Het Calvinisme en de Kunst - pagina 86

8G hcwr-ïcnd

als

spcurl

beginsel,

laagste sferen der Siilieppiiig

ook

Zie zijn

deze

.Maiilrgaz/.u

Fh

y s

i

o

o g

1

i

iiiaclil

e

tier liefde

der L

i

liicr

lijke

lol in

D

e u

t

de

s c

ii

Ook hierin spreekt beider (lalvinisme Zie zyn E x p o s t o n ces of Sc rip u r e w h c h treat o f m a r r a g e, Prose Works. lionden III. p. ol.")— 433. En niet minder zijn Treatise on the

toekent als Gats. f

e.

Dr. Eduard Engel, .lena Costenoble ',io Aull. S 21. Maar vooral dient opgemerkt hoe ook Milloii. de volbloed Calvinist uil Cromwells dagen, gebetoekenis aan de Liefde, en inet name aan de liefde van man en vrouw

von

o

e b

p

I

Mohn.

a

i

:

t

i

i

i

doctrine and discipline o f D v o r c e Ibid. III. W.) v. v. Die Kunst in Zusammenhang der Culturen twickelung. i

Cf. IV.

Cauhière. p. (373.

"-') Van het laatste deel van den Trouringh, genaamd: Lofsang op het geestelyck huwelijck van Godes Sone, zegt Gats zelf in zijn opdracht aan zijn dochters, dat „het verre het beste deel is", en dat het „alle huwe-

lijken"', ja ,al dat 'smenschen hart vernoegen can geven" in zich bevat. Het is geen stoplap, die er achtei' komt^ maar heel het werk vindt er zijn sluitsteen in. Gats had aan de Heilige Schrift deze opvatting der liefde als één in heel de schepping ontleend Door de Heilige Schrift was ons volk eraan gewend, om alle verbinding en saamvoeging op aarde en in den hemel als openbaring van echtelijke liefde te beschouwen, en langs deze scala den band tusschen God en mcnsch, tusschen Christus en zijn kerk, tusschen hchaam en ziel, tusschen man en vrouw, tusschen de elementen der natuur, ja tot in de aantrekkingskracht der stofjes als één machtige

goddelijke gedachte te eeren. Deze heel het leven saamvattende gedaclite koos Gats tol het thema voor zijn zangen, en zelfs de sexueele draad, die door zijn Liefde heen loopt,

Zie

is

evenzeer streng Schriftuurlijk,

Ed Dr Van

Vloten.

Cats de manier waarop

Deel b. v.

II.

Ernst P

en volstrekt

Om

p. 3:23 1

a

l

dit te

niet

uit

de Renaissance.

gevoelen, vergelijke

men met

n e r het sexueele element in de kunst

brengt. „Das Weib ist das Mittelpunkt der Schönheit. Wir nennen schön alles was mehr oder weniger Aehnlichkeit hat mit dem Reiz der Geschlaclitsbetriebes"

Zie

zijn

Vorlesungen über Aesthetik

ZiMMEiïMANN,

G

e s c h.

des Aesthetik, Wien

Leipzig

1836,

aangehaald

i)ij

Nog bonter naakte dwcepers, in hun sterk ge-

185S. p. 204.

het onze Hemsterhuis, die waagde te zeggen, dat alle spannen artistisch leven „von welchen Art ihre Regungen aucli gewesen, sieinjenen Theilcn werden gefühlt liaben, in dieschon Plato den Sitz des Begehrcns sctze." Aangehaald naar de vertaling bij Zimmermanx o. \y. 305. 1

"•'') Cats schrijft nimmer, zooals Bilderdijk, eigenlijke Erotica. Den toeleg om den sexueelen hartstocht vrij te maken en te veredelen door de KyAy.f(rii der poëzie, gelijk Bilderdijk dit kunsfstreven zoo schoon toekent in zyn voorrede op zynVeru s t g n g Leiden en Amsterdam, 1781. p. 1, 2, en in zijn B 1 o e p j e n s 1785. p. 3, 4, had Cats nimmer. Al wat hem verweten kan worden, is dan ook, dat hij, tamelijk naakt bespreekt, wat men thans liever toedekt en verzwijgt; en dit soms wal guitig doet. Dit laatste nu mijclit misschien in zijn genre niet maar voor hel eerste vond hij zijn voorbeeld èn inde Heilige Schrift èn in de gewoonte dier dagen. Er sprak nog meer natuur in ons volk. Vergisse men zich niet: de hartstocht, dien het hier geldt, is toch te machtig om doodgezwegen te worden. En als er dan vragen te beantwoorden zyn^ is een geslacht, dat bij Vader Cats zyn antwoord haalt, er allicht beter aan toe, dan een preutsch nufjesgroepje, dat zijn wijsheid van bet kostschool meebrengt of steelt uil verboden romans. i

1

i

m

,

;

In de voor-reden, op zijn S n n e- en ni u u e b e e d e n beroept Cials zelf op de Gnomischeliteratuurder Heilige Schrift, en zelfs op de geljjkeni.ssen van Kwalijk kan dan ook ontkend, dat met name in de Gelijkenissen de Christus.

"^)

zicli

i

i

I

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen