VU Magazine 1996 - pagina 197

te kunnen worden. Ze denken dat zoiets tolerant en ruimdenkend is: voelen we eigenlijk niet allemaal hetzelfde? Laten we elkaar niet verketteren, hoor je dan, en zoeken naar hetgeen ons bindt; alsjeblieft geen polarisatie. Maar het is juist een van de heerlijke verworvenheden van rechtsstaat en democratie dat we van mening mogen verschillen. Laten we die ongekende vrijheid koesteren en niet op zoek gaan naar een grootste gemene deler. "Natuurlijk kunnen er pragmatische voordelen zitten aan het zoeken naar hetgeen ons bindt. Christenen, islanrieten en hindoes hebben bijvoorbeeld een gemeenschappelijk belang bij bijzonder onderwijs en geestelijke verzorging in het leger. Maar daar kunnen ze zich alleen maar gezamenlijk sterk voor malcen als ze inhoudelijk van elkaar verschillen. Als christenen vrijzinnig worden heeft het bijzonder onderwijs geen bestaansrecht meer. Laat het gebouw dan maar instorten."

beweerd is. Dat is in de loop van de twintigste eeuw wel gebleken. Maar ik wil daar helder over zijn en niet zeggen: we denken daar voor de helft over na op basis van een religeus kader in een vrijzinnige variant. Mij spreekt het maken van een duidelijke keuze het meeste aan."

Je moet enerzijds overtuigd zijn van de superioriteit van de eigen levensbeschouwing, anderzijds andere levensbeschouwingen alle ruimte laten. Vergt dat niet veel van de geestelijke vermogens l "Het zou kunnen dat zoiets een zekere gespletenheid in de eigen persoon veroorzaalct. Een zeker superioriteitsgevoel ten aanzien van mijn levensovertuiging is mij inderdaad niet vreemd, maar dan op de manier zoals je overtuigd bent van de superioriteit van de eigen echtgenoot. Ik vind mijn vrouw Carla superieur aan alle andere vrouwen. Die overtuiging heeft niets aanmatigends. Er zijn talloze vrouwen op de wereld maar ik ben nu eenmaal met Carla getrouwd en ik vind haar de leukste. "Zo is het ook met de levensbeschouwing. Het humanisme is de leukste en beste levensovertuiging. Zonder arrogant te zijn moet je dat kunnen zeggen. En datgene waar ik in geloof en wat mij bezighoudt, daarvoor wil ik mij met hart en ziel inzetten. Ik wil ook niet zeggen dat ik neerkijk op het geloof. Ik heb er in elk geval een grote fascinatie voor. Veel mensen laten het geloof links liggen. Dat doe ik niet; ik heb er kennelijk een speciale relatie mee."

Is het erg om een heiden te zijnl "Ja ja, ik vind dat wel een verarming. Ik vind dat je je moet verhouden tot de grote bronnen van de Europese cultuur."

Theïst of atheïst, een tussenweg bestaat nietl "Of je bent heiden. Een heiden denkt nergens over na. Ik zie wel eens die jongens op het museumplein in Amsterdam met rollerskates zo'n helling op en neer gaan. Als zij zouden weten dat ik mij als niet-christen bezig houd met theologische aangelegenheden, zouden zij zeggen: wat een weirdo, een geweldige mafkees. Dat vind ik wel jammer, die moderne heidenen. Veel schooljeugd weet nauwelijks nog wie Jezus Christus was. Ze komen daar niet mee in contact. Ze zijn met heel andere dingen bezig en weten niet waar ik het over heb."

''Of God wel of niet bestaat maakt verrekt veel uit. Er zijn mensen die zeggen dat die vraag er niet zo toe doet, maar dat is niet waar."

Is dat nadenken niet uw taak als intellectueel! Rollerskaters op het museumplein zijn met iets anders bezig, hebben daar niet zo'n boodschap aan. "Nee, die hebben er waarschijnlijk geen boodschap aan, dat is een juiste empirische constatering. Ze denken er niet over na maar zouden dat wel meer moeten doen. Net zoals ik, omgekeerd, wat meer aan lichaamsbeweging zou moeten doen."

En u gelooft in een orthodox humanismel "Ik ben een orthodox humanist, ook in die zin dat ik niet van mengvormen houd. Laatst las ik weer een boekje van iemand die een pleidooi hield voor een christelijk humanisme. Daar zie ik niets in. Ik ervaar de wereld niet als geschapen en wil daarvan de consequenties doordenken. "Of God wel of niet bestaat maal<:t verrekt veel uit. Er zijn mensen die zeggen dat die vraag er niet zo toe doet, maar dat is niet waar, het doet er heel veel toe. Degene die vindt dat God van hem verwacht dat hij bepaalde waarden en normen naleeft, staat heel anders in het leven dan degene die zegt dat God niet bestaat. Het is mogelijk in het kader van een niet-godsdienstige levensbeschouwing waarden en normen hoog te houden. Het is niet zo dat als mensen niet meer in God geloven de chaos uitbreekt, zoals vaak

WETENSCHAP,

CULTUUR

Voor aanzienlijke bevolkingsgroepen lijkt het christendom al een vergeten traditie te zijn geworden. "Dat is zich inderdaad aan het voltrekken, maar ik zou dat proces van secularisatie bewust willen voltrekken. We moeten er over nadenken waarom we het oude niet meer willen en voor het nieuwe kiezen. Als je dat doet ga je de confrontatie aan met de christelijke traditie. Ik wil niet zeggen dat we alles weg moeten gooien, maar we moeten er wel over nadenken."

Wat u te weinig doetl "Wat ik te weinig doe. Absoluut."

e) SAMENLEVING

15

- MEI

1996

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen