VU Magazine 1996 - pagina 398

Talent voor geluk Het is niet moeilijk je in de wereld van Denis Diderot thuis te voelen. Zijn enthousiasme en vrolijkheid scheppen direct een gevoel van vertrouwdheid. Portret van een gelukkige denker.

Koos Neuvel

Denis Diderot is een gemakkelijk schrijver. Voor sommige niet-hedendaagse schrijvers moet je moeite doen,andere tijden, andere culturen - niet altijd is ieder probleem direct begrijpelijk voor de Nederlandse lezer aan het eind van de twintigste eeuw. Wie daarentegen de brieven van Diderot leest - dat is althans mijn ervaring - hoeft al die hindernissen niet te nemen. Je zit er zo in. Er kleeft weinig ouderwets of buitenissigs aan het werk van Diderot. Hij maakt bij het lezen eigenlijk onmiddellijk een bekende indruk. Dat ontbreken van enige afstand is een beetje vreemd als je bedenkt dat hij meer dan twee eeuwen geleden leefde. Het decor van zijn werk is misschien een tikje exotisch - het

38

WCS SEPTEMBER

I996

intellectuele milieu van het achttiendeeeuwse Frankrijk - maar Diderot is daarin altijd een vertrouwde figuur. Ik ken hem, heb hem altijd gekend en zal hem altijd kennen. Maar hoe kennen we Diderot eigenlijk? Hij staat vooral bekend als Verlichtingsfilosoof die leefde van 1713 tot 1784, een compaan van mensen als Rousseau en Voltaire-, de onvermoeibare pleitbezorgers van de verbreiding van wetenschappelijke kennis en vrijheid van denken. Diderot's grote ambitieuze project was de 'Encyclopédie'. Als 'eindredacteur' van deze onderneming wilde hij alle beschikbare kennis op elk maatschappelijk terrein bundelen. De 'Encyclopédie' moest een stormram zijn die bressen

sloeg in de bastions van vooroordeel en intolerantie. Zijn werk leverde hem de haat op van de toenmalige autoriteiten. Het project is uiteindelijk wel voltooid, maar niet zonder de nodige moeite. Diderot heeft in de gevangenis gezeten en de censuur viel hem permanent lastig. Veel van zijn literaire werk publiceerde hij veiligheidshalve daarom niet tijdens zijn leven. Tot die bij leven ongepubliceerde werken behoren 'De neef van Rameau' en 'Jacques de Fatalist en zijn meester', twee klassiekers uit de wereldliteratuur; en terecht, boeken die even geestig en spits zijn, kom je zelden tegen. Diderot schreef zijn boeken voor het nageslacht, niet voor vluchtige actuele roem.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen