Twee-en-twintigste Jaarverslag van de Vereeniging voor Hooger Onderwijs op Gereformeerde Grondslag - pagina 58

LYIII

verschil. Hij die ons zoover geholpen heeft, geve het rechte licht, om ook daaromtrent in de verscheidenheid de eenheid aan den dag te brengen. Maar minder is het óók niet, en daarom is het van groote waarde. Want terwijl aan de eene zijde deze openlijke belijdenis van des Heeren Woord de voorwaarde is voor den zegen, die van Hem is te wachten, is zij ook het uitgangspunt van eendracbtigen arbeid, die bestemd schijnt vruchten te dragen. Mocht ik in deze vergadering die geen politieke vergadering is, hiervan spreken ? Ik meende het te mogen doen, niet alleen, omdat wij ten aanzien van de hoofdzaak ongetwijfeld het allen eens zijn, maar ook omdat deze Vereeniging en hare stichting, de Vrije Universiteit, van den aanvang af eene staatkundige zijde heeft gehad. Men versta dit wel. Het is niet bedoeld in dezen zin, dat zij met politieke bedoelingen zou zijn opgericht of daaraan dienstbaar zou zijn. Wij hebben hier ook niet te rekenen met het feit, dat door de schaarschte van mannen, die op den voorgrond konden treden, velen zoowel aan de Vèreeniging als aan den staatkundigen strijd hunne krachten moeten wijden. Maar in de stichting dec Universiteit lag een staatsrechtelijk beginsel besloten. De rede. tot hare inwijding den 20"" October 1880 door Dr. A. Kuyper te Amsterdam gehouden, draagt tot opschrift: sSouvereiniteit in eigen kring.cc En dit gevleugeld woord, dat zijne honderdvoudige vrucht heeft gedragen, houdt in zich een staatsrechtelijk beginsel. Het eischt voor de wetenschap de vrijheid op van het Staatsgezag (niet van het Staatsgezag alleen, maar daarovei* straks) en wijst der Overheid voor hare bemoeienis eene grens aan. Niet de Staat heeft aan te wijzen, welke wegen zijn in te slaan om de wetenschap te vinden, maar het is, onafhankelijk van den Staat, onafhankelijk van het Overheidsgezag, des menschen roeping, de waarheid te zoeken op ieder gebied, en de wijsheid na te sporen, die zijne kennis tot wetenschap verheft. Want wat is wetenschap ? Het is het i-echt verstand van het onderling verband der dingen; en vermits alle dingen door God zijn geschapen, en Hij zich aan ons heeft geopenbaard, ten deele, zoo vinden wij den samenhang der dingen ook slechts zoover Zijne openbaring strekt, en hoezeer wij in de onderlinge samenleving, om der zonde wil, en pm de goede orde aan de Overheid onderworpen zijn, zoo behoort het opsporen der waarheid, der rechte kennis en der openbaring, die ons verstand verlicht, tot onze persoonlijke verhouding tot den Heere onzen, God, onzen Schepper, en onzen Herschepper in Christus. Zeer zeker werd, dit door de Overheid, die zich gaarne met een modern woord, dat voet gaf aan eene antieke Heidensche dwaling, als Staat betitelde, miskend, en daar zij de voedster der Universiteiten was, had zij zich feitelijk de souvereiniteit over de wetenschap aangematigd. Feitelijk. Ook in ieder opzicht principieel ? Dit staat niet zoo vast. Zij verbond wel en verbindt nog het gepromoveerd zijn aan de publieke univei'siteiten als voorwaarde voor het bekleeden van zoo menige wetenschappelijke en magistrale betrekking, maar zij liet dit voorrecht met

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen