Ad Valvas 2006-2007 - pagina 167

AD VALVAS 16 NOVEMBER 2006

W E T E N S C H A P

Onderzoeksmiddag faculteit Rechtsgeleerdheid

PAGINA 7

>Weetjes

Dieper dan de wandelgangen Alzheimer Artsen van het Alzheimercentrum van het VUmc hebben een methode ontwikkeld om de ziekte van Alzheimer vroegtijdig op te sporen. Ze doen dat door in het hersenvocht te kijken naar drie eiwitten. Bij patiënten met beginnende Alzheimer is een van de drie eiwitten minder in het hersenvocht aanwezig dan bij gewone mensen. De andere twee eiwitten zijn juist meer aanwezig bij patiënten met beginnende Alzheimer. Deze veranderingen zijn ook al te meten als de symptomen van de ziekte zich nog niet of nauwelijks voordoen. Niki Schoonenboom promoveerde vorige week op een groot patiëntenonderzoek waaruit blijkt dat de testmethode inderdaad een goede voorspeller is van de ziekte van Alzheimer. (WÏO

Schooluitval

Onderzoekers moeten in tien minuten tiun onderwerp toelichten aan de hand van een zelfgemaakte poster

Structureel op de hoogte zijn van wat en hoe je collega's onderzoeken, dat is de inzet van deze bijeenkomst van juristen. 'Soms weetje niet eens waar ze drie kamers verder mee bezig zijn.' TEKST: WIN CASTERMANS FOTO: AVC/PETER VALCKX

Voor één middag is de faculteit Rechtsgeleerdheid verhuisd naar Synagoge Uilenburg. "We hadden een man of dertig, veertig verwacht. Maar met deze tachtig zijn we meer dan tevreden", glundert Gerben Kor, initiator van deze eerste onderzoeksmiddag van de faculteit Rechtsgeleerdheid. "Kijk, we praten natuurlijk vaak met collega's, maar dat is altijd ad hoc en in de wandelgangen. Ik wilde het structureel maken door jaarlijks een middag te organiseren waarin juristen aan elkaar vertellen waar ze mee bezig zijn. Een tijdje geleden stuurde ik een mailtje naar de decaan met het voorstel voor zo'n onderzoeksmiddag en zij was gelijk enthousiast." Voor deze middag zijn zowel studenten en medewerkers als docenten uitgeroosterd. "Het gaat goed met de faculteit: het oordeel van de visitatiecommissie is positief, er is een toestroom aan studenten en het onderzoek leeft. Alleen moet we dat meer uitstralen. Dit is een eerste aanzet daartoe", aldus decaan Anja Oskamp bij de opening.

Stralen in de synagoge 'Ik stel mij de Eeuwige altijd voor ogen'. Dat staat, ook in grote Hebreeuwse letters, op een glasplaat van de synagoge. Daaronder volgen de bullets en onelmers van de Powerpointpresentaties elkaar in hoog tempo op. Drie professoren van de eerste onderzoeksgroep hebben het over de spanning tussen publieke en private belangen. Publieke doelen zoals een beter milieu en bescherming van de zwakkeren botsen nogal eens met individuele belangen als winst maken. Bij de overheid signaleert hoogleraar privaatrecht Chris JanSC sen een pendelbeweging. "Soms is er veel vrijhheid, l soms weinig. Het is een kwestie van de

touwtjes aantrekken en weer loslaten. Hoe het spel te spelen?" Dat is de hamvraag waarmee Jansen zijn aandeel afsluit. Er worden nogal wat vragen gesteld door de sprekers. Zo vraagt Sjoerd Zijlstra, hoogleraar staats- en bestuursrecht, zich af in hoeverre het recht iets kan zeggen over wat het publieke belang is. "Er zijn grenzen aan het juridische systeem. Kun je het bedrijfsleven verplichten om een eind te maken aan de exorbitante, welhaast exhibitionistische salarissen van topmensen?"

Heftig botsen Arno Akkermans, hoogleraar privaatrecht, maakt de spanning tussen publieke en private belangen concreet. Hij noemt als voorbeeld de botsing van het recht op privacy en de plicht tot medische informatieverstrekking. Akker-

Posterwandeling Tussen de twee centrale presentaties van de onderzoeicsgroepen Itan het pubiielc een route malten langs de 'posters'. De onderzoekers krijgen telkens tien minuten om aan een klein groepje hun onderwerp toe te lichten aan de hand van een zel^emaakte poster. Het gerinkel van een grote koeienbel maakt duidelijk dat er gewisseld moet worden. Dit werkt heel behooriijk. Gerben Kor, de initiator van deze onderzoeksmiddag, had er niet op durven hopen dat er nu 32 posters hangen. "Posters maken en juristen, dat is niet iets dat in elkaars veriengde ligt." Maar zie hier, verdeeld over twee etages in de synagoge hangen fraaie exemplaren. Eén poster heet 'Benadering van digitale content door agente. Daarover gaat het promotieonderzoek van Martine Boonk. "Je hebt een website gemaakt, maar je wilt niet dat iedereen die bezoekt. Denk aan kopiëren, concurrentieonderzoek et cetera. Je ziet dat dat probleem nu opgelost wordt door voorwaarden te stellen, waarmee websitebezoekers akkoord moeten gaan. Maar wat gebeurt er als die bezoekers zich daar niet aan houden? Welke sanctie heeft de eigenaar van de websHe? Wat is de juridische waarde van die voorwaarden?" vraagt Boonk zich af.

mans vertelt uitgebreid over zijn onderzoeksgroep: medische deskundigen in de rechtspleging. Die groep bestaat uit medici en juristen. De juristen zijn afkomstig uit de wetenschap, de rechterlijke macht en de advocatuur. Bij de medici gaat het om artsen die werken als medisch adviseur van juristen. Zij vergroten met hun bijdrage het wetenschappelijke draagvlak van de rechtspraak, bijvoorbeeld in de letselschadepraktijk. De onderzoeksgroep heeft een site gemaakt waar deze deskundigen advies kunnen inwinnen: www.rechten.vu.nl/iwmd. Daar leren medici bijvoorbeeld hoe zij een deskundigenbericht moeten opstellen. De procedure (vijf stappen) voor zo'n bericht staat op die site: 'Stap 1. Stel vast in welke juridische context uw medische expertise wordt gevraagd.' "Ook het elkaar kunnen consulteren op een elektronische, interactieve publicatie is een doeltreffende vorm van onderzoek", zegt Akkermans.

Bemoeien Een toehoorder beaamt in de pauze dat steeds meer disciplines zich bemoeien met het recht. "Bemoeien is eigenlijk niet het juiste woord. Het is juist een gunstige ontwikkeling dat diverse disciplines steeds meer samenwerken. Een studie als criminologie doet dat al heel lang, maar nu zie je ook dat de strikte scheiding tussen privaatrecht, staats- en bestuursrecht en strafrecht meer en meer losgelaten wordt." De tweede onderzoeksgroep spreekt over rechtshandhaving in de risicosamenleving. Een term uit de jaren negentig. De toegenomen welvaart kan gevoelens van onveiligheid en onbehaaglijkheid niet wegnemen bij de burgers. Denk aan de gevaren van terrorisme, global warming en genetisch gemanipuleerd voedsel. Die tweede groep weet interessante subsidiepotten aan te boren. Diverse onderzoeksmethoden passeren de revue. Er wordt onder meer gesproken over georganiseerde misdaad (jeugdbendes) en het functioneren van de politie. De enige vrouwelijke spreker van deze onderzoeksgroep, Annemarie Slotboom, vertelt over haar vak levensloopcriminologie. Zij onderzoekt onder meer hoe het zit met meisjes en criminaliteit. Wat zijn de risicofactoren? Waar gaat het mis?

Beleidsmakers kunnen zich beter concentreren op het bestrijden van schooluitval in het vmbo dan zich zo druk te maken om het aantrekken en kweken van toptalent. Onderwijsongelijkheid bedreigt namelijk de sociale cohesie. Dat stellen sociale wetenschappers Jan Germen Janmaat (VU) en Andy Green en John Preston (University of London) in hun boek Education, Equality and Social Cohesion, dat vrijdag 17 november wordt gepresenteerd. De auteurs baseren zich op uitgebreide analyses van datasets over ongelijkheid en sociale attituden uit meer dan 25 westerse landen. Hoe schever de verdeling van kennis en vaardigheden in de samenleving, hoe zwakker de sociale cohesie, zo blijkt uit hun onderzoek. Het bestrijden van onderwijsongelijkheid zet volgens de auteurs meer zoden aan de dijk. Door het minimaliseren van schooluitval in het vmbo bijvoorbeeld, of door een herintroductie van de middenschool. (JPB)

Euthanasie Wereldwijd geldt de Nederlandse euthanasiewet als een zeer vergaande en progressieve wet. Maar in de kern is ze paternalistisch, stelt jurist Esther Pans. In haar proefschrift, waarop ze donderdag 23 november promoveert, stelt ze dat niet het zelfbeschikkingsrecht van de patiënt de grondslag van de euthanasiewet vormt, maar de plicht van de arts om lijden te verlichten. Anders dan vaak gedacht wordt, is de rechtskracht van de euthanasieverklaring (een verklaring waarin de patiënt eenduidig uitlegt in welke situatie hij wil dat de arts zijn leven beëindigt) nihil. Artsen zijn nooit verplicht een euthanasieverklaring uit te voeren, hoe duidelijk omschreven deze ook is. Wel laat de euthanasiewet ruimte voor nieuwe ontwikkelingen. Die hangen af van de interpretatie van het begrip lijden. {PB)

Schadelijk Langdurig verhoogde bloedsuikerwaarden bij diabetespatiënten, de zogenaamde hypers, kunnen tot hersenschade leiden. Dit blijkt uit onderzoek van neuropsycholoog Alette Wessels, waarop zij vrijdag 17 november promoveert. Dat juist teveel suiker in het bloed tot blijvende schade in de hersenen kan leiden, is belangrijk voor een bepaald type diabetespatiënten (type 1). Vaak proberen die patiënten vooral te lage glucosewaarden in hun bloed te voorkomen omdat ze zich bij zo'n 'hypo' plotseling heel slecht voelen. Bij een hyper zijn de symptomen minder acuut. Tot voor kort werd gedacht dat vooral lage bloedglucosewaarden bij type-1-diabetespatiënten tot hersenschade konden leiden. Het onderzoek van Wessels wijst juist uit dat het waarschijnlijker is dat die schade veroorzaakt wordt door langdurig teveel glucose in het bloed. (FB)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen