VU Magazine 1997 - pagina 288

'De trots van alfa en bèta - G er rit Krol, Floris Cohen, Sander Bais, Bart Voorzanger, André Klukhuhn en Hans Achterhuis over de kloof tussen twee culturen'. De Bezige Bij, f 36,^0.

Onbegrip en verzoening stelling niet op de spits wenst te drijven. Als men al een kloof ziet tussen alfa en bèta, vallen er altijd wel een paar bruggen aan te leggen. Sterker nog, die bruggen zijn in wezen al lang aanwezig. Zoals Gerrit Krol opnrerkt zouden we zonder bètatechnologie niet kunnen genieten van muziek, boeken en films. En omgekeerd: zonder de kunsten zou volgens Krol deze technologie zich nooit in die mate hebben ontwikkeld en vervolmaakt.

De controverse zal de niet-academisch geschoolde wellicht ontgaan, en ook de meeste wèl-academisch geschoolden zullen er niet wakker van liggen. Niettemin, in de academisch wereld sluimert een tegenstelling tussen de alfa-wereld en de bèta-wereld, tussen een literair georiënteerde en een natuurwetenschappelijke cultuur. Het zijn nogal strict gescheiden werelden die doorgaans in een soort goedmoedige onverschilligheid met elkaar leven. Maar soms gaat het er iets feller aan toe: dan zeggen alfa's dat bèta's hersenloze technocraten zijn en zeggen bèta's op hun beurt dat alfa's onwetenschappelijke fantasten zijn. In het boek 'De trots van alfa en bèta' gaat het er niet zo heel heet aan toe. Het boek is een verzameling van over het algemeen interessante, verstandige beschouwingen waarin men de tegen-

64

wcs JULI/AUGUSTUS r997

Maar niet iedereen is zo verzoeningsgezind. De fysicus Sander Bais bijvoorbeeld lanceert een agressieve aanval op de alfa-wereld. Zijn bijdrage is een fascinerende demonstratie van het onbegrip tussen alfa en bèta. Zijn artikel doet bijna hilarisch aan, alsof hij een parodie heeft willen schrijven op een doorgeslagen wetenschappelijk rationalisme, maar ik ben bang dat hij alles serieus meent. Voor Bais bestaat er maar één wetenschappelijke methode, en iedere vorm van wetenschap die niet op zoek gaat naar universele wetten vindt hij maar onzin. Religie, spiritualiteit en politieke ideologie zijn voor hem universele placebo's voor degenen die de heilzame werking van de wetenschap niet wensen te ondergaan. De heksenjacht en inquisitie liggen alom op de loer, en bijna erger nog, de Vrije Universiteit en hare Rooms-Katholieke zusters zouden wel weer eens gouden tijden tegemoet kunnen gaan! Kortom, het ziet

er donker uit voor de vrienden van de ware wetenschap. Omgekeerd valt niet eenzelfde vorm van agressie te bespeuren. Maar, zoals Hans Mooi] aangeeft, het onbegrip van alfa's neemt vaak andere vormen aan. Het komt hierin tot uitdrukking dat men bijvoorbeeld in geschiedenisboeken de hele bèta-wereld negeert. In een bekend boek van E. H. Kossmann over de geschiedenis der lage landen worden bijvoorbeeld wel schrijvers als Verwey en Gorter vermeld, maar toonaangevende wetenschappers als Kamerlingh Onnes, Van der Waals en Hugo de Vries blijven ongenoemd. Zij worden sinrpelweg niet als belangrijke cultuurdragers gezien. Er is nog een andere vorm van desinteresse van alfa's die in het boek helaas ongenoemd blijft: de bewondering. Sommige alfa's en vooral veel gamma's kijken werkelijk huizenhoog op tegen de bèta-wetenschap, wat ze daar allemaal niet kennen en kunnen! In de sociale wetenschappen is van oudsher vaak geprobeerd de bèta-wetenschappen na te bootsen; ze zouden net zo exact moeten worden als de niet voor niets zo hetende exacte wetenschappen. Dat bleek naderhand op een verkeerd, geïdealiseerd beeld van de bèta-wetenschappen te berusten. Onbegrip, zoveel is wel zeker, kan zich op vele manieren uiten; ook in verheerlijking, (KN)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen