Zestiende Jaarverslag van de Vereeniging voor Hooger Onderwijs op Gereformeerde Grondslag - pagina 48

XLVI

Ni Dieu, ni mattre. De republiek acht Mr. Van Houten den bij de volks-souvereiniteit meest passenden regeeringsvorm. De monarchie is een gevaar. In elke monarchie zijn er die droomen van eene door God opgedragen heerschersmacht, en die den monarch gaarne onbeperkt zouden zien. De monarchie is eene slapende dictatuur, en daarom is het verblijdend, dat de Kroon reeds is, en nog meer zal worden, eer ornatnent dan fundament. Dit verband rechtvaardigt het opschrift der stelling. "Wij strijden niet voor eenigen regeeringsvorm. Evenals Stahl heeft Groen, in afwijking van Bilderdijk, nooit de monarchie beschouwd als den alleen geoorloofden regeeringsvorm. Het komt aan op den grondslag van elke regeering. Ook de republiek kan rusten op de erkenning van de souvereiniteit Gods. Het Gemeenebest der Vereenigde Provinciën getuigt het. Ja, ook voor de republiek is die erkenning onmisbaar. Zoiider haar heeft elk gezag, dat zich wil doen gelden, te wachten, dat de booze geest zich daartegen opmaakt als tegen de zonen van Sceva, zeggende: "Jezus ken ik en Paulus weet ik; maar gijlieden, wie zijt gij?" (Hand. X I X : 15.) Dit heeft Guizot ervaren, die in 1821 verklaarde, dat voor steun van het gezag de oude leer van het Goddelijk recht der Overheid onnoodig was, en in 1848 heeft ervaren de ijdelheid van de souvereiniteit der rede. De strijd loopt over het beginsel van het gezag. En zoo is het ook Mr. Van Houten niet om de republiek op zich zelve te doen, maar tot betere belichaming van de volks-souvereiniteit. Daarom verheugt hij er zich in, dat de Kroon, zooals hij zegt, eer ornament is dan fundament. Doch Mr. Van Houten is wat vlug in het stempelen. In het geschrift: Das Causalitatsgesetz in der Socialwissenschaft, waarin hij den zelfmoord verdedigt en op gruwelijke wijze het heilige lastert, wordt ook gezegd, dat de geloovigen juist door hun werken toonen, dat het bidd^en slechts is auszere Decoration (ornament). Hij begrijpt het verband tusschen bidden en werken niet. Bidden is meer dan uiterlijk toevoegsel. En zoo ook de Kroon in ons staatsstelsel. Tegenover Vreede en Thorbecke heeft Groen aangetoond, dat de Kroon ten onzent heeft en beteekent de souvereiniteit, de volheid der staatsmacht. Reeds hierdoor had Mr. Van Houten kunnen weten, dat hij Groen niet begreep, als hij diens ver-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen