Jaarboek 1964 - pagina 105

voor. Maar de critische distantie tegenover eigenmensbeeld, dat dan Bijbels zou zijn, ontbreekt geheel en al. Zij zien niet, dat eigen mensbeeld en ook eigen „theologie over de mens in de Bijbel" in duigen valt, wanneer de existentie-filosofische ondergrond er aan wordt ontnomen, n.l. de leer, dat de mens de geschiedenis is van zijn eschatologische vrijheidsbeslissingen temidden van een contingente, irrationele wereld. Met deze bril op wordt door hen de Bijbel gelezen, zonder dat zij c'an hun eigen bril zien. Als ooit een theologie, en dan nog wel een zich Bijbels noemende theologie, die in exegese en in exegese alleen, dogma-vrij, meent te rusten, kind van eigen tijd is, dan is het deze theologie. Met haar hermeneutisch princiep van de existentieel-vrije mens als „Geschichtlichkeit". Zij meent hiermede, rationalisme en historisme te hebben overwonnen, maar ze staat weerloos tegenover de critiek van het historisme en bevestigt veeleer dit historisme, wanneer het historisme als gronddogma voor het,,verstaan" van teksten poneert, dat iedere tekst naar haar wezenlijke, diepste betekenis niet meer en niet anders dan kind van haar tijd is en boven eigen tijd niet uit kan reiken. Dat zij dit doet, is droevig, maar niet minder waar. Vrijheid zou een gebeuren zijn, dat slechts in de eenzaamheid der beslissing plaats vindt en gewaagd wordt, en voor welker riskante daad de vrije mens persoonlijk verantwoordelijk is zonder dat hij zich op enige instantie kan beroepen of enige ,,objectieve" steun kan vinden. Sartre, Heidegger, Jaspers, Merleau-Ponty leren niet anders. Vrijheid eist — zo luidt de metafysische anthropologische grondregel van alle existentie-filosofie — volstrekte onzekerheid, een irrationele, afgrondelijke „Umwelt". De vrijheid drijft de zekerheid, de zekerheid drijft de vrijheid voor zich uit. De vrijheid eist de onzekerheid als haar onmisbaar element. En omdat B., evenals alle existentie-filosofen, opteert voor de vrijheid, drijft hij de zekerheid zowel uit de wereld als uit de Bijbel uit, en neemt het donkere, irrationele „Schicksal" een dominerende plaats in zijn exegese der H.S. en in zijn antropologie in. Mens-zijn is vrij-zijn in een contingente, irrationele, onberekenbare en onherbergzame wereld. De mens schrijdt — zo lazen wij — door donkerheid en raadselen, en waagt dan de verantwoordelijkheid voor eigen daad 105

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen