GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Algemeene taalwetenschap en subjectiviteit - pagina 23

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Algemeene taalwetenschap en subjectiviteit - pagina 23

Rede uitgesproken bij de aanvaarding van het hoogleeraarsambt aan de Vrije Universiteit te Amsterdam

1 minuut leestijd Arcering uitzetten

21

terug tot daar, waar dit nog moet optreden. In het onbewuste verwijdert ze zich zoo ver mogelijk van zichzelf. Maar wat vindt ze er? Een nieuwen "rijl<dom", die in alles het beeld van den bewusten, bouwenden geest toont. De taalsystemen der primitieven zijn er niet minder systemen om. Niet alleen de bewuste reflectie organiseert, deze zelfs misschien minder volkomen. Het is een grondkenmerk der levende talen, dat ze in hun sfeer voldoen. Negatief I<omt dat 001< daarin uit, dat ze niet meer bezitten dan noodig is. Voor datgene wat in de levenssfeer der gebruil<ers geen plaats heeft, zoekt men de woorden vergeefs. De samenhang met de be/ioefte is dus wel allernauwst, en hierin wordt een wetmatigheid van het scheppende taalbewustzijn openbaar. Dit laatste is dan 001< redelijl<erwijs voor het doelmatig functioneeren verantwoordelijl< te stellen. In zooverre echter de subjectiviteit zich tegenover haar eigen uitdrukkingssysteem als tegenover een verrassend gegeven bevindt, niet minder verrassend dan haar biologische organisatie, I<an haar niet anders dan langs buiten-bewusten weg de totstandl<oming daarvan worden toegeschreven. In dien vloed van gebeuren is de rol der geisoleerde subjectiviteit tegenover die der gemeenschap bijna nietig. De in ons kenschema bovenaanstaande begrippen moeten wel in het ontische een zeker correlaat hebben. Een willekeurige groep van individuen zou het aspect van saamhoorigheid niet verstaanbaar maken, een groep sprekenden, zuiver individueel gezien, zou niet tot het taalbegrip voeren. We ral<en hier aan fundamenteele intuities, waaraan de voortgang der ervaring alleen in di én zin iets wijzigt, dat ze ze van oorspronl<elijl<e I<enobjecten meer en meer tot grenzen van onderzoel< maal<t. Dit brengt een groote expansie en differentieering van den arbeid mede, ten I<oste van de mystiel< der oorspronI<elijl<e probleemstelling. Vóór den gemethodiseerden arbeid der wetenschap I<an de echte probleemstelIer slechts leel< geweest zijn, en deze blijft ook in menig opzicht aan den ervarene in het val< in oorspronl<elijl<heid gelijl<. Als vraagsteller is hij in den regel radicaler dan de val<man, die bij de menigvuldige rela-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 30 mei 1924

Inaugurele redes | 44 Pagina's

Algemeene taalwetenschap en subjectiviteit - pagina 23

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 30 mei 1924

Inaugurele redes | 44 Pagina's