze eeuw was een investering in schoonheid een investering in verheffing. Er was toen sprake van een democratisering van de schoonheid. Met behulp van grootschalige initiatieven in de w o ningbouw kon je ook mooie straatbeelden krijgen. Zulke investeringen ^verden niet gezien als een gril van een wethouder die zonodig hogerop moest. Schoonheid was een instrument in het ideaal o m de grote massa die altijd achteraan was komen sukkelen, aan een betere positie in de samenleving te helpen. Die sociale opdracht bestaat niet meer. Het instrumentele karakter van de schoonheid is weg. Waarom zou je dan nu nog schoonheid willen realiseren? Het antwoord van De Swaan is: 'Dat doe je alleen maar om je te onderscheiden'. Ik geloof dat hij gelijk heeft."

Eten ERIC-JAN TUININGA Op conferentiebezoek in Amerika word ik weer gecornfronteerd met de eetcultus aldaar. Naast een overmatige aandaclit voor veel, vet en uniform, heerst er nu een hypocriete gezondheidsmanie. Iedereen denkt en praat over cholesterol-gehaltes, koffie zonder cafeïne en over zijn of haar volgende dieet. Eten, zo schrijft een kritisch Amerikaans tijdschrift, wordt langzamerhand het hoofdbestanddeel van de Amerikaanse identiteit. "Voedsel wordt sexy" en "onze moraliteit lijkt te draaien om voedsel." En, als summum van Amerikaans gepsychologiseer: "Schuldcomplexen gaan steeds minder over seksualiteit, maar bijna altijd over onze eetgewoontes". Terug in Nederland, met december als 'eetmaand' nog voor de boeg, vraag ik mij af of de onsmakelijke Amerikaanse eetcultuur wellicht ook Europa heeft overspoeld. Ook onze eetgewoontes zijn in de laatste dertig jaar drastisch veranderd. Bij mijn kinderen hoef ik al niet meer aan te komen met verhalen over vleesloze dagen en boterhammen met tevredenheid. Sinds mijn kinderen werden geboren is goed voedsel gedemocratiseerd en heeft menige burger zeer uiteenlopende buitenlandse keu-

kens ontdekt. Maar net als de Amerikanen lijken ook wij in Europa op dit punt door te schieten. Niet alleen praten we veel over eten, maar ook wordt ons voedsel steeds exotischer en vooral opdringeriger. Groenten en fruit hebben steeds minder smaak, al zien ze er schitterend uit. Een eenvoudige broodjeszaak bestaat tegenwoordig amper nog; het zijn allemaal uitpuilende 'croissanterieën', met hun stokbroodjes 'gezond' en Italiaanse bollen, die je al van verre ruikt. In een fascinerend proefschrift over 1 50 jaar eten in Nederland beschreef mijn buurvrouw,/\./-/. van Otterloo, in 1990 de opkomst van onze eetcultuur. Van de schaarste van de 'aardappeleters' van toen naar de overvloed van vandaag. Zij wijst erop dat er sprake is van 'graas-gedrag'; de hele dag worden haastig hapjes genuttigd op willekeurige plekken. En zo ontstond ook hier een snackcultuur op zijn Amerikaans met als gevolg veel dikke mensen, een verhoogd slankheidsideaal èn een gezondheidscultus. Het meest opmerkelijke is, dat men niet meer op vaste tijden, volgens vaste regels en normen, en in sociaal verband eet, maar vaak alleen en onbeheerst;

grazen dus. En daarnaast wordt steeds vaker uit luxe, en niet langer uit noodzaak gegeten; dat geldt niet alleen het 'junkfood' dat we als tussendoortjes consumeren, maar zelfs voor veel van ons voedsel dat onnodig luxe is, minder gezond is of milieubelastend geproduceerd en vervoerd wordt. (Wat bijvoorbeeld te denken van zomersla in de winter en Hollandse varkens die in Italië omgezet worden in de parmaham die we op de kerstdis terugvonden!) En toch... We zijn welvarender en gezonder, we eten gevarieerder, lekkerder en gemakkelijker. En bewijst onze Europese cultuur niet dat eten wel degelijk een duidelijk ook sociale functie kan vervullen? Hoe vaak gebeurt het niet dat de mooiste gesprekken juist rond de eettafel opbloeien? Fransen, Grieken en Indonesiërs hielpen ons herontdekken dat de maaltijd een centrale functie vervult bij het bieden van gastvrijheid en het creëren van gezelligheid. Dat is, vergeleken met Amerika, dan toch ook de zegen van onze welvaartstaat: onze vakantie-ervaringen en de komst van immigranten uit vele delen van de wereld, hebben onze eetcultuur in elk geval verrijkt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 januari 1994

VU-Magazine | 484 Pagina's

VU Magazine 1994 - pagina 17

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 januari 1994

VU-Magazine | 484 Pagina's