Uit de Pers.

In De Baxuitt schreef Ds. Lindeboom van Gorkum een stuSje o vet Legaten, dat we om het ptactische belang gaarne hier overnemen: k n h

Dezer dagen stond in onderscheidene bladen het volgende bericht, overgenomen uit A^ Zutphensche Courant: d

«Wijlen mejuffrouw M. S, Tierlam te Zutphen heeft de volgende legaten vermaakt aan vereenigingen en stichtingen enr.: Aan de Evangelisch Luthersche Gemeente te Zutphen: a. een huis met etf en tuin aan de Nieuwstad no. 25 te Zutphen; b, een bedrag van/6000 in contanten; de DDiaconia der Nederduitsche Hervormde Gemeente" id. ƒ 1000; de «Diaconie der Evangelisch Luthersche Gemeente" id. / 1000; de «Diaconie der Roomsch-Katholieke Gemeente id. / joo; de «Diaconie der Israëlitische Gemeente" id. ƒ 500; de Vereeniging «Oost en Wesf'te'sGravenhage J 200; het «Leproïenasyl der Protestanten in Suriname Bethesda" op «Groot-Chatillon'/soo; de «Nederlandsche Vereeniging tot Hulp van Lupuslijders" te Amsterdam / 200; de Zuid-HoUandsche Maatschappij tot Redding van Schipbreukelingen" te 's-Gravenhage / 500; het »Nederlandsch Zendeling-Genootschap" te Rotterdam / 1000; de «Vereeniging tot Uitbreiding van het Evangelie in Egypte" te Amsterdam ƒ ; oo; de «Vereeniging voor Hulpbehoevende Blinden" te Utrecht ƒ 500; de Vereeniging sTalitha Kumi, " Gesticht voor verwaarloosde en verlaten meisjes • te Zetten ƒ 300; den «Oranjebond van Orde" te Utrecht f 200 j de Kwartgulden-vereeniging voor Heideontginning" te 's-Gravenhage ten dienste van den «Oranjebond van Orde" / 500; de «Maatschappij van Weldadigheid" te Frederiksoord 1 3000; den «Arbeid van Johan van der Steur in Nederlandsch-Indië te Amsterdam"/2000; de «Nederlandsche Gustaaf Adolph-Vereeniging" te Leiden/ 500; de «Vereeniging tot Evangelisatie in Drente" / 200; de afdeeling Zutphen vanden «Volksbond tegen drankmisbruik"/500; de «Zut phensche Wijkverpleging" te Zutphen f 1000; de «Protestantsche Inrichting van Weldadigheid" te Zutphen f 200; de Stichting «Bethel" te Zutphen ƒ 100; de »Naai-en Breischool voor behoeftige kinderen" te Zutphen / 100; het «Centraal Ganootschap voor Kinder-herstelling-en Vacantie-kolonies" afd. Zutphen / 100; en de Doofstommen-Inrichting «Door Liefde saameegebracht" te Amsterdam / 1000."

Het is niet om het zeldzame van bet geval, dat we deze l^st hitr in haar geheel lieten afdrukken. Herhaaldelijk breogaa de dagbladtn ons epgavcn van legaten, die bewijzen dat in ons vaderland nog niet is gebroken met de goede gewoonte, bij testamentaire beschikking kerken, vereenigingen en stichtingen te gedenken. Er gaat geen jaar voorbij, waarin niet op deze wijze een aanzienlijk kapitaal ten goede komt van z, g. liefdadige doeleinden.

We vestigen op dit bericht de aandacht, omdat daaruit bij vernieuwing blijkt, dat door de mannen en vrouwen, die dergelijke beschikkingen kunnen maken, onze Gereformeerde kerken zoowel als onze vereenigingen en stichtingen op Gereformeerden grondslag in den regel niet worden bedacht.

Op zich zelf ligt er natuurlijk-niets vreemds in, dat iemand die niet tot eene der Gereformeerde kerken behoort, die kerken ook niet bedenkt in zijn testament, evenmin als men er zich over zou kunnen verwonderen, dat een vrijzinnige niets legateert aan een vereeniging of stichting op Gereformeerden grondslag.

Wat zien we echter herhaaldelijk gebeuren? Dat erflaters zich niet bepalen tot hun eigen kerk, zelfs niet, ofschoon zij bij hun leven zich schaarden onder de vaan van het liberalisme, tot neutrale «liefdadigheidsinstellingen."

Wat in hooge mate stuit, is juist dat allerlei kerken, diaconiën en christelijke vereenigingen een legaat ontvangen, maar dat wat kerkelijk-Gereformeerd of confessioneel-Gereformeerd is, steeds wordt gepasseerd.

Zoo behoorde de bovengenoemde Zutphensche erflaatster blijkbaar tot de Evangelisch Luthersche gemeente, want behalve haar huis ontving deze het grootste legaat. Toch bedacht zij de diaconiën der Nederduitsch-Hervotmde en der Roomsch-Katholieke gemeente; zelfs de «diaconie" der Israëlitische gemeente werd niet vergeten. Alleen de diaconie van de Gereformeerde kerk krijgt niets.

Onder de vele door haar begunstigde Vereenigingen is er meer dan eene van beslist-christelijk karakter en doel; zoo b.v. die tot uitbreiding van het Evangelie in Egypte, die tot steun van den arbeid van Van der Steur, Talitha Kümi te Zetten, het Nederlandsch Zendelinggenootschap, enz. Maar naar eene der vele Vereenigingen op Gereformeerden Grondslag zoekt ge in deze lijst te vergeefs. 't Zou onbillijk zijn, dit uitsluitend aan de overledene te wijten, Zij betoonde zich in dezen slechts een kind van haar tijd. Dat b.v. van alle diaconiën alleen de Gereformeerde wordt uitgeschakeld, is niet zoo bevreemdend als 't lijkt. Voor velen tellen de Gereformeerde Kerken eenvoudig niet mee, ook al klom hun ledental tot een half millioen. «Afgescheidenen" en «doleerenden, " zooals ze door velen nog bij voorkeur genoemd worden, en dat niet alleen door «den man van de straat, " schijnen een minderwaardig soort Nederlandsche burgers te wezen. Men is onbekrompen en verdraagzaam, en toont dit op zijn tijd door groote milddadigheid jegens de armen van allerlei gezindte, maar deze ook ait te strekken tot Gereformeerde diaconiën, èkx is toch wel wat veel gevergd.

Misschien kan tot verontschuldiging worden aangevoerd, dat vele erflaters en erflaatsters tijdens hun leven nooit van een Gereformeerde diaconie hebben gehoord. Naar den Woorde Gods brengen onze diaconiën hunne nooden niet op de markt. In eigen kring wordt voor de arme broeders en zusters gezorgd. i

Hoe het in Zutphen is, weten we niet, maar in vele steden van ons vaderland hebben de verschillende diaconiën er aardig slag van, de groote trom te roeren. Maandelijks of driemaandelijks verschij nen aan uw deur — in dit geval worden de «afgescheidenen" en «doleerenden" wél medegerekend — twee deftige heeren, die met een open schaal een collecte houden voor de Hervormde, of Luthersche of Roomsche, of Israëlitische armen. Zelfs rijke diaconiën, die vele inkomsten hebben van belangrijke kapitalen, boerenhofsteden en landerijen, g^an van jaar tot jaar vrijmoedig met zulk een publieke collecte voort.

Is 't nu niet heel goed mogelijk, dat iemand, die zich met de kerkelijke verhoudingen zoo goed als niet inlaat, maar toch in zijn testament alle armen zonder onderscheid wil bedenken, alleen met die diaconieën en armbesturen rekent, voor welke nem op geregelde tijden een bijdrage is verzocht? Ook al weet hij van 't bestaan der Gereformeerde diaconie, toch kan 't zijn, dat hij deze passeert, omdat haar nood hem nooit is bekend gemaakt, en zij zich dus z. i. heel goed kan redden.

Men begrijpe wel: we voeren dit niet aan, om onze diaconiën tot het houden van publieke collecten aan te sporen. Allerminst, we zoeken slechts naar redenen om niet genoodzaakt te zijn, bij de vele erflaters, die ons passeeren, aan opzettelijke onbillijkheid te denken.

't Is bekend, dat velen, alvorens hun uitersten wil wettelijk vast te leggen, hierover raadplegen met hun notaris. Men zegt zelfs, dat tal van notarissen grooten invloed oefenen, vooral bij het maken van testamentaire beschikkingen tèn gunste van kerken, diaconieën, vereenigingen, stichtingen, enz. Sommigen meenen, dat het hieraan te wijten zou zijn, dat meestal aan het belang van wat kerkelij k-Gereformeerd of confessioneel-Gereformeerd is, niet wordt gedacht.

't Is waar, notarissen van beslist christelijke beginselen zijn er haast niet. In de latere jaren kwam er gelukkig eenige verandering in dezen toestand, nu «liberaal" en «bekwaam" niet meer woorden zijn van éénzelfde beteekenis, en 't is te hopen, at — nu de kans op een benoeming niet langer ot de onmogelijkheden behoort — ook jonge mannen van Gereformeerde belijdenis zich zullen bewamen voor het notariaat.

Toch zouden we niet gaarne — stel, een liberale otaris dient een vermogend man van advies bij het maken van zijn testament, maar noemt niets van wat uit de Gereformeerde actie voortkwam — ezen willen beschuldigen van opzettelijke enghar tigheid. Veeleer komt het ons voor, dat onbekendheid met b.v. Veldwijk of Effatha er de oorzaak van is.

Ja, een liberale notaris is wel op de hoogte met de meest bekende algemeen-christelijke Stichtingen, als b.v. die te Neerbosch of te Zetten, maar tegenover die, welke uitgaan van vereenigingen op Gereformeerden grondslag staat hij vrijwel vreemd. Hij mag van Veldwijk of Effatha wel eens hebben gehoord, toch weet hij den juistên naam niet, die vereischt wordt om zulk éen stichting met een legaat te kunnen begiftigen.

Daarom is reeds meermalen de vraag bij ons opgekomen, of het niet weoschelijk zou zijn, dat saamgesteld en aan alle notarissen hier te lande toegezonden werd een naar inhoud en vorm met zorg bewerkten «Gids», bevattende de aanwijzing - onder welken naam men bij testamentaire beschikking heeft aan te duiden. Vereenigingen als die tot Christelijke Verzorging van Krankzinnigen en dergelijke, Stichtingen als de Theologische School en de Vrije Universiteit, den Zendings-en Evangelisatie-arbeid van de Gereformeerde Kerken, enz. Onze bedoeling is niet, gelijk men ziet, dat men zich hierbij beperken zal tot wat van onze kerken uit gaat. Zulk een «Gidsot zou zoo volledig mogelijk moeten zijn en een juiste afspiegeling geven van heel de christelijke actie op philantropische schooien zendingsgebied.

Wat den vorm betreft, zou een dergelijke «Gids// niet moeten lijken op circulaire of tractaatje. Dergelijke sdrukwerkjes« raken o zoo gemakkelijk zoek op studeerkamer of kantoor, 't Zou een boek moeten zijn, royaal uitgevoerd, op flink papier, met voor elke vereeniging een afïonderlijke bladzijde, en bovendien stevig gebonden.

Of dit denkbeeld voor uitvoering vatbaar is, weten wij niet. Het kan althans door de deskundigen op dit gebied worden overwogen.

Onze kerkelijke en onze niet-kerkelijke christeijke vereenigingen hebben geenszins aanspraak te maken op testamentaire begunstiging van mannen en vrouwen buiten hun kring. Maar wel is 't hun roeping, te zorgen, er op geenerlei wijze */// de oorzaak van te zijn, dat zij worden gepasseerd, terwijl andere kerken en vereenigingen worden bedacht.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen