De Vrije Universiteit en Zuid-Afrika 1880-2005 ([Deel 1]) - pagina 18

STAMVERWANTSCHAP

Abraham Kuyper deelde aanvankelijk het traditionele, weinig positieve Nederlandse beeld van de Boeren in Zuid-Afrika. Hij was ook niet gedreven door bijzondere sympathie voor de Transvalers, toen hij 1877 in De Standaard had geschreven dat Nederland moest protesteren tegen de Britse annexatie van Transvaal en de Tweede Kamer een motie aannemen 'eiken Statenroof afkeurende'. Het ging hem daarbij om Nederlands onafhankelijkheid, dat immers in de eerbied voor tractaten en het internationale recht haar hoogste waarborg vond. 15 En tegelijkertijd kon hij daarmee de lijdelijkheid van conservatieven en liberalen hekelen, 'die zelfs den moed tot een protest mist'. Komen wij eens 'in het geval van den Transvaal', schreef hij, de andere staten zullen tot onze schade deze voorzichtigheid zich herinneren. 16 In een onafhankelijk Transvaal geloofde Kuyper niet meer. Hij verleende dan ook nauwelijks aandacht aan de Transvaalse Deputaties die in 1877 en 1878 naar Londen reisden en ook Nederland bezochten. 17 Zuid-Afrika liet Kuyper echter niet los. Diverse artikelen in De Standaard bewijzen dat.18 Hij was er alleen voorlopig nog niet uit. De annexatie betekent voor de Nederlanders een pijnlijk dilemma, schreef De Standaard eind mei 1877. Eerbesef en nationale zin vergen dat Nederland stappen neemt in Londen ten behoeve van onze Afrikaner broeders; maar voorzichtigheid en zelfbelang dwingen hen in hun lot te berusten. 19 Hij adviseerde de Transvalers, geen gewelddadig verzet te plegen. Gezien de omstandigheden was dat kansloos, maar wel een voorspelbare bron van ellende. Tegelijkertijd smeekte hij de Britse regering, te erkennen dat er geen valide rechtsgrond voor de annexatie was. Ook legde hij grote nadruk op het recht van de Transvalers, hun eigen (Nederlandse) taal te spreken. Kuypers opstelling weerspiegelde duidelijk zijn bewondering voor de liberale Engelse oppositieleider Gladstone, van wie een meer pro-Boer beleid werd verwacht, wanneer hij de verkiezingen van 1880 zou winnen. De centrale rol die de Nederlandse taal in al die artikelen speelde, geeft voorts aan dat Kuyper ruim baan gaf aan het nationale sentiment. In de loop van 1880 geraakte Kuyper steeds meer geïnteresseerd in Zuid-Afrika. Hij kwam in contact met geestverwante deskundigen als Frans Lion Cachet, die dat jaar terug kwam in Nederland na jaren lang predikant in Zuid-Afrika te zijn geweest 20 , en G.J.Th. Beelaerts van Blokland, die oude familiale banden met Zuid-Afrika had. 21 Ook had hij een tweetal ontmoeting met S.J. du Toit. 22 Kuyper ontdekte

17

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen