Jaarboek 1936 - pagina 68

66 zijn geestige bespotter. Men heeft rekening te houden met de zucht tot generaliseeren, eerst bij den satirischen bestrijder, daarna bij den beschrijver uit lateren, wezenlijk of vermeend, verlichter lijd. En een niet gering deel der wetenschappelijk ongeschoolde lieden, hoe verstandig overigens ook, is niet genoeg in staat om het critische, vrije standpunt in te nemen, of zelfs te verstaan en te billijken, dat bij wetenschappelijk werk noodig is. Het neemt de satirische schets gemakkelijk over en maakt ze geleidelijk tot typeerend beeld, dat tijden nog blijft voortbestaan, als het origineel reeds lang met een lantaarn te zoeken is. In tijden van geweldige gespannenheid in het maatschappelijke en staatkundige leven der volken, vol beroering en strijd, waar het gaat om welvaart, bestaan, leven, vrijheid, orde, zal de vraag naar wetenschap bij uitstek practisch zijn. Prim'um vivere, deinde philosophari. Wat zal men doen met geleerden, die niets daarvan verstaan? Zij komen niet aan de beurt. Onze tijd biedt vv^ellicht grooter kans op professoren, die te weinig dan op die te veel op hun studeerkamer zitten. Het gevaar van volkomen onderlinge vervreemding van wetenschap en levenspractijk, van universiteit en staatkundig-maatschappelijk leven dreigt thans niet zoo sterk als dat van te engen band, door slaafsche onderwerping van de eerste aan de laatste, door gelijkschakeling en gedwongen aanpassing op steeds verder gaande, met gezag geproclameerde, opportunistische eischen van volksbelang. * Maar in ons vaderland zijn de universiteiten nog van dat euvel vrij gebleven. In zich zelf opgesloten zijn zij daarom nog geenszins. Een Nederlandsche hoogeschool, die geen contact heeft, en zoekt, met het leven des volks in zijn onderscheidene kringen en organeh, schijnt niet goed meer denkbaar, al zal de bepaling van maat en graad verschillen. Onze Vrije Universiteit maakt zeker ten dezen geen slecht figuur; haar meerdere vrijheid — die andere haar kunnen benijden — is voor haar oorzaak van inniger betrekkingen. Ten volle kan zij medeleven met al wat land en volk raakt en beroert, omdat zij opkwam en leeft uit een zoo belangrijk deel daarvan. Haar verzorgers, bestuurders, oprichters, hoogleeraren, studenten en de menigte van haar vrienden verbinden haar aan heel het nationale leven van hoog tot laag. En op meer dan ééne wijze heeft zij door hen ook aanraking met het volksleven van andere landen, in en buiten Europa. Zoo staat zij heclit in het levende heden; maar tegelijk wortelt zij diep in het verleden, want zij is gefundeerd op de kostelijkste erfenis der vaderen: de waarachtige levensbeginselen naar de Heilige Schrift. Het is van de grootste beteekenis, die nauwe verbinding in haar van heden en verleden, voor haar betrekking tot het volksleven; zij bewaart haar van veel ijdele philosophic, die steenen biedt voor brood, en doet haar in

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen