VU Magazine 1994 - pagina 57

je retoriek hanteren. Speciale kennis speelt geen rol, die staatje zelfs in de weg. Je moet inwerken op algemene mzichten, houdingen en emoties van mensen. Dat hoeft niet negatief te zijn, retorica is een noodzakelijk onderdeel van een democratie, maar ik hield er toch gemengde gevoelens aan over. Ik was vaak teleurgesteld en boos." H Zijn uw ideeën over kernenergie veranderd? "Er is zonder meer sprake van een evolutie. Als je het heel simpel wilt stellen kun je zeggen dat ik vroeger een voorstander was en nu een tegenstander ben. Dat zegt een buitenstaander, maar het zijn werkelijk niet mijn eigen woorden. Ik onderken nu wel dat de zaak veel ingewikkelder is dan ik vroeger dacht. Wat ik tegenwoordig veel scherper zie is dat ik een slachtoffer was van de slogan Atoms for peace, het idee dat kernenergie voor vreedzame doelen gebruikt moest worden. Maar bij die vreedzame toepassing valt de militaire connectie toch niet weg te poetsen; die connectie is waarschijnlijk sterker dan veel mensen lief is. "En dan is er de veiligheid van de reactoren. Vóór Harrisburg zei men dat een ernstig ongeluk praktisch was uitgesloten. Na Harrisburg zei men dat het dan wel kon en dat het buitengewoon vervelend was, maar dat het voor de o m geving erg meeviel. Toen kwam Tsjernobyl. Dat laatste bleek toen niet meer vol te houden te zijn." H

Is in uw persoonlijke tijdrekening een breuklijn aan te wijzen: een periode voor en een periode na Tsjernobyl? "Tsjernobyl markeert een breuk. Het ongeluk heeft mijn denken veranderd. Zo'n ongeluk kan in het Westen niet plaatsvinden, hoor je nu, als in een laatste aRveer tegen de evidentie. Maar ik heb toen gezegd: het kan wel, ook hier is zo'n ongeluk mogelijk."

H

Sommige mensen zeggen: gezien het aantal doden valt de ramp in Tsjernobyl eigenlijk nog mee. "Het kan nog erger, maar het was al vreselijk erg. Het valt helemaal niet mee. Je moet niet alleen denken aan de doden of aan de verhoogde kansen op kanker. Er is heel veel radioactief materiaal verspreid en daardoor is een enorm gebied besmet geraakt waar eigenlijk niemand meer kan wonen; zo'n honderd bij honderd kilometer. Je zou dat op Westeuropese schaal bijvoorbeeld kunnen vergelijken met het gebied van de kastelen aan de Loire. Als zo'n cultuurgebied voor een of twee generaties gesloten moet worden, spreekt niemand van een klein ongeluk." H

Waarom geeft u niet ronduit toe van voorstander tot tegenstander te zijn geworden? "Ik heb altijd nuances willen zien. In het begin van de jaren tachtig, in een sterk gepolariseerde situatie, nam ik het standpunt m dat er wel iets positiefs over kernenergie te zeggen viel. Ik sta tegenwoordig niet zonder meer afwijzend tegenover kernenergie, ik denk dat de kernenergie niet meer helemaal weg te denken is. Het valt niet uit te sluiten dat we met die technologie verder moeten gaan, maar dan wel met de lessen die we intussen geleerd hebben. Ik denk dat we in een andere richting moeten koersen. "Daar ligt het conflict met mijn werkgever. N u wordt er gewerkt met reactoren met een hoge vermogensdichtheid en ik zou willen dat er overgeschakeld werd naar reactoren met een lage vermogensdichtheid. Je moet de warmte niet uit een klein volume halen, maar uit een groot volume. Bij een reactor met een groot volume bouw je een grote warmtecapaciteit m. Dat houdt in dat het ding nooit zo warm kan worden dat hij smelt, afgezien van problemen met reactiviteit. Ik zou een deel van de middelen die wij hebben, willen inzetten voor die alternatieve route." I

^^Toen ik afstapte van het artikel met voetnoten, tabellen en fovmulesy heb ik vreselijke angsten doorstaan. Je denkt dat je gruwelijk onderuit gehaald wordt. ^^

Is zo'n gematigd standpunt al te radicaal voor een werkgever? "Kennelijk. De reactoren met een hoge vermogensdichtheid, waarin al erg veel geïnvesteerd is, heten veilig genoeg. Ik ben aan het vertrekken en dat wordt netjes geregeld. Mij is verzocht een andere werkgever te zoeken en wanneer ik die gevonden heb, kan ik gaan." Omdat Andriesse nog druk met de aRvikkeling van de affaire bezig is, probeert hij zich zo voorzichtig mogelijk uit te drukken; alsof hij een neutrale waarnemer is wiens onthechte houding volstrekt vanzelfsprekend is, omdat hij geen enkel belang in de zaak heeft. "Kijk, mijn werkgever is een bedrijf met een bedrijfsbelang. Ik denk dat het heel moeilijk is een bedrijfsbelang gelijk te stellen aan een maatschappelijk belang. Het is een bedrijfsbelang om verder te gaan op het ingeslagen pad maar het kan een maatschappelijk belang zijn om naar nieuwe wegen te zoeken. Ik heb niet het gevoel dat ik

11

VU MAGAZINE FEBRUARI 1994

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen