De Vrije Universiteit en Zuid-Afrika 1880-2005 ([Deel 1]) - pagina 98

BALLINGEN

turally rigid, I'm here growing more prosaic every day living as I do in a prosaic country and among a prosaic people'. Natuurlijk, 'to see the trees covered with snow is really one of the finest sights I've seen in Europe. This certainly makes a good deal at any rate for the plain scenery in Holland'. 54 Over de Nederlanders en hun samenleving ontwikkelde Malan een genuanceerd oordeel. Kritisch stond hij tegenover de sociale omgang en opvattingen van de Nederlanders. Malan woonde geruime tijd ten huize van prof. J. J. P. Valeton jr, 'de knapste theol. professor hier, een authoriteit in zijn vak', maar ook een zeer gezellige, haast kinderlijke man die 'evenveel belang in de vraag hoeveel eieren zijn kippen gelegd hebben als in de vraag of het boek Jesaja door éen of twee profeten geschreven is'. Aan zijn zuster Cinie beschreef Malan de Valetons als volgt: De familie is godsdienstig, heeft godsdienstoefening en gaat getrouw ter kerk, doch als haast alle Hollanders, beschouwt zij de godsdienst meer iets als nationaals, als een systeem dat op de politiek en in de maatschappij moet toegepast en uitgewerkt worden dan als iets persoonlijks. Aan philantropie doen zij veel. Dan als alle goede Hollanders zijn zij zeer exclusief, behooren aan een zekeren kring, allen goede, uitstekende menschen terwijl van degenen die er buiten staan weinig goeds en soms veel kwaads te zeggen valt.55

Nederland met zijn verschillende standen (en hun deftigheid!) en groepen bleef Malan dus vreemd vinden. De aandacht 'voor armen en ongelukkigen' vond hij er voorbeeldig, maar met de 'algemeen heerschende opvattingen van 't Christendom' kon hij zich niet verenigen. 56 Te maatschappelijk-politiek gericht, te algemeen, te rationeel, te weinig persoonlijk en te weinig gevoelig-vroom oordeelde hij die kortom, de Nederlandse christenen kijken neer op methodisme en beschouwen dat als oppervlakkig. Maar 'betekent Methodisme een dienen van den Heer niet alleen met mijn verstand maar ook met mijn hart en mijn wil, dan wil ik gaarne Methodist zijn', bekende Malan.57 Met de bevindelijke orthodoxie heeft Malan kennelijk geen kennis gemaakt, en evenmin met Kuypers neocalvinisme, althans zijn brieven zwijgen erover. Een beetje opmerkelijk is dat wel. De ethische Valeton was een van Kuypers bêtes noirs, en het is dus onwaarschijnlijk dat diens naam nooit viel in huize Valeton.58 Maar ondanks zijn kri-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen